سرمقاله جهان صنعت/ تصویر بازار کار ایران در دوران کرونا

جهان صنعت/ « تصوير بازار کار ايران در دوران کرونا » عنوان نگاه نخست روزنامه جهان صنعت به قلم زهرا کريمي است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد: از زمان شيوع ويروس کرونا، تعداد زيادي از نيروهاي کار به دليل افزايش هزينه‌هاي اقتصادي بنگاه‌ها، به ناچار از بازار کار خارج شده‌اند و در رديف جمعيت غيرفعال جاي گرفته‌اند. اين آمار در برخي از کشورها همچون آمريکا فاحش‌تر است به طوري که بر اساس آمارهاي اعلامي ۴۰ ميليون شغل تنها ظرف چند ماه در اين کشور از بين رفته است.تصويري که از اقتصاد جهاني به دليل شيوع ويروس کرونا ايجاد شده در ايران نيز ديده مي‌شود. اين موضوع نشان مي‌دهد که ايران نيز از ضربه کرونا به بازار کار در امان نمانده و افراد زيادي شغل خود را در طول ماه‌هاي گذشته از دست داده‌اند. اين در حالي است که انتظار مي‌رود همه‌ساله يک ميليون شغل جديد به تناسب رشد جمعيت جوان کشور ايجاد شود. موضوع نگران‌کننده آن اس ت که حتي تشديد تحريم‌ها نيز مانع از کاهش نرخ رشد بيکاري در اين سال‌ها نشد، اما کرونا تنها ظرف چند ماه توانست ضربه بزرگي به بازار کار وارد کند. در حالي که نرخ رشد اقتصادي در نتيجه تحريم‌ها منفي شده اما باز هم اشتغال در نتيجه افزايش مشاغلي همچون دستفروشي و مشاغل با بهره‌وري پايين و غيررسمي روند رو به رشدي داشته است. اما مشاغلي از اين دست هم در شرايط کرونايي کنوني مجال حضور بيشتر در اقتصاد نيافته‌اند. براي مثال اعمال طرح فاصله‌گذاري اجتماعي در دو ماه ابتداي سال بسياري از فرصت‌هاي شغلي را از بين برد، به طوري که مشاغل غيررسمي نيز قادر نشدند فعاليت‌هاي غيررسمي خود را تداوم بخشند. به اين ترتيب دستفروشاني که تعدادشان در اسفند و فروردين رو به افزايش مي‌گذاشت و بخش زيادي از بازار خرده‌فروشي‌ها را در دست مي‌گرفتند، نتوانستند در جامعه حضور پيدا کنند. همچنين جمعه‌بازارها و بازارهاي خرده‌فروشي که زمينه ايجاد فرصت‌هاي شغلي براي دستفروشان بود، به کل از بين رفتند و بيکاري را ترويج دادند. اما در عين حال که بسياري فرصت‌هاي شغلي خود را در زمان شيوع ويروس کرونا از دست داده‌اند، بسياري نيز ممکن است به کل ازفعاليت اقتصادي خود دست بشويند و انگيزه‌اي براي شروع دوباره کار و فعاليت‌هايي که از ابتدا هم سودآور نبودند، نداشته باشند. براي مثال رستوراني را در نظر بگيريد که حتي پيش از اين هم درآمد سرشاري نداشت. حال بعد از يک دوره تعطيلي ناخواسته ناشي از شيوع ويروس کرونا در حالي فعاليت خود را از سر گرفته که مردم گرايش چنداني به حضور در رستوران ندارند. اما نکته مهم آن است که نرخ بيکاري تصوير دقيقي از وضعيت بازار کار ايران ارائه نمي‌دهد. در ايران شرايط براي دريافت بيمه بيکاري تسهيل نشده و تنها آنهايي مي‌توانند از مزاياي اين بيمه برخوردار شوند که حداقل شش ماه هزينه بيمه تامين اجتماعي را پرداخت کرده باشند. در عين حال کساني که شغل غيررسمي دارند و از مزاياي بيمه تامين اجتماعي و قانون کار برخوردار نيستند نيز قادر به دريافت بيمه بيکاري نيستند. براي مثال بخش زيادي از زناني که در فروشگاه‌ها به فعاليت مي‌پردازند و از خدمات بيمه‌اي برخوردار نيستند حتي اگر شغل‌شان را نيز از دست بدهند در رديف بيکاران جاي نمي‌گيرند و خانه‌دار تلقي مي‌شوند. بنابراين نرخ بيکاري شاخص خوبي براي تصوير کردن بازار کار به دست نمي‌دهد، اما نرخ مشارکت نيروي کار نشان مي‌دهد که چه تعداد از جمعيت ۱۵ ساله و بيشتر که جزو جمعيت فعال کشور محسوب مي‌شوند، از بازار کار خارج شده‌اند. بنابراين اقتصاد ما حتي پيش از کرونا نيز وضعيت خوشايندي نداشت اما بحران کرونا شرايط را نگران‌کننده‌تر از قبل کرده است. هرچند بايد ديد ماجراي کرونا چه زماني خاتمه مي‌يابد، اما حتي با وجود اتمام مشکلات کنوني هم نمي‌توان انتظار داشت که به شرايط پيش از بحران کرونا برگرديم.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar