
ماجرای دستگیری پوآرو، دفینهیاب مشهور

اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
نه سبيلهايش قيطاني است و نه در جستوجوي جرم و جنايت است، اما خود را «پوآرو» ميخواند، به زعم خودش «نخبه باستانشناسي» است، تنها با نگاه کردن به محلي تاريخي، ميتواند نشانهها را کنار هم بگذارد و بگويد آيا در پس آن خاک، گنج و دفينهاي قرار دارد يا خير. پوآرو، نه تنها دفينهيابي ميکرد، بلکه بستهها و کلاسهاي آموزشي نيز براي خيل هواخواهانش نيز تدارک ديده بود، شرکت در کلاسهاي دفينهيابي، با هزينه ۳۰۰ هزارتومان و با تضمين اينکه بعد از اتمام دوره، هر شاگرد يک دفينهياب حرفهاي خواهد بود، شاگردان و مريدان بسياري را دور او جمع کردند؛ شاگرداني که ميخواستند راه هزارساله را يکشبه بروند و در اين مسير نيز چندان نگران نيروهاي حفاظت يا مراقبت از ميراثفرهنگي هم نبودند.
داستان «کوهسار بادفر» معروف به «پوآرو» از آن جايي به اخبار رسيد که خبر دستگيرياش منتشر شد، پيش از آن، پوآرو به راحتي نه تنها دفينه کشف ميکرد، بلکه آموزش ميداد و شاگرد نيز ميپذيرفت. اما حدود چند هفته گذشته، ۵۴۰ نفر جمعشده بودند تا همراه با «پوآرو» در حوالي نيکآباد اصفهان دوره عملي «دفينهيابي» را بگذرانند. فيلمها نشان از حدود ۱۴۰ خودرويي ميدادند که پشت اتومبيل «نخبه باستانشناسي» ميراندند تا رمز و راز گنجيابي را آموزش ببينند. پس از انتشار اين فيلم بود که با اعتراض باستانشناسان و انتقاد آنها به يگان حفاظت ميراثفرهنگي، اين يگان خبر داد که پوآرو را تحت پيگرد قانوني قرار داده است. امير رحمتالهي، فرمانده يگان حفاظت ميراثفرهنگي کشور بعد از اعتراض باستانشناسان، از صدور احکام سنگين قضايي براي برگزارکنندگان کاروان آموزش ميداني گنجيابي خبر داده و گفته بود که اين کاروان از سوي فردي سودجو در يکي از روستاهاي اصفهان راهاندازي شده است که به محض اطلاع از اين موضوع، مراتب به صورت ويژه در دستور کار يگان حفاظت ميراثفرهنگي اصفهان، فرماندهي انتظامي استان و دادستاني قرار گرفت، بلافاصله عمليات شناسايي و دستگيري افراد سودجو و برگزارکننده اين کاروان آغاز شد. فعاليت اين کاروان از سوي يکي از مخبرين به نيروي انتظامي و يگان حفاظت اعلام ميشود و ماموران به محل حضور اين کاروان مراجعه کردند که بعد از وقوع درگيري بين ماموران و افراد سودجو، سه متهم در اين رابطه دستگير شدند. فرمانده يگان حفاظت ميراثفرهنگي کشور دستگيري پوآرو را «درس عبرتي» براي افراد سودجو دانسته بود که به دنبال حفاري غيرمجاز و دستيابي به اشياي تاريخي هستند. سردار رحمتالهي در ادامه تاکيد کرده بود که تمام تحرکات و فعاليتهاي حفاران غيرمجاز رصد شده و با افراد سودجو و حفاران غيرمجاز بهشدت برخورد ميشود. برخلاف اين هشدار، جستوجوي هشتگ دفينه در اينستاگرام و حتي وبسايتهاي فارسيزبان به نتايج فراواني ميرسد، براي مثال، وبسايتي با نام دفينه، به ادعاي خودش «به منظور ارايه فايلهاي معتبر در زمينه گنج، دفينه، گنجيابي زيرخاکي براي دانشپژوهان» فراهم شده است. اين وبسايت بستههاي مختلفي براي آموزش دفينهيابي دارد و تمام محصولات صوتي و تصويرياش را بدون اينکه فيلتر باشد، به راحتي ميفروشد. علاوه بر هشتگ «دفينه يابي» حالا پوآرو بيش از پيش شناخته شده است، بيش از ده هزار پست در اينستاگرام با هشتگ «پوآرو کوهسار» منتشر شدهاند، علاوه بر آن، صفحه اصلي اينستاگرام پوآرو همچنان فعال است و تا زمان تنظيم اين گزارش نيز به انتشار تصاوير از «نخبه باستانشناسي» مشغول بوده است، جالب اينجاست که آخرين تصوير منتشر شده در اين صفحه، تصوير پوآرو به همراه فرزندش است که از طرف کاربران اينستاگرام به «پوآرو کوچولو» شناخته ميشود، همين تصوير که پس از پخش خبر دستگيري اين فرد منتشر شده است، بيش از ۴۵ هزار بار ديده شده و بيش از ۷۵۰ کامنت دارد؛ کامنتهايي که بيشتر آنها در مدح و تمجيد ذکاوت پوآروست.
اما آيا دستگيري پوآرو زنگ خطري براي ديگر سارقان گنجينههاي تاريخي و ملي شده است؟ رديابي هشتگ دفينه راه به صفحههاي فراواني باز ميکند، صفحههايي که به نظر ميرسد بدون هيچ مانعي، نه تنها پشت نامها قلابي پنهان نشدهاند، بلکه با نام و نشان و حتي شماره تلفن خود، مشاوره دفينهيابي ميدهند. يکي از اين دفينهيابها که به زعم خودش «آکادمي گنج» دارد، با داشتن بيش از ۴۴ هزار فالوئر در اينستاگرام، مشغول ارايه «مشاوره و کارشناسي آثار و علايم گنج زير نظر مستقيم استاد» است. براي پيگيري اينکه آيا پيام هشدار به ساير گنجيابها رسيده است يا خير، «اعتماد» با «واحد فروش» اين آکادمي تماس ميگيرد، در تماس اول، واحد فروش تمايلي به مصاحبه با روزنامه نشان نميدهد و گفته ميشود که «استاد دنبال شهرت نيست و فرصت گفتوگو ندارد.» در تماس دوم، اينبار به عنوان «يک مشتري»، واحد فروش که از پشت تلفن مردي جوان هم به نظر ميرسد، ابتدا پيشنهاد فروش گنجياب ميدهد و تاکيد ميکند که به مناسبت محرم، پنجاه درصد تخفيف روي گنجيابها اعمال شده است. قيمت گنجيابهاي کبرا، از ۲۰ ميليون تا سيصد ميليون متغير است و کارشناس فروش تاکيد ميکند که براي مثال، سيستم پيشرفته و حرفهاي کبراتاليسمان، تا عمق دوازده متر را اسکن دو و سه بعدي ميکند، انواع فلزات را به تفکيک در نمايشگر خود نشان ميدهد و از همه مهمتر، اين دستگاه ضمانتنامه و گارانتي دارد و با خريدن آن، استاد اعظم پک مشاوره رايگان نيز براي خريدار در نظر ميگيرد.
بخش فروش «آکادمي گنج» علاوه بر اين آماده است تا تصاوير را براي استاد ارسال کند و مشاوره دفينهيابي آنلاين ارايه کند. به گفته او، ارسال تصوير از محل و مشاوره استاد هزينهاي ندارد، اما چنانچه محل به زعم استاد محتمل بر وجود دفينه باشد، براي مشخصکردن محل دقيق دفينه، درصدي دريافت ميکند. آکادمي گنج، پوآرو، تو استاد سلطان، اينها تنها بخش کوچکي از «سلطان»هايي هستند که با هواداران بيشمار در بستههاي آموزشي و در فيلمهاي منتشر شده از خود، از چشمههاي دستساز ميگويند، از کاسهها و رمزگشايي کاسهها، از مبحث شتر و رمزگشايي شتر، از تشخيص تلهها، جنگلها، نعلها و عقربها، از انواع جوغن، امانتسراهاي باستان و سنگهايي که ورودي دفينه هستند، با اين حال به نظر ميرسد که دستگيري پوآرو، چندان لرزي را بر دل اين سلاطين راه نداده است. پيش از اين، مهدي حجت، نماينده شوراي جهاني بناها و محوطههاي تاريخي در گفتوگو با صداي ميراث، فعاليت گسترده گنجيابان را اقدامي «وقيحانه» و «دهنکجي» به تمامي قوانين ميراثفرهنگي و مسوولان اين حوزه ارزيابي کرده و آن را «آبروريزي فرهنگي» خوانده بود. امسال: کوهسار بادفر» همچنان در روز روشن به قلعهدخترها، کوهخواجهها، دژهاي ساساني و قبرستانهاي باستاني ميروند و در غياب نيروهاي حفاظتي وزارت ميراثفرهنگي، نه تنها اقدام به حفاري ميکنند، بلکه با انتشار ويديوهاي آموزشي، ديگراني را که زير تورم افسارگسيخته و بيکاري کمر خم کردهاند، به غارت اموال ملي تشويق ميکنند. در اين ميان نيز دستگيري پوآرو چندان مانعي براي ادامه فعاليت آنها نيست زيرا دفينهيابان بيشمارند.