فرهيختگان/ « آنچه آقاي وزير نگفت » عنوان يادداشت روزنامه فرهيختگان به قلم ابوالقاسم رحماني است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد:
عصر چهارشنبه نمکي وزير بهداشت در انتقاد از وضعيت هشدار کرونايي سخنان مهمي گفت اما...
با صحبتهاي وزير بهداشت شروع ميکنم، صحبتهايي که شايد کمتر کسي قادر به پيشبيني آنها بود، کمتر کسي فکرش را ميکرد بعد از جانباختن حدود ۱۲هزار ايراني، کليدواژههاي سخنان وزير بهداشت در سختترين روزهاي موجود قهر، خسران، عصبانيت و تحريم باشد! سعيد نمکي، وزير بهداشت کشور روز گذشته و در نشست اضطراري ستاد مبارزه با کرونا در کلانشهر تهران گفت: «گلايهمان از اين است که به مقامات ارشد نظام آدرس غلط ميدهيم و تصميمات غلط از آب درميآيد. بنده مدتها جلوي دوربين نيامده بودم، قهر، دلشکسته و عصباني بودم. اگر بگويم اولين مقصر اين صحنه کيست، ميگوييم آمريکاي جنايتکار که ناجوانمردانهترين تحريمها را عليه ما اعمال ميکند. اينکه مردم از فقر و تهيدستي رو به طغيان ميروند، بايد رئيسجمهور اين مملکت به عدم شکلگيري اين طغيان فکر کند. بنده نميتوانم به مغازهداري که چک برگشتي دارد کمک نکنم و بايد اقتصاددانان به کمک ما ميآمدند و راهکار به بنده ارائه ميکردند که چطور مملکت را در اين شرايط اداره کنيم تا طغيان ناشي از گرسنگي و فقر نداشته باشيم. اگر ما دچار خسران در موضوع کرونا شديم نه اينکه نفهميم که بازگشاييها آمار مبتلايان را بالا خواهد برد و نه اينکه مترو و اتوبوس تنها يکسوم توان جابهجايي اين جمعيت را دارند. اين جهل ما نبود بلکه اين ضعف ما درمقابل اقتصادي بود که کشش نداشت. اگر روزي قرار باشد که خدايناکرده اين زحمات مورد هجمه قرار گيرد، شايد حرفهايي بزنم که فراتر از کشش و ظرفيت برخي افراد است.»
اولين نکته بعد از مرور چندباره سخنان وزير بهداشت، ماجراي قهر، عصبانيت و دلخوري اوست، ماجرايي که به روشني پرده از اختلافات دروني دولت، وزرا و رئيسجمهور برميدارد، اختلافاتي که حالا دود آن بيش از گذشته، بيش از آنچه تاکنون در موضوعاتي نظير اقتصاد و معيشت به چشم مردم رفته بود گريبان آنها را گرفته و جانشان را به خطر انداخته است. دو روز پيش بعد از ماهها جانفشاني و ازخودگذشتگي کادر درمان و تقديم چندين شهيد راه سلامت، درحالي که نمودار ابتلا و مرگ بسياري از کشورهايي که شرايطي بهمراتب بدتر از ما را هم تجربه کرده بودند نزولي بود، رکورد تعداد جانباختگان در ايران زده شد و روز گذشته هم رکورد مراجعات در کشور به نسبت گذشته به سمت بيشتر شدن شکسته شد. ۲۰۰ کشته در روز و چندينهزار مراجعه و بستري مساله کوچکي نيست که با درددل کردن و تهديد به افشاگري و قهر و خسران بتوان از آن سخن گفت!
مساله ديگر در سخنان نمکي سرسپردگي نظام سلامت و سياستگذاران ستاد ملي مبارزه با کرونا به تصميمات غيرکارشناسي بر مدار نجات اقتصادي و اولويت قراردادن اين مساله بر سلامت مردم است. هيچکس اين را نهي نميکند که بههرحال براي چرخيدن اقتصاد مملکت نياز به ازسرگيري فعاليتهاي اقتصادي بود، هيچکس منکر وضعيت بد معيشتي موجود نيست، اما به چه قيمتي و با چه سازوکاري؟ بازگشاييهاي بيبرنامه و بسندهکردن به شعارهايي مثل فاصلهگذاري هوشمند بدون اندک نظارتي، سلامت مردم و کسبه را تامين ميکند؟ وزير بهداشت مدعي است چنين وضعيتي را پيشبيني ميکردند اما وضعيت اقتصادي کشش ادامه روند محدوديتها را نداشت! وقتي از چنين وضعيتي مطلع بودند و چنين آيندهاي را پيشبيني ميکردند چرا حداقل نظر کارشناسيشان را پيش از اين اعلام نکردند و صادقانه با مردم سخن نگفتند؟ چرا هر روز رئيسجمهور آدرس غلط به مردم و مسئولان ميداد و هر روز خبر ازسرگيري فعاليتهاي پرخطر مخابره ميشد و چرا هرازچندگاهي وزير بهداشت نويد اعلام خبر خوش و يک شگفتانه به مردم ميداد؟ شگفتانه همين ماجراي قهر، دلشکستگي و خسران بود؟
در جاي ديگري از سخنان، سعيد نمکي تحريمها و سياستهاي آمريکا را علت اصلي ايجاد وضع موجود معرفي ميکند، اما با درک و تاييد نسبي اين مساله بد نيست افعال و اقداماتي را مرور کنيم تا ببينيم سهم آمريکا و تحريمها در اينها چقدر است. از همان اوايل شيوع کرونا و ايجاد محدوديتها، همه اعم از مسئولان و متخصصان تا حتي مردم عادي متفقالقول بودند که تعطيلات پايان سال ۹۸ و عيد نوروز فرصت خوبي براي اجراي محدوديتهاي سنگين خصوصا در بحث سفرهاي نوروزي است، اما در واقعيت چه اتفاقي افتاد؟ چرا هيچکس هيچ محدوديت جدياي را اتخاذ نکرد و تعداد زيادي از مردم به سفر رفتند. به اعتقاد خيليها، وضعيت امروز ماحصل همان سفرهايي است که جلوي انجامشان گرفته نشد، ماحصل عدم ورود قوه قهريه (ر.ک به مصاحبه رئيس ستادکل نيروهاي مسلح که گفته بود به مساله اعمال محدوديتها ورود ميکنند و معلوم نشد چه شد) به نظارت بر اعمال و اجراي محدوديتهاست. آمريکا با تحريمها باعث شد مردم محدوديتها را جدي نگيرند؟
سواي اين شما که ميدانيد و ميدانستيد، اگر همه کارمندان و کارکنان، حتي فقط در همين بخش دولتي که بيش از دوميليون نفر در آن شاغلند سر کار حاضر نميشدند و بهصورت غيرحضوري کارشان را انجام ميدادند چه حجمي از شيوع بيماري کرونا کاسته ميشد و بر آن اثر ميگذاشت، نميشد جز کارکنان وزارت بهداشت و درمان براي مقابله با کرونا، کارکنان وزارت نفت براي اقتصاد و...، باقي دستگاههاي اجرايي با حضور يکسوم کارکنان خود ادامه فعاليت ميدادند و الباقي دورکاري ميکردند؟ آمريکا مانع در خانه ماندن کارمندان ميشد؟
اصلا اينها به کنار، آقاي نمکي، شما در سخنانتان اذعان کرديد ميدانستيد سيستم حملونقل عمومي کشش جابهجايي يکسوم جمعيت پايتخت را دارد، چرا تا وقتي آمار تعداد مبتلايان کمي فروکش کرد طرح ترافيک در پايتخت دوباره اجرا شد؟ شهرداري که طي سهسال اخير يک سانتيمتر به طول مترو و توسعه شبکه حملونقل عمومي اضافه نکرده است، نميتوانست از عايدي طرح ترافيک چشمپوشي کند و با همان بودجه چنددههزارميلياردي ادامه حيات بدهد؟ آمريکا باعث و باني سودجويي شهرداري تهران است؟
مسئولان نظام سلامت مدعي هستند ازسرگيري برگزاري مراسم عروسي و عزا يکي از اصليترين علل شيوع افسارگسيخته ويروس کرونا در کشور است، درست هم بهنظر ميرسد اما سوال اينجاست که آيا ممانعت از برگزاري اين مراسم آنقدر کار سخت و دشواري است که جز خطاب و هشدار کوچکترين اقدامي درجهت ايجاد محدوديت براي برگزاري اين مراسم در کشور صورت نگرفت؟ تحريمها باعث برگزاري مراسم اينچنيني شده است يا سهلانگاريهاي مديريتي دولت و مسئولان؟
ادعاي خودکفايي در توليد کيت تشخيص هم قصه پرغصهاي است، ربطش با تحريمهاي آمريکا را نميفهمم، اما ميدانم و متخصصان ميگويند گلبهخودي بزرگي بود، گفتيم در توليد کيت خودکفا شديم اما نشديم، فقط خودمان را از دريافت کيتهاي اهدايي و مواد اوليه ارزان براي ساخت کيت محروم کرديم و بهجايي رسيديم که حالا کمتر بيمارستاني ظرفيت انجام تست کرونا را دارد.
وزير بهداشت معتقد است نميشود مردم را در خانه نگه داشت و بايد اين واقعيت را بپذيريم. نميشود مردم را با شعار در خانه ماندن نگه داشت و گفت کسبوکارها را تعطيل کنيد. درست هم هست، نميشود مردم را با دلار ۲۱ هزار توماني، سکه ۱۰ ميليوني و پرايد ۹۰ ميليون توماني در خانه نگه داشت، اما حالا که از خانه بيرون آمدند چه گلي بر سر مردم زده شد؟ جز اينکه هر روز رکورد مصيبتبار ديگري را جابهجا ميکنيم؟ مردم با در خانه ماندن مشکلي ندارند، اگر بهجاي قهر و بيان کاستيها، شاهد اقدامات گرهگشا و صادقانه باشند. مردم از اينکه سهلانگاريهاي داخلي و دولتي را هم بهپاي تحريم آمريکاييها بنويسيد و فاکتور کنيد، عبرت نميگيرند و در خانه نميمانند.
بازار