سرمقاله اعتماد/ راه مشترک، ضرورت اقدام مشترک

اعتماد/ « راه مشترک، ضرورت اقدام مشترک » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته بهروز کمالوندي است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد: نخست شايان ذکر است که نمايندگان سياسي کشورهاي حاضر در صحنه بين‌المللي به ‌رغم صدمات متعدد وارد آمده بر پيکره برجام به ويژه بعد از خروج يک‌جانبه و غيرمتعهدانه دولت ايالات متحده از توافق برجام که به روشني مغاير با موازين و قواعد بين‌المللي است؛ همچنان به اهميت و ظرفيت موجود در اين دستاورد بزرگ در حوزه روابط بين‌الملل واقف هستند؛ به‌گونه‌اي که در نشست‌هاي متعدد بين‌المللي از جمله در جريان برگزاري جلسات شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي همواره بر اين نظرگاه تاکيد کرده و از مفاد اين سند بين‌المللي و ضرورت اجراي آن حمايت کرده‌اند. به عنوان نمونه بايد به اين نکته اشاره شود که در جلسه اخير شوراي حکام نيز نمايندگان کشورهاي مختلف- به استثناي نمايندگان برخي کشورها از جمله امريکا، رژيم غاصب صهيونيستي و برخي کشورهاي حاشيه خليج فارس- بار ديگر بر اهميت و وزانت اين توافق پاي فشرده و از ابراز حمايت نسبت به ضرورت اجراي مفاد آن دريغ نکرده‌اند. نبايد از نظر دور داشت که بر پايه مندرجات گزارش‌هاي دوره‌اي آژانس اين نکته مورد تاييد قرار گرفته که جمهوري اسلامي ايران با حسن‌نيت و با رويکردي صادقانه، کليه تعهدات خود را مطابق سند برجام به انجام رسانده است. نمي‌توان اين نکته را از نظر دور داشت که فعاليت‌هاي هسته‌اي کشورمان در نهايت شفافيت و از رهگذر اجراي بازرسي‌هاي متعدد و دسترسي‌هاي تکميلي به سايت‌هاي هسته‌اي ايران مورد نظارت آژانس قرار گرفته است. لازم به توضيح است که در اين بازه زماني، مقامات برخي از کشورهاي مخالف با رويکرد تعاملي جمهوري اسلامي ايران با جامعه جهاني همزمان با تولد برجام، سرسختانه به مخالفت برخاسته و به دستاويز بهانه‌هاي گوناگون و با انگيزه‌هاي غيرسازنده تلاش کرده‌اند تا اين دستاورد تاريخي را تضعيف و يا در صورت امکان به حيات آن پايان بخشند. بايد دانست که اين اقدام در نهايت نه‌ تنها موجب خُسران براي خود آنان بلکه در واقع به زيان همه اعضاي جامعه بين‌الملل خواهد بود و تاثيرات منفي آن بر صلح و امنيت منطقه‌اي و بين‌المللي هويدا خواهد شد. در اين ميان نحوه سلوک و رفتار برخي کشورهاي اروپايي خاصه 3 کشور انگليس، آلمان و فرانسه حاکي از آن است که اين کشورها همزمان با حفظ ارتباطات و تعاملات خود با ايالات متحده در سطوح عالي بر آن هستند تا از نابودي برنامه جامع اقدام مشترک ممانعت به عمل آورند. صرف‌نظر از دشواري‌هاي موجود در مسير تداوم بخشيدن به چنين سياستي اين کشورها تلاش قابل توجهي براي حفظ برجام به عمل نمي‌آورند به نحوي که ناکارآمدي راهکارهاي پيشنهادي کشورهاي اروپايي براي جبران تبعات اقتصادي ناشي از خروج امريکا از توافق برجام به‌ طور کامل به اثبات رسيده است. از سوي ديگر 3 کشور اروپايي از طريق ارايه پيش‌نويس و حمايت از صدور قطعنامه ضد ايراني اخير در شوراي حکام آژانس اين واقعيت را بر همگان آشکار کردند که در مواجهه با مطالبات زياده‌خواهانه و قلدرمآبانه سردمداران ايالات متحده ناتوان هستند. لازم به ذکر است که در طول 20 سال گذشته براي دومين بار به توافقي قابل قبول با طرف‌هاي اروپايي دست يافته‌ايم و طُرفه آنکه هر دو توافق به واسطه مداخلات سلطه‌جويانه تصميم‌سازان کاخ سفيد به نتيجه مطلوب منجر نشده است. در توافق سال 1382 که بدون حضور طرف امريکايي‌ حاصل شد 3 کشور اروپايي، ناتواني و عدم تمايل جدي خود را براي حمايت از حقوق حقّه کشورمان به اثبات رسانده و به واسطه اعمال فشار از سوي مقامات امريکايي عملا توافقات صورت گرفته بلانتيجه باقي ماند. سياست‌هاي نابخردانه و يکجانبه‌گرايانه ايالات متحده طي دوره اخير مانند خروج از سازمان بهداشت جهاني، معاهده پاريس، معاهده موشک‌هاي با برد متوسط(INF)، يونسکو به ويژه خروج از توافق برجام از بارزترين مصاديق يکجانبه‌گرايي و اعمال تهديد عملي عليه هنجارها و ارزش‌هاي جامعه بين‌المللي است. بي‌گمان عدم احترام به قوانين بين‌المللي از سوي تصميم‌سازان دولت ايالات متحده محکوم به شکست است. با عنايت به تجارب و اندوخته‌هاي سياسي دولتمردان نظام اسلامي طي 4 دهه گذشته مي‌توان با قاطعيت گفت که تصميم‌سازان کاخ سفيد با اينگونه اقدامات تنها هزينه‌هاي هنگفت و غيرضروري را به خود و ديگر کشورهاي جهان تحميل مي‌کنند. در حال حاضر اجراي برجام با چالش جدي مواجه شده است. ناگفته پيداست که بروز چنين وضعيتي موجب ناخرسندي جمهوري اسلامي ايران است و در صورت تداوم روند کنوني بي‌گمان همه طرف‌ها متضرر خواهند شد. به ديگر سخن استمرار شرايط موجود به نفع هيچ يک از طرف‌هاي موجود نخواهد بود. اکنون کاخ سفيد در تلاش است تا با اعمال نفوذ در شوراي امنيت و نيز اعمال فشار بر کشورهاي اروپايي همچنين با تکرار تهديدات خود مبني بر اجراي مکانيسم ماشه- بدون اينکه حقي براي استفاده از سازوکار تعبيه شده در برجام داشته باشد- مي‌کوشد با استفاده از روش‌هاي نامشروع و سوءاستفاده از سازوکارهاي بين‌المللي، سياست‌هاي خود را اجرايي کند. پايان دادن به معافيت‌هاي هسته‌اي مندرج در سند برجام در 3 حوزه نوسازي راکتور آب سنگين اراک، تامين اورانيوم غني شده براي راکتور تحقيقاتي تهران و... با هدف نابودي کامل برجام و برخلاف متن صريح قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل متحد توسط اين کشور در دستور کار قرار گرفته است. براساس مفاد سند برجام مقرر بود تا تحريم‌هاي اقتصادي اعمال شده عليه جمهوري اسلامي ايران لغو شود؛ اما متاسفانه اعمال تحريم‌ها تداوم يافته و طبيعي است که به هيچ روي نمي‌توان انتظار داشت که ايران به تنهايي نسبت به اجراي تمام و کمال برجام متعهد مانده و ديگران از اجراي تعهدات خود به روشني سر باز زنند. جمهوري اسلامي ايران مانند هر کشور ديگري تنها در چارچوب حاکميت و منافع ملي خود عمل مي‌کند. بديهي است، طرف‌هاي اروپايي درگير در جريان اجراي برجام بايد در مقابل بي‌عملي و عدم پايبندي به تعهدات خود پاسخگو بوده و انتظار تعهد کامل و بي‌چون و چراي ايران به تعهدات برجامي در چنين موقعيتي، انتظاري سخت نابجاست. بديهي است، قطعنامه اخير شوراي حکام با هدف اعمال فشار بر ايران صادر شده است. قطعا اين اقدامات عجولانه هيچ‌گونه تاثيري بر اراده خلل‌ناپذير جمهوري اسلامي ايران نخواهد گذاشت و دولت و ملت ايران به هيچ عنوان تحت فشار و زياده‌خواهي زورگويان تن به تسليم نخواهند سپرد. البته در جريان اقدام مذبوحانه اخير توسط برخي از کشورهاي مغرض در شوراي حکام، کشورهاي چين و روسيه مواضع سازنده‌اي اتخاذ کرده و در بيانيه‌هاي خود در نشست اخير شوراي حکام خواستار خودداري از صدور قطعنامه عليه کشورمان شدند و از کشورهاي ديگر نيز درخواست کردند تا فضاي سازنده و شرايط مناسبي براي همکاري آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و ايران ايجاد کنند؛ اما متاسفانه اين پيشنهاد سازنده با واکنش مناسب برخي کشورها همراه نشد. شايد نيازي به تکرار اين حقيقت عيان و آشکار نباشد که صنعت هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران صنعتي صلح‌آميز است. شاخص‌هاي توسعه کشور و توجه ملي به اين صنعت راهبردي را نمي‌توان ناديده انگاشت. جمهوري اسلامي ايران ظرفيت‌هاي لازم را براي گسترش و استفاده از برنامه صلح‌آميز هسته‌اي در حوزه توليد برق، بهداشت، صنعت و کشاورزي به ‌کار گرفته و پيشرفت‌ها و دستاوردهاي شگرفي را در اين خصوص حاصل کرده است. جمهوري اسلامي ايران بر مبناي ظرفيت‌هاي عظيم خود در حوزه نيروي انساني آمادگي دارد تا در زمينه‌هاي مختلف صنعتي، کشاورزي و پزشکي هسته‌اي مانند توليد و صادرات راديوداروها، آب سنگين و مشتقات و محصولات جانبي آن نظير دوتره با کشورهاي ديگر همکاري کند. همچنين از آنجا که يکي از بخش‌هاي مهم و البته ارزشمند سند برجام، تعريف حوزه‌هاي متعدد و متنوع همکاري‌هاي صلح‌‌آميز هسته‌اي با ايران است؛ در اين راستا جمهوري اسلامي ايران از تعامل با شرکاي علاقه‌مند به اين فناوري جهت ارتقاي سطح همکاري‌هاي صلح‌آميز استقبال مي‌کند. در اين زمينه همکاري ايران و اتحاديه اروپا مي‌تواند توسعه پيدا کند و ادامه اين همکاري‌ها يقينا به نفع دو طرف است. در پايان لازم مي‌دانم اشاراتي به نوع واکنش رسانه‌هاي بين‌المللي و مواضع کشورهاي اروپايي نسبت به حادثه اخير سايت غني‌سازي شهيد احمدي‌روشن(نطنز) کنم. در حالي که رسانه‌هاي غربي- صهيونيستي علت اين حادثه را خرابکاري يا حمله اعلام کرده‌اند لحني که از آن تقبيح و محکوميت برداشت شود، مشاهده نمي‌شود. اينگونه موضع‌گيري رسانه‌ها و مقامات غربي رفتاري دوگانه و غيرقابل قبول است. ترديدي نيست که ايران سرافراز اقدامات خود را براساس مصالح کشور اتخاذ خواهد کرد. سياست راهبردي و تخلف‌ناپذير نظام اسلامي در موارد و مواضع گوناگون، واکنش هوشمندانه و داهيانه براساس 3 اصل عزت، حکمت و مصلحت است. اکنون فرصت‌ها چون ابرهاي بهاري درگذرند و انتظار مي‌رود کشورهايي که در ديدارهاي رسمي بر استقلال موضع خود در قبال برخي قدرت‌ها پافشاري مي‌کنند به بازنگري در رهيافت‌هاي خود در حوزه سياست خارجي پرداخته و با اتخاذ سياستي معقول، فرهنگ چندجانبه‌گرايي و مسووليت‌پذيري در صحنه بين‌المللي را در مقام عمل ترويج کنند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar