ترامپ با سوسیالیسم‌هراسی می‌خواهد پیروز انتخابات باشد

شرق/ متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست «وحشت سرخ» براي مورخان تاريخ سياسي آمريکا نامي آشناست؛ وحشت‌پراکني دولتمردان آمريکايي پس از انقلاب اکتبر براي مبارزه با عقايد چپ‌گرايانه و سوسياليستي که با سرکوب و سانسور بي‌امان شمار کثيري از دگرانديشان آمريکايي همراه بود. بااين‌حال، کمتر کسي فکرش را مي‌کرد که پس از فروريختن ديوار برلين، رئيس‌جمهوري در آمريکا تمرکز اصلي خود را بر چپ‌هراسي و به‌راه‌انداختن دوري جديد از وحشت‌پراکني عليه سرخ‌ها بگذارد. اما دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوري آمريکا، نشان داد نه‌تنها به سنت رؤساي جمهور راست‌گراي پيش از خود تعهد دارد، بلکه بنا دارد آن را به مرحله تازه‌اي نيز برساند. او از زماني که بر سر کار آمد، بارها براي انديشه چپ و هواداران آن رجزخواني کرده و با تروريستي خواندن نهادهايي مانند آنتي‌فا، مبارزه عليه سوسياليسم را به مرحله تازه‌اي رسانده است. از سوي ديگر، گرايش به انديشه‌هاي چپ در نسل جديد آمريکا دست بالا را دارد و نامزدهاي حزب دموکرات براي جلب توجه رأي‌دهندگان، چه خوششان بيايد و چه نه، دل در گرو آرمان‌هايي دارند که پيش‌تر در اين کشور به‌عنوان تابو نفي مي‌شد؛ از سيستم درمان عمومي گرفته تا افزايش ماليات‌ها بر اغنيا. از سوي ديگر، کرملين نيز بار ديگر بر طبل سرخ کوبيده و خواستار بازانديشي در تاريخ و پررنگ‌ترکردن جايگاه اين انديشه در سپهر سياست بين‌المللي شده است. در اين زمينه با «فريدون مجلسي»، کارشناس مسائل آمريکا، براي تشريح دلايل و پيامدهاي اين صف‌آرايي‌هاي جديد و تأثير آن بر انتخابات نوامبر 2020 به گفت‌وگو نشسته‌ايم که مشروح آن از نظر مي‌گذرد. ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه، در سخنراني خود در مراسم روز پيروزي گفت: «اين کمونيسم بود که توانست جهان را از دهشت فاشيسم نجات دهد. اين سخنان البته به واکنش تند کشورهاي غربي انجاميد». اين در حالي است که دونالد ترامپ نيز هم‌زمان و در تکرار سخنان پيشين خود، عنوان کرد اکنون سوسياليسم و فاشيسم دو دشمن بزرگ آمريکا هستند. در وضعيت فعلي، اين دو اظهارنظر متقابل را چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟ پوتين در وضعيت فعلي با رويکردي نوستالژيک، سراغ احياي کمونيسم مي‌رود؛ اما براي روسيه اسم‌آوردن از چنين مکاتبي اندکي دير است؛ چراکه اين کشور اکنون به سازوکاري بزرگ و کاپيتاليستي تبديل شده است. درپي فروپاشي شوروي، مقام‌هاي پيشين شوروي و همکاران آقاي پوتين در سرويس امنيت شوروي، بدل به اليگارش‌هايي شدند که همه‌چيز را در دست گرفته‌اند. پوتين صرفا به‌دنبال نتيجه ناسيوناليستي از اين اظهارات است و مي‌خواهد اين تصور را القا کند که شوروي به‌تنهايي توانست جنگ جهاني دوم را به پايان ببرد. بااين‌حال، به نظر من، اگر کمک انگليس و واردشدن آمريکا در جنگ و کمک‌هاي ارسالي ازطريق «پل پيروزي» نبود، شوروي نمي‌توانست با آلمان‌هايي مقابله کند که استالينگراد را محاصره کرده بودند. پوتين مي‌خواهد منکر اين کمک‌ها شده و همه‌چيز را در تاريخ به سود کشور خود تمام کند. البته انکار نمي‌توان کرد که روس‌ها بيشترين قربانيان را در جنگ جهاني دوم داشتند. از سوي ديگر، شمار زيادي از مردم شوروي، قرباني کمونيسم استالينستي شدند. اين را نيز بايد در نظر گرفت که بسياري از سربازان شوروي در جبهه‌هاي جنگ، نه از روسيه امروزي بلکه برآمده از جمهوري‌هاي آسيايي مانند قرقيزاستان و تاجيکستان بودند. پوتين خود را با اصلاحيه‌هاي جديد بر قانون اساسي، به حاکم تام‌الاختيار روسيه بدل کرده و اين امر با اعتراض بسياري از روشنفکران و آزادانديشان اين کشور روبه‌رو شده است. در نتيجه، او دنبال آن است که جنجالي به پا کرده و خود را در پس آن پنهان کند. بنابراين، رئيس‌جمهوري روسيه بنا دارد با برانگيختن عواطف ناسيوناليستي، مردم را در برابر دشمن خارجي برانگيزاند تا با اين کار، محبوبيتش را افزايش داده و در خارج نيز در برابر حرف‌هاي ترامپ و اقدام‌هاي او بايستد. نکته جالب اينجاست که ترامپ سخن از مبارزه با فاشيسم و نژادپرستي به ميان مي‌آورد؛ اما کسي را نمي‌توان فاشيست‌تر و نژادپرست‌تر از خود او يافت. هيتلر دست‌کم درکي حداقلي از برخي مسائل داشت، اما براي ترامپ هم ديگر دير شده است که بخواهد از مبارزه با سوسياليسم حرف بزند. ترامپ گمان مي‌کند با حمله به سوسياليسم مي‌تواند آمريکايي‌ها را که از کودکي با شعارهاي چپ‌ستيزانه بار آمده‌اند، به حمايت از خود بخواند؛ غافل از اين نکته که آن نسل ضدکمونيست ديگر دورانش گذشته است. اکنون در سياست داخلي آمريکا، نسل جديدي پا به ميدان گذاشته که فيگورهايي مانند برني سندرز و اليزابت وارن آن را نمايندگي مي‌کنند. اين نسل بسيار دموکراتيک‌تر و سوسياليستي‌تر از اعقاب خود فکر مي‌کند و حتي جو بايدن نيز وعده داده شماري از راهکار‌هاي آنان را پي بگيرد. بنابراين ترامپ با حمله به سوسياليسم بنا دارد در انتخابات ماه‌هاي پيش‌رو، پايگاه خود را مستحکم کند تا بايدن را با متهم‌کردن به گرايش به سوسياليسم شکست دهد. بااين‌حال، نکته اينجاست که جامعه امروزي آمريکا، بسيار سوسياليستي‌تر از گذشته بوده و تمايل دارد يک دموکراسي همراه با توسعه اجتماعي داشته باشد.