برجام و خاطرات شیرین در بیانیه‌های کاغذی

الف/ متن پيش رو در الف منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست بنابر تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي روز ۲۳ تير ماه نيز روز گفتگو و تعامل سازنده با جهان نامگذاري شده است. اين پيشنهادي بود که رييس جمهور سال ۹۷ در سالگرد تصويب برجام در جلسه هيئت وزيران مطرح کرد. روحاني با اشاره به اينکه ۲۳ تيرماه را مي‌توان به عنوان روز تعامل با جهان ناميد، گفته بود :«جمهوري اسلامي ايران در اين روز براي همۀ جهانيان ثابت کرد از لحاظ قدرت سياسي، آنچنان توانمندي و تبحري در مسايل سياسي، منطق و موضوعات فني و حقوقي دارد که مي‌تواند براي حل موضوع پيچيده بين المللي با قدرت‌هاي بزرگ مذاکره کرده و از حق ملت ايران به خوبي دفاع کند.» چنين تصميماتي جدا از تمامي تلاش‌هاي ايران براي انجام تعهداتش در توافق نامه برجام نشان دهنده عزم و اراده جدي کشورمان براي حل و فصل مناقشات هسته اي است. اما عليرغم اهتمام فراوان ايران براي رفع نگراني غربي‌ها در باره برنامه هسته اي کشورمان حالا پس از ۵ سال چيزي جز وعده‌هاي کاغذي غربي‌ها و انتشار بيانيه و شايد مرور خاطرات شيرين نصيب ايران نشده است . نکته جالب در اين ميان تاکيد و اذعان اين بيانيه‌ها به انجام شدن تعهدات طرف ايراني و بازرسي هاي سخت گيرانه آژانس است. در بيانيه امسال اتحاديه اروپا که توسط «جوزپ بورل» مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا منتشر شده، آمده است: « برجام به عنوان تنها ابزار براي اطمينان از برنامه هسته‌اي ايران باقي مي‌ماند. اين توافق در بردارنده تعهدات هسته‌اي ايران در ازاي تعليق تحريمها توسط جامعه بين‌المللي و تسهيل روابط تجاري و اقتصادي ايران است که بايد عملي شود. همچنين نظارت و راستي آزمايي بي‌سابقه‌اي را توسط آژانس بين المللي انرژي اتمي فراهم کرده است که من از تداوم اقدامات موثر، حرفه‌اي و فني آژانس تقدير مي‌کنم. اجراي همه تعهدات در چارچوب برجام براي همه طرفها حياتي است. متاسفانه ايالات متحده در ماه مه 2018 تصميم گرفت از برجام خارج شود و از آن زمان در هيچ يک از نشستها و فعاليتها مشارکت نکرده است. باقي طرفهاي برجام به کار جمعي براي رفع نگرانيها در ارتباط با برنامه هسته‌اي ايران و همچنين تاثير گسترده خروج آمريکا از توافق و بازگرداندن تحريمها ادامه خواهند داد. بورل در پايان اين بيانيه آورده است « به عنوان هماهنگ کننده کميسيون مشترک برجام، من هرکاري که ممکن باشد را با ديگر طرفها و جامعه بين المللي انجام خواهم داد تا برجام حفظ شود.» دربيانيه مشترک ۱۴ ژوئيه سال گذشته سه کشور اروپايي نيز آمده بود: « ما ، رهبران فرانسه، آلمان و بريتانيا که منافع امنيتي مشترکي به خصوص درباره پابرجا نگه داشتن نظام عدم اشاعه سلاح هاي هسته اي داريم ، پاي بندي خود به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را که چهار سال پيش و در تاريخ ‌۱۴ ژوﺌيه ۲۰۱۵ با ايران مورد موافقت قرار گرفت مورد تاکيد قرار مي دهيم.از سال ۲۰۰۳ ، ما سه کشور که بعدا آمريکا، روسيه و چين نيز به ما پيوستند ، يک سياست طولاني مدت و قاطع را نسبت به ايران به کار گرفتيم، با اين هدف مشخص که اين کشور – که يکي از امضا کنندگان پيمان منع گسترش جنگ افزارهاي هسته اي (NPT) مي باشد – به تعهدات خود با حسن نيت احترام بگذارد و هرگز سلاح هاي هسته اي را توسعه ندهد يا تهيه نکند.ما، در کنار هم، در تاريخ ۸ ماه مه ۲۰۱۸ صراحتا تاسف و نگراني خود را نسبت به تصميم آمريکا براي خروج از برجام و بازگرداندن تحريم ها عليه ايران ابراز داشتيم و اين در حالي بود که اين کشور تعهدات خود را در قالب اين توافقنامه – آنگونه که پيوسته و تا ماه گذشته توسط آژانس بين المللي انرژي اتمي تاييد شده است - انجام داده بود. ما سه کشور، از ماه مه ۲۰۱۸، با همکاري ساير شرکاي باقي‌مانده در برجام نهايت تلاش خود را کرديم تا اطمينان حاصل کنيم که مردم ايران بتوانند از مزاياي اقتصادي مشروع برجام برخوردار شوند. امروز ، ما نگران اين خطر هستيم که برجام ممکن است تحت فشار تحريم ها که توسط آمريکا تحميل شده است و نيز به دنبال تصميم ايران مبني بر خودداري از اجراي چند تعهد کليدي اين موافقتنامه دچار فرو پاشي شود... ما در جستجوي راه حل ، به تلاش هايمان براي رايزني فعالانه با همه طرف هاي مربوط ، با هدف حفظ صلح و امنيت بين‌الملل، ادامه خواهيم داد» آنچه در اين بيانيه ها جلوه دارد استفاده از افعالي است که اشاره به آينده اي نامعلوم و بدون جزييات روشن از اقدامات اروپايي ها در اين آينده دارد که خود نشان دهنده ترجيح اروپايي ها در حفظ توافق نامه اي است که در آن حقوق ايران ناديده گرفته شده است. پيشدستي اروپا يا هماهنگي با آمريکا براي تحميل يک توافق تکميلي؟ نکته جالب تر اما اين است که ۹ روز پيش از خروج ترامپ از برجام در ۱۸ ارديبهشت ۱۳۹۷ (۸ مي ۲۰۱۸)، يعني در تاريخ ۹ ارديبهشت ۹۷ ( ۲۹ آوريل ۲۰۱۸) سران بريتانيا، فرانسه و آلمان در بيانيه‌اي مشترک اعلام کردند که توافق هسته‌اي فعلي با ايران بهترين راه متوقف کردن اين کشور از دستيابي به تسليحات هسته‌اي است اما در عين حال بايد توافقي تکميلي هم به بحث گذاشته شود! سه کشور اروپايي طرف توافق هسته‌اي، در اين بيانيه ضمن پشتيباني از برجام تأکيد کرده‌اند مواردي وجود دارد که در توافق هسته‌اي با ايران به آنها پرداخته نشده و لازم است درباره‌اش تصميم‌گيري شود؛ از جمله برنامه موشکي و حضور نظامي ايران در منطقه. اين بيانيه که پيش از خروج ترامپ از برجام منتشر شده نشان دهنده آن است که گويا ادعاهاي ترامپ درباره کامل نبودن توافق برجام چندان هم براي اروپايي ها غير منتظره نبوده است.

---

بازار

---

همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد