مراقب بازیگران جدید بورس باشید

جام جم/ متن پيش رو در جام جم منتشر شده است و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست با رونق گرفتن بازار سرمايه و عبور شاخص از مرز يک ميليون و 800 هزار، هر روز بر اشتياق شرکت‌ها براي حضور در اين بازار افزوده مي‌شود؛ اشتياقي که اگر حساب شده و با رعايت همه قوانين و ضوابط باشد بي‌شک مي‌تواند موجب تعميق بازار و افزايش حضور شهروندان در بازار سرمايه شود. شرکت‌ها عموما با هدف تامين مالي يا افزايش سرمايه خود، وارد بورس مي‌شوند تا به وسيله عرضه عمومي سهام خود با استفاده از منابع جديدي که کسب مي‌کنند يا توليدات خود را از لحاظ کمي و کيفي ارتقا داده يا از اين طريق بدهي‌هاي خود را تسويه کنند و با هزينه‌هاي کمتري به توليد ادامه دهند. طبيعي است ورود هر شرکتي به بازار سرمايه، نيازمند وجود شرايطي است که در صورت پاس شدن آنها، آن هم بعد از حسابرسي سازمان بورس مشخص مي کند يک شرکت مي‌تواند چه ميزان از سهام خود را با چه قيمتي به عنوان عرضه اوليه وارد بورس کند. موضوعي که عموما بر اساس دارايي‌ها، گردش مالي، عملکرد مالياتي و... اين شرکت‌ها ارزيابي و تعيين مي‌شود؛ بنابراين دو شرط مهم براي حضور در بازار سرمايه را مي توان عدم زيان‌ده بودن شرکت‌هاي متقاضي طي سه سال آخر و شفافيت پرداخت‌هاي مالياتي آنها دانست. موضوعي که موجب مي‌شود در راستاي حفظ و حمايت از منافع مردم سازمان بورس مانع ورود شرکت‌هاي ورشکسته و بدعهد به بازار سرمايه کشور شود.

«ورود پنج شرکت بزرگ اينترنتي به بازار سرمايه» خبر کوتاهي که بعد از جلسه وزير اقتصاد با مديران ديجي کالا، کافه بازار، تپسي، فيليمو و شيپور منتشر شد. بعد از اين جلسه بود که وزير اقتصاد از همکاري دولت براي عرضه سهام اين شرکت‌ها به بورس پرده برداشت. به گفته دژپسند، در مرحله نخست قرار است سهام اولين شرکت بزرگ اينترنتي ايران در هفته اول مردادماه امسال عرضه شود. پنجمين شرکت نيز در هفته آخر شهريور به بازار بورس قدم مي‌گذارد. بر اين اساس، تمام اين پنج شرکت طي کمتر از دوماه وارد بازار سرمايه خواهند شد.

---

بازار

---

خبر ورود پنج شرکت اينترنتي به بازار سرمايه با نظرات متفاوتي از سوي کارشناسان همراه بود. برخي کارشناسان ورود اين شرکت‌ها به بورس را عاملي براي تعميق بازار سرمايه مي‌دانند، اما برخي ديگر انتقاداتي به اين موضوع دارند؛ انتقاداتي که با ورود به جزئيات آن نگراني‌ها از ورود اين شرکت‌ها به بورس افزايش مي‌يابد. اين دست از کارشناسان سه شرط شفافيت‌هاي مالياتي، قابليت قيمت‌گذاري و سودده بودن اين شرکت‌ها را از حداقلي‌ترين شرايط و ضوابط حضور شرکت‌ها در بورس مي‌دانند. شرايطي که شرکت‌هاي اينترنتي در ايران از آن برخوردار نبوده و به نظر مي‌رسد ورود اين شرکت‌ها به بازار سرمايه ايران عملا غيرقانوني بوده و در اين ميان تنها مردم هستند که متضرر خواهند شد، چرا که با توجه به هجوم نقدينگي به بازار سرمايه ممکن است ارزش سهام اين شرکت‌ها در حالي افزايش يابد که با شرکت‌هاي زيان‌ده بدون هيچ گونه دارايي فيزيکي و واقعي مواجه باشيم که تمام سهم بازار سرمايه از کسب و کارهاي اينترنتي در انحصار آنها قرار دارد. با توجه به علاقه زياد اين شرکت‌ها به حضور در بازار سرمايه، روزنامه جام‌جم در گزارشي به بررسي جزئيات چگونگي و نحوه ورود شرکت‌هاي استارت‌آپي پرداخته است.

دستوراتي حول محور چند نام خاص مدتي است دولت از ورود شرکت‌هاي جديد به بازار سرمايه حمايت مي‌کند. برخي شرکت‌هاي دولتي نيز در صف عرضه عمومي در بورس قرار دارند. از آنجا که دولت با مشکل تامين بودجه روبه روست ورود و عرضه بخشي از سهام اين شرکت‌ها در بورس مي‌تواند تا حدي منابع مالي را نصيب دولت کند. دولت اخيرا از ورود شرکت‌هاي استارت‌آپي به بورس حمايت کرده است؛ حمايتي که انتقادات زيادي به همراه داشته است. حمايت دولت از ورود اين شرکت‌ها به حدي بوده که رئيس‌جمهور شخصا به اين موضوع ورود و به وزير اقتصاد دستور داده شرايط ورود شرکت‌هاي فعال در حوزه اقتصاد ديجيتال به بورس تسهيل و در صورت امکان يک بازار اختصاصي به ‌منظور پذيرش شرکت‌هاي دانش ‌بنيان و فعال در حوزه اقتصاد ديجيتال ايجاد شود. اين در حالي است که تمام اين دستور و حرف و حديث‌هاي آن، حول محور چند نام خاص قرار گرفته است. نام‌هايي که علاوه بر نبود دارايي‌هاي فيزيکي، زيان‌ده بودن و البته فقط يک نام، هيچ دارايي مشخصي براي ارزيابي ارزش و تعداد سهام آنها وجود ندارد. وزير اقتصاد چندي پيش درباره نحوه قيمت گذاري شرکت‌هاي استارت‌آپي در بازار بورس خطاب به مسؤولان بورس گفته بود نحوه محاسبه دارايي اين شرکت‌ها به دليل نامشهود بودن با شرکت‌هايي که دارايي فيزيکي دارند، متفاوت است. بر اساس اظهارات دژپسند بايد کميته‌اي براي تدوين قوانين و مقررات ويژه در خصوص ارزشگذاري دارايي‌هاي نامشهود اين شرکت‌ها تشکيل شود. يعني قرار است اين شرکت‌ها به رغم تفاوت آشکار با بقيه و عدم قوانين مربوط به آن در بازار سرمايه ايران فقط به‌سرعت و طي دو ماه آينده وارد بورس شوند، ورودي که البته خيلي عجيب و پرابهام به نظر مي‌رسد. مي‌توان جملات آقاي وزير را به معناي تغيير برخي قوانين بورس براي پذيرش شرکت‌ها دانست؛ تغييراتي که البته تنها شرکت‌هاي استارت‌آپي از آن بهره‌مند خواهند شد. زماني بر ابهام اين ماجرا افزوده مي‌شود که بدانيم دولت اخيرا مصوبه‌اي داشته که طي آن براي تسهيل ورود شرکت‌ها به بورس قرار است بدهي‌هاي مالياتي شرکت‌هاي متقاضي ورود به بورس مورد ارزيابي قرار نگيرد. حالا و فقط بعد از گذشت چند روز، وزير اقتصاد از ورود پنج شرکت بزرگ اينترنتي به بورس خبر مي‌دهد شرکت‌هايي که يکي از گزينه‌هاي اصلي براي عدم شفافيت مالياتي هستند.

اجحاف در حق شرکت‌هاي بورسي عادل طالبي، کارشناس حوزه کسب و کار ديجيتال در اين زمينه معتقد است بورس يک بازار سرمايه‌گذاري است که امکان تزريق سرمايه در آن وجود دارد، اما اغلب شرکت‌ها به منظور مناسب‌سازي وضعيت شرکت خود به ورود به بورس تمايل دارند. به گفته وي، اگر شرکت‌ها براي ورود به بورس به بلوغ کافي نرسيده باشند و در اين زمينه تعجيل شود اين اقدام موجب ضربه خوردن به اعتماد مردم خواهد شد. درست است که شرايط ورود شرکت‌ها به بورس تسهيل شده، اما برخي از اين تسهيل‌گري تبعات منفي به دنبال دارد و قوانين بورس بايد در اين زمينه دستکاري شود که نتيجه آن زيان سهامداران و خروج نقدينگي از اين بازار خواهد بود. بهروز شهدايي، کارشناس بازار سرمايه نيز در اين‌باره به خبرنگار جام‌جم گفت: بازار سرمايه جايي است که در آن پول‌هاي کوچک بايد جذب کارهاي بزرگ شود و استارت‌آپ‌ها هم مي‌توانند بخشي از اين سهم را داشته باشند، اما به دليل سابقه کمي که اين شرکت‌ها دارند و اوايل عمر کاري خودشان را مي‌گذرانند، ممکن است در يکي دو سال اول، سودي را نصيب سهامداران کنند اما خيلي زود وارد پيري و مرگ خواهند شد. اين کارشناس بازار سرمايه تاکيد کرد: احتمال شکست استارت‌آپ‌ها در بازار سرمايه بالاست و ظاهرا به همين دليل است که قصد دارند قوانين پذيرش شرکت‌ها در بورس را تغيير دهند. اگر اين موضوع صحت داشته باشد در حق شرکت‌هاي حاضر در بورس که عقبه مالي قوي دارند و از استانداردهاي زيادي براي پذيرفته شدن در بورس عبور کرده‌اند، اجحاف مي‌شود. شهدايي بيان کرد: ورود شرکت‌هايي که تجربه کافي براي مديريت بازار را ندارند، مي‌تواند احتمال زيان سهامداران را به دنبال داشته باشد. از اين‌رو اعتماد سهامداران به بازار سرمايه از دست مي‌رود و احتمال دارد دوباره بازارهاي ديگر درگير نقدينگي و افزايش تقاضا شوند. انتقادات از حضور اين بازيگران مجازي به بورس در حالي است که برخي منشأ اين تصميمات و اقدامات را در جايي ديگر و در فضاي سياسي و ايده‌هاي حکمراني تحليل مي‌کنند.

همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد