
تخریب، توهین و تهاجم به ظریف در جلسه علنی مجلس
اعتماد
بروزرسانی

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
مجلس يازدهم حالا سر و شکل منظمتري يافته و نمايندگانش نيز رفتهرفته بيشتر با صحن علني و سازوکار اقدامات نمايندگان و وظايفشان آشنا ميشوند و همين مساله ميتواند به معناي زنگ خطري براي دولت دوازدهم و البته شخص حسن روحاني به عنوان رييسجمهوري باشد. رييسجمهوري که شعارهاي تند و تيزش در جريان انتخابات رياستجمهوري 96 که بهزعم فعالان و تحليلگران سياست ايران در بهترين حالت نيمي از آنها، نه عملي شده و نه زمان کافي براي عملي شدنش وجود دارد. در چنين شرايطي که روحاني و دولتش نه حاميان پروپاقرص روزهاي ابتدايي را دارد و نه محبوبيت آن روزها را، مجلس يازدهم با حمايت تمامقد رسانههاي منتهياليه راست سياسي ايران و فعالانش در شبکههاي اجتماعي، شمشير از رو به اهالي «پاستور» کشيده؛ شمشيري که شايد بيش از هرکس محمدجواد ظريف در قامت وزير امور خارجه جمهوري اسلامي تيزي برنده آن را احساس کرد.
سياستي در اختيار نظام
ساعت 8 و 10 دقيقه روز گذشته که زنگ آغاز به کار پارلمان به اشاره انگشتِ قاليباف به صدا درآمد، شايد همه انتظار جنجال را ميکشيدند ولي کمتر کسي تصور ميکرد نام بزرگان کشور يکي از پررنگترين بخشهاي سخنان رييس دستگاه ديپلماسي باشد. او پشت تريبون رفت و اظهاراتش را با تغييرات جهان بينالملل آغاز کرد ولي بهخوبي متوجه افزايش همهمهها در صحن علني و بلند شدن صداي اعتراضات از گوشه و کنارها شد و از اينرو با يادآوري قانون اساسي جمهوري اسلامي خطاب به نمايندگان گفت که «سياست خارجي حوزه دعواي جناحي و گروهي نيست؛ به همين دليل سياست خارجي در قانون اساسي در حوزه اختيارات مقام معظم رهبري است و سياستهاي کلي نظام در حوزه سياست خارجي را مقام معظم رهبري تعيين ميکنند. اين يعني اجتناب از دوگانهسازي و دعواي داخلي در حوزه سياست خارجي.» اين جمله شايد مهمترين بخش اظهارات ظريف در نيمه نخست گفتههايش در صحن بود؛ نيمهاي که در قياس با نيمه دوم به مراتب سادهتر بر او گذشت.
آسمان ريسمان عليه وزير
مطابق رسم پارلمان يازدهم، پس از پايان بخش نخست اظهارات مقام مدعو، نوبت به نمايندگان رسيد تا براساس قرعه درباره موضوع لب به سخن بگشايند. سخني که برابر ظريف در اکثر موارد، جز تخريب و توهين و تهاجم نبود. وزير امور خارجه با شرح وظايفي مشخص در قانون، از ديد نمايندگان باعث و باني دلار 20 هزار توماني، تورم افسارگسيخته، گراني و هزار و يک معضل اقتصادي و سياسي بود؛ چنانکه از ميان 9 نمايندهاي که روز گذشته در صحن علني پارلمان موفق به اظهارنظر شدند، 8 تن از آنان علنا به ظريف و سر و شکل سياست خارجي جمهوري اسلامي تاختند. تنها موافق ظريف در جلسه روز گذشته مجلس ذبيحالله اعظمي، نماينده جيرفت بود که در قياس با ساير همکارانش در پارلمان، مستقلتر است و همچون سايرين به اصولگرايان و فعالان منتهياليه راست سياست ايران نزديکي ندارند. مهرداد ويس کرمي، رمضانعلي سنگدويني، موسي غضنفرآبادي، احمد راستينه، محمد مولوي، محمد صفايي و محمود احمدي بيغش که به ترتيب نمايندگي مردم خرمآباد، گرگان، بم، شهرکرد، آبادان، گناباد و شازند در پارلمان را برعهده دارند، کنار مجتبي ذوالنوري، رييس نزديک به جبهه پايداري کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي ديروز در گروه مخالفان ظريف ايستاده و هر کدام به نوع خود وزير امور خارجه را «چهرهاي وابسته به غرب» معرفي کردند. اتهامي که شايد اگر ذوالنوري هم در قامت رييس کميسيون امنيت ملي نطق نميکرد و در آن ميدميد، مثال روزي که برجام را در صحن علني مجلس دهم به آتش کشيد، آتشي تازه در «بهارستان» بهپا ميکرد. جالب آنکه اين نمايندگان ميان اظهارات خود کوشيدند به هرنحوي که شده نامي از فرمانده سابق سپاه قدس جمهوري اسلامي به ميان آورند؛ چنانکه «صفايي» با اشاره به روزهاي شهادت قاسم سليماني گفت که «شما تحولات بينالمللي پساغرب را در عمل باور نداريد، چراکه پس از شهادت حاجقاسم سليماني پيام ذلت به غرب فرستاديد.» اين ميان اما ذوالنوري تلاش کرد نوع ديگري از تخريب ظريف را به نمايش بگذارد. کليدواژه «بيمهري به چين» يکي از مهمترين بخشهاي اظهارات رييس کميسيون امنيت ملي بود. او در تشريح اين واژه گفت که «چرا با کشورهايي مثل چين که ما بايد مهمترين ارتباط را با آنها داشته باشيم، بهرغم تاکيدات مقام معظم رهبري بيمهري کرديد و ما مدتهاي طولاني در اين کشورها سفير نداشتيم و ديپلماسي اقتصادي ما تعطيل بود.»
ميدانداري پايداريها
ميان اين اظهارات و دوگانهسازيها ميان قاسم سليماني و محمدجواد ظريف و تشديد تحرکات عليه ظريف در پارلمان که جواد کريمي قدوسي بهخوبي به عنوان ميداندارش ايفاي نقش ميکرد، نوبت به وزير امور خارجه رسيد تا به سخنان و البته انتقادهاي نمايندگان پاسخ دهد اما از قرار معلوم کسي در مجلس ديگر تمايلي به شنيدن گفتههاي او نداشت؛ چنانکه نمايندگان با فرياد و تجمع روبهروي جايگاه ناطقان پارلمان، نهتنها نظم جلسه علني را برهم زدند، بلکه وزير امور خارجه را نيز براي دقايقي به سکوت واداشتند. قاليباف بهعنوان رييس از نمايندگان خواست تا به صندليهاي خود بازگردند ولي انگار تذکر او تفاوتي محسوس با تذکرهاي لاريجاني که به نسبت مسموع واقع ميشد دارد و کسي از مجلسيازدهميها، گوشش بدان بدهکار نبود. ظريف تلاش کرد با اين جمله طعنهآميز که «من زياد مزاحم شما نميشوم» نمايندگان را به سکوت دعوت کند ولي يکي از ميانه صحن با فرياد پاسخ داد «بهتر» تا ظريف چارهاي نداشته باشد، مگر تشکر از «ميهماننوازي» پارلمانيازدهميها.
آنها ميدانند، نه شما
ظريف ميان تمام اين سر و صداها با دعوت قاليباف به بيان مطالبش پرداخت و با يادآوري توصيف رهبري از او و تيم مذاکرهکننده ايران گفت که «مقام معظم رهبري فرمودند که اگر شما هم گزارش ملاقاتهاي ظريف و برخوردش را با آن طرف ديده بوديد، مثل من او را شجاع، انقلابي و صادق ميدانستيد»؛ همين جمله ظريف اما مثال کبريتي در انبار باروت عمل کرد و دوباره فرياد نمايندگان را به آسمان برد. فريادها کارساز نبود و ظريف بهگفتههايش ادامه داد و با اشاره به روابط خود با فرمانده سابق سپاه قدس جمهوري اسلامي گفت که «شما هرچه ميخواهيد بگوييد اما من و شهيد سليماني هر هفته باهم جلسه داشته و هماهنگ کرديم هرچه در منطقه انجام داديم با هماهنگي هم بود. آنهايي که شهيد سليماني را ميشناسند و با او دمخور بودند، آنهايي که با سيدحسن نصرالله و مقاومت عراق و لبنان دمخور هستند، آنها ميدانند که روابط ما چگونه بود، نه شما.» پايان اين جمله ظريف شد آغاز فرياد نمايندگان؛ چنانکه يکي از فريادزنندگان که ديگر تشخيصشان غيرممکن شده بود، به تندي قاليباف را خطاب قرار داد و گفت که «ظريف به نمايندگان توهين ميکند و به آنان ميگويد نفهم!» ادعايي که ظريف بلافاصله آن را با توهين به خود تکذيب کرد و متذکر شد که «بيجا ميکنم که بگويم شما نميفهميد، شما نماينده ملت هستيد، ملت ما فهيم است، شما هم نمايندگان ملت فهيم هستيد و من برابر نمايندگان ملت با کمال خضوع، حضور پيدا ميکنم، حرفها و توهينها را به جان ميخرم.»
ابتدا درخواست، آنگاه خط و نشان
گفتههاي ظريف پايان يافت و ايضا فريادهاي مخالفانش ولي اين ميان، نوبت به درخواست قاليباف رسيد. او از وزير امور خارجه خواست در صحن مجلس بماند و به تذکرات گوش دهد؛ تذکراتي که دوباره جز توهين و تهاجم نکته خاصي نداشت تا اينکه نوبت به شخص رييس مجلس رسيد. او اظهارات خود را به اقدامات اخير آژانس بينالمللي انرژي اتمي اختصاص داد و به انتقاد از آن گفت که «آژانس بينالمللي انرژي اتمي و شوراي حکام بايد بدانند هرگز جمهوري اسلامي و نمايندگان مجلس اجازه نخواهند داد که آژانس دستش باز باشد و بدون محدوديت هر کاري انجام دهد و به دنبال اين باشد که حلقههاي جاسوسي کشورهاي متخاصم را تکميل کند.»
انتقاد پارلمان به نظام؟
با تمام اين کش و قوسها گفت و شنود نه چندان مسالمتآميز نمايندگان و رييس دستگاه ديپلماسي پايان يافت ولي تازه نوبت به فعالان سياسي و شبکههاي اجتماعي رسيد. کاربران يکي پس از ديگري همچون فعالان سياسي به حمايت از ظريف پرداختند. محمدمهاجري در توييترش نمايندگان مجلس را متهم به عدم پذيرش کدهاي ظريف از «بيانات رهبري» کرد و به طعنه از او خواست زين پس کدهايي براي نمايندگان بياورد که مورد پذيرش آنان باشد. مصطفي تاجزاده اما اقدامات نمايندگان را «گستاخي» توصيف کرد و با انتشار کليپ اظهارات نمايندگان و پاسخهاي ظريف در حساب کاربرياش تاکيد کرد که «دلواپسان» مجلس با «رانت نظارتي/استصوابي به خانه ملت راه يافتهاند.» اين ميان علي مطهري اما در اظهاراتي که امتداد آن را منتشر کرد، با انتقادي تلويحي از نوع پاسخهاي وزير امور خارجه در مجلس گفت که «ظريف ميتوانست بهتر از اين پاسخ بدهد. خيلي از انتقاداتي که اينها به ظريف دارند، به کل نظام برميگردد. مذاکرات برجام با نظر رهبري شروع و توافق نيز با نظر ايشان امضا شد. توافق خوبي بود و کار درستي انجام شد؛ منتها بخشي از نظام قدر آن را ندانسته و همگام با اسراييل و امريکا تصميم به انهدام آن گرفت که منتهي به خروج امريکا از برجام شد.»