برگزیده

رده‌بندی بازدهی بورس‌ها

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1399/04/19 - 10:46

دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست بازار‌هاي جهاني در سال جاري ميلادي تحت‌تاثير شيوع ويروس کرونا و رکود جهاني قرار گرفته‌اند. اثر اين روند در شاخص‌ بازارهاي سهام بسياري از کشور‌ها نمايان است. بررسي‌هاي «دنياي‌اقتصاد» نشان مي‌دهد شاخص بورس‌هاي زيمبابوه،‌ ايران و ونزوئلا به ترتيب رتبه‌هاي اول تا سوم جدول بازده بازارهاي سهام جهان را کسب کرده‌اند. در ميان ساير بورس‌هاي جهان فقط بورس آمريکايي نزدک با ۲۲ درصد رشد، بورس‌هاي دانمارک و عربستان با ۱۳ درصد افزايش شاخص و بورس شانگهاي با رشد ۱۲ درصدي شاخص در جمع بورس‌هاي سودده در ۶ ماه نخست سال ۲۰۲۰ جاي گرفته‌اند. آمارها نشان مي‌دهد شاخص بورس کاراکاس به‌عنوان اصلي‌ترين بازار مالي ونزوئلا سال جاري ميلادي را با عدد ۹۰ هزار و ۲۲۴ آغاز کرد و تا روز ۷ ژوئن ۲۷۰ درصد رشد کرد و اکنون منحني شاخص اين بورس روي عدد ۳۳۳ هزار و ۸۷۷ قرار دارد. اما با لحاظ تورم ۲۲۹۷ درصدي ونزوئلا، نرخ تعديل‌شده شاخص بورس کاراکاس در سال ۲۰۲۰ به منفي ۴/ ۷ درصد مي‌رسد. در مقابل طبق محاسبات «دنياي‌اقتصاد» بازده تعديل‌شده شاخص کل بورس تهران در همين مدت ۳۲۵ درصد بوده است. بنابراين حتي بازده اسمي شاخص کل بورس تهران از کاراکاس که اقتصادش متاثر از سطوح تورمي بسيار بالاست هم پيشي گرفته است.

بورس تهران پس از بورس زيمبابوه رتبه دوم بورس‌هاي پربازده در سال ۲۰۲۰ را به خود اختصاص داد و از بورس ونزوئلا پيش‌افتاد. با ثبت رشد ۳۶۵ درصدي شاخص کل بورس تهران از ابتداي سال ۲۰۲۰ ميلادي تاکنون، خاطره رشد سريع قيمت سهام در بورس ونزوئلا تداعي شد. در اين ميان بررسي‌ها نشان مي‌دهد هر چند شاخص بورس ونزوئلا از ابتداي سال ميلادي رشدي معادل ۲۷۰ درصد را ثبت کرده است، اما با تعديل اثر تورم، نوسان شاخص بورس اين کشور منفي ۴/ ۷ درصد است. اين در حالي است که بازده تعديل شده شاخص کل بورس تهران در همين مدت حدود ۳۲۵ درصد است.

تب ونزوئلايي؟

پس از ثبت رشد ۱۸۷ درصدي شاخص کل سهام در سال ۹۸، صحبت درخصوص بورس و کسب سودهاي نجومي در اين بازار به نقل محافل عمومي تبديل شد. از جمع‌هاي خانوادگي گرفته تا مترو و تاکسي و اتوبوس همه‌جا صحبت از بورس بوده و هست. شرايطي که سبب شد تا بازار سهام با هجوم سيلي از نقدينگي سرگردان همراه شود. از اين رو ارزش معاملات خرد سهام که در سال‌هاي قبل به زحمت سطوح ۱۰۰ ميليارد توماني را تجربه مي‌کرد، در سال ۹۹ هر روز رکوردي جديد از خود به جا مي‌گذاشت و ديروز ۳۰ هزار ميليارد تومان نيز رسيد. حتي در دوراني که ويروس کرونا در جان و روان مردم ايران رسوخ کرده و کشتار زيادي به راه انداخته است، در کارگزاري‌ها خبري از رعايت فاصله اجتماعي نيست و صاحبان نقدينگي‌هاي خرد و کلان مترصد ورود به گردونه معاملات سهام هستند. شاهد اين مدعا صدور بيش از ۲ ميليون کد معاملاتي جديد در سال جاري است. همين هجوم نقدينگي اصلي‌ترين عامل تداوم رشد قيمت سهام شد. جايي که شاخص کل بورس تهران تنها در ۷۰ روز معاملاتي سپري شده از سال ۹۹، با رشد بي‌سابقه ۲۴۰ درصدي همراه شد. شرايط فعلي اقتصاد ايران و اقبال عمومي به بازار سهام اما يادآور ونزوئلا است. ونزوئلا در سال‌هاي اخير با ابر تورم دست‌وپنجه نرم مي‌کند و بر اساس آخرين رتبه‌بندي شاخص فلاکت، براي پنجمين سال متوالي رتبه اول فهرست را به خود اختصاص داده است. از اين رو در شرايطي که شرکت‌هاي اين کشور فعاليت خاصي ندارند، سرازير شدن جريان نقدينگي کسب و کارهاي کوچک و هم‌چنين سرمايه‌هاي شخصي به بورس اين‌ کشور منجر به رشد شاخص‌هاي بازار سهام ونزوئلا شده است. اين مهم «دنياي اقتصاد» را بر آن داشت تا به بررسي شاخص‌هاي کلان اقتصادي در دو کشور ايران و ونزوئلا بپردازد.

رشد بورس تهران در فضاي تورمي

تورم، اين روزها اصلي‌ترين دشمن معيشت مردم ايران به شمار مي‌آيد. عواملي مانند انتشار ويروس کرونا و به تبع آن تعطيلي موقتي بيشتر کسب‌وکارها، کاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانکي و افزايش نگراني مردم براي فرار از تورم باعث استقبال بالايي از بازار سرمايه شده است. از سوي ديگر رشدهاي بي‌سابقه و رکوردشکني‌هاي اين روزهاي بازار سرمايه باعث جذابيت اين بازار براي اغلب مردم شده و اين فکر به وجود آمده‌ است که براي حفظ سرمايه خود از تورم موجود، به بازار سرمايه رو بياورند. بازار سرمايه را اما مي‌توان دماسنج اقتصادي هر کشور قلمداد کرد که انتظارات تورمي را به رخ مي‌کشد. در اين فضا برخي از تحليلگران درخصوص بروز ابرتورم در صورت تداوم رشد قيمت سهام هشدار مي‌دهند. در اينکه تورم بالا و رو به افزايش است جاي بحث وجود ندارد؛ اما در مورد اينکه اقتصاد ايران در حال حاضر دچار ابرتورم است يا به‌زودي وارد ابرتورم مي‌شود، بسيار جاي بحث وجود دارد. به‌طور معمول، ابرتورم به شرايطي گفته مي‌شود که نرخ تورم ماهانه از ۵۰ درصد فراتر رود. بر اساس آخرين آمار اعلام شده نرخ تورم نقطه‌اي (درصد تغيير شاخص قيمت نسبت به ماه مشابه سال قبل) ۵/ ۲۲ درصد است. نقدينگي نيز تا پايان سال ۹۸ نرخ رشدي معادل ۳/ ۳۱ درصد را ثبت کرده است. در اين شرايط دلار نيز افسارگسيخته مرزهاي جديدي را فتح مي‌کند و از ابتداي سال تاکنون رشد ۶۹ درصدي را تجربه کرده است. براي مقايسه متغيرهاي مورد نظر بين ايران و ونزوئلا، نوسان شاخص کل بورس تهران از ابتداي سال ۲۰۲۰ ميلادي مورد بررسي قرار گرفت و رشد ۳۶۵ درصدي را در اين بازه زماني نشان داد. در اين شرايط با تعديل اثر تورم بر شاخص کل بورس تهران، بازدهي اين نماگر از ابتداي سال ۲۰۲۰ (۱۲ دي ۹۸) تاکنون حدود ۳۲۵ درصد برآورد مي‌َشود. اما ونزوئلا چه شرايطي دارد؟

جاماندن بورس کاراکاس از تورم ونزوئلا از سال ۲۰۱۳ ميلادي و با به قدرت رسيدن نيکلاس مادورو، با رشد فزاينده تورم مواجه شد به گونه‌اي که در سال ۲۰۱۳ و هنگامي که مادورو سکان رياست جمهوري اين کشور را بر عهده گرفت نرخ تورم سالانه اين کشور ۱/ ۲۵ درصد بود و اين عدد طبق آمار منتشر شده توسط بانک مرکزي ونزوئلا در ماه مه سال جاري ۲۲۹۷ درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته رشد داشته است. طي اين دوره ونزوئلا تورم ۲ ميليون و ۶۸۸ هزار و ۶۷۰ درصدي در ماه فوريه ۲۰۱۹ را هم تجربه کرد که رکوردي کم سابقه در تاريخ محسوب مي‌شود. مطابق آماري که صندوق بين‌المللي پول از رشد اقتصادي ونزوئلا منتشر کرده است اين کشور در سال ۲۰۱۹ رشد منفي ۳۵ درصدي داشته است. البته يکي از نکاتي که درباره آمار اقتصادي اين کشور قابل توجه است، عدم انتشار بسياري از شاخص‌هاي اقتصادي توسط دولت و نهادهاي اقتصادي اين کشور است. به‌طور مثال، از نرخ بيکاري ونزوئلا هيچ آمار دقيق و مشخصي در دسترس نيست. در سال ۲۰۱۹ بانک مرکزي ونزوئلا نرخ بيکاري را حدود ۹ درصد اعلام کرد، اما صندوق بين‌المللي پول اواخر ماه مه اعلام کرد که تخمين اين نهاد از نرخ بيکاري در ونزوئلا حدود ۵۰ درصد است. ارزش دلار در برابر پول ملي ونزوئلا از ابتداي سال جاري ميلادي تاکنون ۵/ ۳۴۵ درصد رشد کرده است که از دلايل اصلي اين کاهش ارزش پول ملي، تزريق افسار گسيخته نقدينگي به بازار است. البته از ميزان نقدينگي تزريق شده به بازار نيز آمار قابل استنادي در دسترس نيست. در اين شرايط شاخص بورس کاراکاس، به‌عنوان اصلي‌ترين بازار مالي ونزوئلا سال جاري ميلادي را با عدد ۹۰ هزار و ۲۲۴ آغاز کرد و تا روز ۷ ژوئن ۲۷۰ درصد رشد داشته است و اکنون عدد شاخص روي ۳۳۳ هزار و ۸۷۷ قرار دارد. اما با توجه به تورم بالا در اين کشور، نرخ تعديل شده شاخص بورس کاراکاس در سال ۲۰۲۰ به منفي ۴/ ۷ درصد مي‌رسد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar