چالش‌های یک پیشنهاد مبهم درباره مخزن موزه ملی ایران

روزنامه شهروند/متن پيش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

مديرکل موزه‌ها و اموال منقول تاريخي وزارت ميراث فرهنگي در گفت‌وگو با «شهروند»: ما فقط بهره‌برداري از ‏فضاي ٢٥‌هزار متري را در شهر آفتاب پيشنهاد کرده‌ايم که ممکن است موزه يا نمايشگاه شود ‏

---

بازار

---

مهتاب جودکي/ حرف‌وحديث‌هاي انتقال ٢ تا ٣‌هزار شيء مخزن موزه ملي ايران به زيرزمين مرقد امام خميني(ره) جنجال‌هايي به پا کرده  است . در حالي که مديرکل ‏موزه‌ها و اموال منقول تاريخي وزارت ميراث فرهنگي در گفت‌وگو با «شهروند» اين موضوع را تکذيب مي‌کند و ‏مي‌گويد: «ما فقط بهره‌برداري از يک فضاي ٢٥‌هزار متري را در شهر آفتاب پيشنهاد کرده‌ايم که ممکن است ‏موزه يا نمايشگاه شود و هنوز موافقت نکرده‌اند.» پيشنهاد استفاده از اين فضا در جلسه‌‌اي که ١١روز پيش ‏بدون حضور خبرنگاران برگزار شد از سوي علي‌اصغر مونسان اعلام شده و از دو روز پيش شايعاتي درباره ‏بودجه‌ ٢٥٠ ميلياردتوماني براي ساخت شعبه دوم موزه ملي ايران در مرقد امام خميني(ره) دهان به دهان مي‌چرخد. ‏با وجود حساسيت موضوع هنوز جزئيات اين ماجرا روشن نيست اما مديرکل امور موزه‌ها از راه‌اندازي شعبه دوم موزه ملي در شهر آفتاب دفاع ‏کرده است.‏عصر يکشنبه خبرگزاري صداي ميراث در گزارشي خبر داد که۴۰‌هزار متر مربع فضا در زيرزمين صحن مرقد ‏امام خميني‌(ره) براي استقرار موزه و فروشگاه دائمي صنايع‌دستي براي وزارت ميراث‌فرهنگي در نظر گرفته ‏شده و اين فضا نيازمند تکميل است و ساخت‌وساز آن به‌طور کامل انجام نشده. براساس اين گزارش توليت ‏حرم امام خميني(ره) در تلاش است تا آرامگاه بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران را تبديل به مقصد ‏گردشگري کند و به نظر مي‌رسد ديدار سيدحسن خميني با وزير ميراث فرهنگي نيز با همين هدف صورت ‏گرفته است. از سوي ديگر گفته شده که وزير ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي توانسته رئيس ‏سازمان برنامه و بودجه کشور را قانع کند تا بودجه‌اي براي راه‌اندازي موزه شماره دو مرقد امام خميني‏‏(ره) دريافت  کند و آن را به وزارت ميراث فرهنگي تخصيص دهد تا زيرزمين صحن امام خميني(ره) تبديل به ‏شعبه دوم موزه ملي ايران شود. همچنين وزارت ميراث فرهنگي قصد نمايش آثار حاصل از تمامي کاوش‌هاي ‏باستان‌شناسي را در مناطق مختلف کشور در دوران پس از انقلاب دارد و قرار است آثار دوره پارينه سنگي تا ‏دوره قاجار که در کاوش‌هاي باستان‌شناسي کشور به دست آمده است به زيرزمين صحن مرقد امام خميني‏‏(ره) منتقل و در آنجا به نمايش گذاشته شود.‏

قرار نيست مخزن موزه به شهر آفتاب برود
در حالي که گفته مي‌شود محمدحسن طالبيان، معاون ميراث فرهنگي کشور در اين نشست از امکان انتقال ٢ ‏تا ٣‌هزار اثر از ٤٠٠‌هزار اثر موجود در مخزن موزه ملي ايران به مرقد امام خميني(ره) گفته است، اما محمدرضا ‏کارگر، مديرکل موزه‌ها و اموال منقول تاريخي وزارت ميراث اين موضوع را رد مي‌کند و به «شهروند» ‏مي‌گويد: «اين موضوع را تکذيب مي‌کنيم. اصلا چنين چيزي مطرح نبوده است.» او توضيح مي‌دهد: «آنجا ‏مکاني است که پيشنهاد کرده‌ايم بررسي و امکان‌سنجي شود تا بدانيم چگونه مي‌توان به‌عنوان يک مکان ‏فرهنگي از آن بهره‌برداري کرد. فعلا قرار است گزينه‌هاي مختلف بررسي شود و بايد ديد ‏با توجه به فضا و مکان اين گزينه‌ها چنين کاري امکان‌پذير است يا خير. ممکن است از اين مکان به‌عنوان ‏يک فضاي موزه‌اي يا نمايشگاهي استفاده شود اما فعلا فقط يک فضاي خالي است که بايد براي آن برنامه‌ريزي و طرح روي آن پياده شود، ساختمان‌سازي صورت بگيرد و تجهيزات بيايد.» او مي‌گويد پيشنهاد پذيرفته ‏نشده و در صورت پذيرش هم اين پروژه‌اي چند ساله خواهد بود که «اگر قبول شد اعتبارش تأمين مي‌شود و ‏بعد اقدام و اجرا صورت مي‌گيرد و کارهاي حقوقي انجام مي‌شود.» اما با وجود اين گفته‌ها، کارگر به ميراث آريا ‏هم گفته که اين فضا براي ايجاد مخزن امن پيشنهاد شده است، هرچند قرار نيست مخزن موزه ملي و اشياي ‏آن به اين مکان منتقل شود: «در همه جاي دنيا علاوه بر مخازن اصلي موزه‌ها، مخازن امن ديگري در مواقع ‏اضطراري مانند جنگ، سيل، زلزله و... براي انتقال آثار و حفاظت از آنها در نظر مي‌گيرند. يکي از مکان‌هايي ‏که مي‌توان به‌عنوان مخزن امن در شرايط اضطراري به دليل ساختار ساختماني استانداردي که دارد از آن ‏استفاده کرد، فضايي بالغ بر ٢٥‌هزار متر مربع است که در شهر آفتاب قرار دارد‎.‎‏» از نگاه اين مقام وزارت ‏ميراث فرهنگي، «چناچه در آينده شرايطي به‌وجود آيد تا از شهرآفتاب به‌عنوان مقصد گردشگري استفاده ‏شود، مي‌توان در کنار ايجاد مخزن امن، نمايشگاه‌هاي مختلف فرهنگي برگزار کرد‎.‎‏» با اين همه روشن نيست ‏‏«آينده» دقيقا اشاره به چه زماني دارد: «زمان آن به موضوعات مختلفي در کشور بستگي دارد. خود شهر ‏آفتاب هم منطقه‌اي درحال پيشرفت است که نمايشگاه بين‌المللي در آن ساخته شده و دانشگاه‌ها در آن ‏شعبه دارد اما همه‌چيز به سياست‌هاي آينده بستگي دارد.» کارگر با اين توضيحات مي‌گويد: «هنوز طرحي ‏آماده نشده که هزينه‌اي داشته باشد و اين اصلا کاري به موزه ملي ندارد. اگر پيشنهادات ما پذيرفته شود، ‏بايد اين مکان به ميراث فرهنکي واگذار شود و بودجه آن با سازمان برنامه و بودجه است.»‏با اين همه يک کارشناس موزه‌داري که نمي‌خواهد نامش عنوان شود هم به «شهروند» مي‌گويد، به نظر ‏مي‌رسد داستان از اساس به اشتباه خبري شده است: «به نظر مي‌رسد قصه ديگري است و ربط مستقيمي به ‏موزه ملي ندارد. در کنار بخش فرهنگي حرم که موزه، مرکز اسناد و کتابخانه حرم قرار گرفته، فضايي بوده که ‏در اين ديدار درباره استفاده از آن صحبت شده که مثلا مي‌شود از آن استفاده فرهنگي کرد و ميراث هم ‏پيشنهاد کرده که فضا را در اختيار بگيرد و مي‌تواند کاربري‌هاي مختلفي داشته باشد؛ ازجمله اينکه چون در ‏تهران مخزن امن نداريم، اين مکان مي‌تواند به مخزن امن موزه‌هاي تهران در شرايط بحراني تبديل شود. از ‏آنجا که يکي از موزه‌ها بايد مديريت اين مکان را به عهده بگيرد، موزه ملي ايران پيشنهاد شده است.» او ادامه ‏مي‌دهد: «حالا هم نه به بار است، نه به دار. هنوز کسي بودجه‌اي نداشته که به موزه‌هاي امروزي‌مان برسد. ‏صحبت از اعداد بزرگي است و يک دهم اين بودجه اگر بود، پروژه استانداردسازي موزه ايران باستان را انجام ‏مي‌دادند.»‏

ساختمان وزارت امور خارجه چه شد؟
صحبت از راه‌اندازي يک موزه جديد درحالي است که هنوز ساختمان‌هاي ميدان مشق از وزارت امور خارجه ‏براي استفاده موزه‌اي پس گرفته نشده است. مديرکل امور موزه‌ها هم مي‌گويد باوجود تهيه طرح هنوز اقدام ‏عملي براي اين کار انجام نشده است. او توضيح مي‌دهد:«درباره ميدان مشق مصوبه‌اي بوده است که براساس ‏آن بايد بررسي مي‌شد که چطور مي‌توانيم اين بافت تاريخي تهران را به فضاي فرهنگي تبديل کنيم. طرح در ‏همان زمان تهيه شد؛ بخشي از ساختمان‌هاي اين ميدان وابسته به دولت‌اند، بخشي مالکيت شخصي و ‏خصوصي دارند و بخشي مکان‌هاي عمومي‌اند. درحال حاضر هم تلاش کرده‌اند که ساختمان‌هاي دولتي به ‏موزه تبديل شوند؛ مثل وزارت فناوري و ارتباطات که ساختمانش را به موزه تبديل کرده‌اند، زندان قديم که موزه ‏عبرت شده و بانک‌هاي ملي و سپه و تجارت. وزارت امور خارجه هم موزه‌اي ايجاد کرده و آستان قدس هم ‏موزه ملک را دارد.  موزه‌هاي مختلفي در اين محدوده شکل گرفته اما درباره بازپس‌گيري هنوز اقدام عملي و ‏تفاهم‌نامه‌اي صورت نگرفته است.»‏

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar