مدیریت بحران کرونا؛ تقابل مستبدان با کارشناسان

اگر يک پيروزي علمي بزرگ رخ ندهد، موج پوپوليسم شدت پيدا خواهد کرد، زيرا رهبران ياد شده سعي مي‌کنند از اين بحران به نفع خود بهره ببرند، مردم تلاش مي‌کنند به وضعيت خود سامان دهند و متخصصان بيش از پيش ‌به حاشيه رانده خواهند شد. ناسازگاري غرور رهبران خودکامه و توصيه‌هاي تخصصي در داده‌ها نمايان مي‌شود: يک چهارم جمعيت جهان در چهار کشور ياد شده زندگي مي‌کنند، اما ۵۰ درصد مبتلايان به‌ويروس کرونا در اين کشورها هستند. اين نبايد سبب تعجب شود، زيرا انکار خطر همه‌گيري ويروس کرونا مهم‌ترين سياست حکومت‌هاي ياد شده بوده است. آنها همواره ريسک‌هاي حاصل از اين همه‌گيري را ناديده گرفته‌اند يا کوچک قلمداد کرده‌اند و به جاي عمل به توصيه متخصصان، بر دانش خود تکيه کرده‌اند. اين رفتار يک رفتار کلاسيک تمامي حاکمان خودکامه و مستبد است. در ابتداي شيوع ويروس کرونا در آمريکا ترامپ گفت اين ويروس به زودي از ميان خواهد رفت. او از زدن ماسک اجتناب مي‌کند و اين درحالي است که تعدادي از اطرافيان وي به اين ويروس مبتلا شده‌اند. او همچنين گردهمايي‌هاي انتخاباتي در آريزونا و اکلاهما را لغو نکرد يعني در ايالت‌هايي که موارد جديد ابتلا به‌ويروس کرونا در آنها به سرعت درحال افزايش است. او همچنان مي‌گويد ويروس کرونا به‌زودي از ميان خواهد رفت و اين درحالي است که در دو هفته اخير در تعداد زيادي از ايالت‌هاي آمريکا شيوع کرونا شدت پيدا کرده است. رئيس‌جمهوري برزيل نيز استفاده از ماسک را به يک موضوع سياسي تبديل کرده و بدون توجه به تبعات آن، گردهمايي‌هاي بزرگ برگزار کرده است. وقتي از او درباره افزايش شديد موارد ابتلا به کرونا در برزيل سوال شد او گفت: «خب که چه؟» او دو وزير بهداشت برزيل را به‌دليل آنکه درباره بحران همه‌گيري کرونا هشدار داده بودند برکنار کرد. نخست‌وزير هند با اجراي برنامه قرنطينه سبب شد ميليون‌ها نيروي کار مهاجر در مناطق بسيار آلوده شهري باقي بمانند و نتوانند به محل زندگي خود باز گردند. اين اقدام بر شدت بحران افزود. هنگامي که اين جمعيت عظيم در نهايت به محل زندگي‌شان بازگشتند ويروس را با خود به آن مناطق بردند و در مناطق روستايي نيز ويروس منتشر شد و اين درحالي است که در آن مناطق امکانات بهداشتي و درماني بسيار کم است. در روسيه ولاديمير پوتين ماه مارس اعلام کرد همه چيز تحت کنترل است. در آن زمان تعداد افراد مبتلا به‌ويروس کرونا و مرگ و ميرهاي حاصل از آن بسيار پايين بود. او حتي تجهيزات بهداشتي و درماني به آمريکا فرستاد و آمريکا براي آنها پول پرداخت کرد درحالي‌که بخش اعظم اين تجهيزات غير قابل استفاده بود. هر چهار نفر قبل از آنکه شرايط رو به بهبود رود زمينه بازگشايي اقتصاد را فراهم کردند. چندي پيش در ايالات‌متحده موارد جديد ابتلا به کرونا در يک روز به ۵۵ هزار مورد رسيد يعني بيش از کل موارد ابتلا به‌ويروس کرونا در ژاپن طي شش ماه گذشته. در روسيه طي پنج هفته موارد ابتلا دو برابر شد و همچنان درحال افزايش است و در برزيل و هند به ترتيب طي سه هفته و ۲۰ روز تعداد مبتلاها دو‌برابر شد. سياست اين چهار نفر در زمينه بازگشايي اقتصاد با سياست‌هايي که در کشورهايي نظير آلمان، اسپانيا، فرانسه و ايتاليا اتخاذ شده در تضاد کامل قرار دارد. در اين کشورها بازگشايي اقتصاد تنها پس از نزولي شدن کامل منحني تعداد موارد ابتلا به کرونا آغاز شد. واقعيت اين است که گرايش حکمران‌هاي مستبد به ناديده گرفتن توصيه‌ها و نظرات کارشناسان تبعات بزرگ اقتصادي فراتر از مرزهاي کشورهاي آنها دارد. اين گرايش‌ها مي‌تواند ساختار‌هاي تجارت جهاني را مختل يا حتي فلج کند و به توسعه اقتصادي لطمه بزند، ساختاري که طي دهه‌هاي متمادي به رشد منجر شده است. با آنکه نظم جهاني ليبرال نيز نقاط ضعف خاص خود را دارد، جهاني که با سياست‌هاي مبتني بر خودکامگي جديد به‌وجود مي‌آيد محيطي بسيار بدتر براي تجارت است. سياست‌هاي اقتصادي پوپوليستي بر پلت‌فرم ملي‌گرايي مبتني است و زمينه‌هاي همکاري در نهادهاي بين‌المللي را کاهش مي‌دهد و تضعيف مي‌کند. اين يعني همکاري نکردن با سازمان تجارت جهاني، سازمان بهداشت جهاني، ناتو و ديگر سازمان‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي. همکاري مستلزم کوتاه آمدن در برخي زمينه‌هاست. اما اين رهبران برعکس ترجيح مي‌دهند تک‌روي کنند و نتيجه اين تصميم، سياست‌هاي بد اقتصادي است. تداوم شيوع ويروس کرونا روند بهبود شرايط اقتصاد جهان را که از پيش کند بوده کندتر خواهد کرد. رقم پيش‌بيني شده از سوي بانک جهاني در ماه گذشته براي رشد اقتصاد برزيل و هند نسبت به رقمي که ابتداي سال پيش‌بيني شده بود بسيار کمتر است. وضعيت اقتصادي آمريکا و روسيه نيز بهتر نيست و هر دو اقتصاد سال‌جاري ميلادي حدود ۸ درصد کوچک خواهند شد. تا کنون سياست‌هايي که در اين کشورها براي غلبه بر بحران اتخاذ شده به مديريت بحران منجر نشده و شاهد وخيم شدن شرايط هستيم. اما اين پرسش مطرح است که آيا از آنها بازخواست خواهد شد؟ پاسخ دادن به اين سوال آسان نيست. اين رهبران تا اندازه‌اي به‌دليل نابرابري‌هاي درآمدي در کشورشان به قدرت رسيده‌اند و طبيعي است که در شرايط بحراني کنوني بر شدت اين نابرابري‌ها افزوده مي‌شود. جنبش‌هاي سياسي پوپوليستي در دوران‌ سخت اقتصادي رشد مي‌کنند و تقويت مي‌شوند. در روسيه، تغيير در قانون‌اساسي به ولاديمير پوتين امکان مي‌دهد تا سال ۲۰۳۶ در سمت رياست‌جمهوري باقي بماند. ترامپ براي رساندن خود به بايدن در نظرسنجي‌ها چند ماه فرصت دارد. انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا ماه نوامبر يعني حدود چهار ماه ديگر برگزار خواهد شد. در برزيل بولسونارو با کاهش ميزان محبوبيت و درخواست‌هاي مکرر براي استيضاح مواجه است، اما درحال‌حاضر هيچ عاملي رياست‌جمهوري او را تهديد نمي‌کند. در هند تلاش حزب کنگره در سال ۲۰۱۸ براي برکنار کردن نخست‌وزير با شکست مواجه شد و او تا سال ۲۰۲۴ در مسند قدرت باقي خواهد ماند. در هر چهار کشور ياد شده آزادي‌هاي فردي در خطر است. تحت تاثير عوامل گوناگون، از افزايش نظارت‌هاي عمومي گرفته تا سانسور واقعيت، ميزان آزادي عمل و دسترسي به حقيقت کاهش يافته است. دور شدن از هنجارهاي دموکراتيک ۶۰ رهبر سابق جهان را به امضاي نامه‌اي براي دادن هشدار درباره در خطر قرار گرفتن دموکراسي وادار کرد. ويروس کرونا سرعت ظهور و افزايش قدرت سيستم‌هاي خودکامه را کم مي‌کند. فرقي نمي‌کند دستورات تا چه حد مستبدانه باشند، ريسک‌هايي که سلامت مردم را تهديد مي‌کنند سبب تغيير رفتار آنها مي‌شوند: اگر اوضاع بحراني‌تر شود ميزان خريد رفتن، رستوران رفتن و حتي حضور در محل کار کاهش خواهد يافت. از ديد متخصصان، ريسک‌هاي سياسي و بي‌ثباتي ادامه پيدا خواهد کرد. بازگشت وضعيت اقتصادي به حالت عادي به ساخته شدن واکسن ايمن و موثر براي ويروس کرونا وابسته است، نه موضع‌گيري‌هاي روساي مستبد در قبال اين ويروس.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar

---

بازار

---