برگزیده

"عمران خان" روابط ایران و عربستان را عادی می سازد؟

فرارو

بروزرسانی 1399/05/18 - 14:50

"عمران خان" روابط ایران و عربستان را عادی می سازد؟

فرارو/متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

روابط ميان ايران و عربستان در بدترين حالت ممکن قرار دارد و در اين بين، پاکستان با توجه روابطي که با دو طرف دارد، به دنبال ميانجيگري است. در همين زمينه عمران‌خان نخست‌وزير پاکستان با اشاره به روابط ايران و عربستان تاکيد کرد: ميانجيگري پاکستان ميان تهران و رياض متوقف نشده و پيشرفت‌ها در اين مسير هرچند به صورت کند و آرام، ادامه دارد.

عمران خان گفت: همه تلاش خود را به کار برديم تا مانع درگيري نظامي ميان ايران و عربستان شويم و تلاش‌هاي ما نتيجه‌بخش بود. بدترين سناريو براي منطقه وقوع رويارويي مسلحانه مستقيم ميان ايران و عربستان است.

نخست‌وزير پاکستان براي حل اختلافات بين ايران و عربستان در طول سال گذشته به تهران و چندين بار نيز به رياض سفر کرده است. وي در سفرش به تهران اعلام کرد که طرح برقراري صلح ميان ايران و عربستان ابتکار خود او بوده است.

عمران خان تاکيد کرده بود که اسلام‌آباد مي‌تواند به عنوان پلي ميان تهران و رياض عمل کند و انجام مذاکرات را براي اين دو کشور ساده‌تر سازد. پاکستان به دليل داشتن روابط استراتژيک نزديک با عربستان و همسايگي با ايران، نگران است که بروز هرگونه درگيري بين اين دو کشور، پيامد‌هاي جدي براي پاکستان و ديگر کشور‌هاي منطقه در پي داشته باشد.

پاکستان بهترين کشور براي ميانجيگري است
پيرمحمد ملازهي کارشناس مسائل پاکستان در گفتگو با فرارو با اشاره به اينکه اين کشور بهترين گزينه براي ميانجيگري ميان ايران و عربستان است، اظهار داشت: علل‌القاعده نبايد ايران و عربستان براي روايط خود نياز به واسطه داشته باشند، اما به دليل اينکه اختلافات بين اين دو از سطح سياسي به سطح ايدئولوژيک کشيده شده است، همين مسئله باعث شده احياي روابط بين دو کشور با سختي‌هاي بسياري روبرو باشد.

وي با تاکيد بر اينکه براي کنار گذاشتن اختلافات بين ايران و عربستان، دو کشور بايد ديدگاه‌هاي ايدئولوژيک را کنار بگذارند، افزود: در حال حاضر اين رقابت منطقه‌اي تبديل به دشمني شده و با توجه به اين موضوع نياز يک ميانجي است تا دو کشور بتوانند روابط خود را از سر بگيرند، در اين راستا پاکستان گزينه ايده‌آل است، زيرا که هم با عربستان و هم با ايران روابط حسنه‌اي دارد و اين موضوع مي‌تواند باعث شکسته شدن يخ رابطه ايران و عربستان شود.

ملازهي با بيان اينکه عمران‌خان اميدوار است که بتواند کار نيمه تمام نواز شريف را کامل کند، گفت: در دوره نخست‌وزير نواز شريف نيز او تلاش‌هاي زيادي را به خرج داد که بتواند اين ايران و عربستان را راضي به بهبود روابط کند، اما تلاش‌هاي وي شکست خورد، ما نخست‌وزير فعلي پاکستان مصمم است که بتواند اين کار را انجام دهد، اما اين موضوع با موانعي روبرو است که اين امر مربوط به عربستان است، چراکه وزير امور خارجه کشورمان طي چند نوبت اعلام کرد که ايران آماده است روابط خود با سعودي‌ها را از سر بگيرد.

اين کارشناس مسائل خاورميانه بيان داشت: در حاضر عربستان متحد استراژيک آمريکا در منطقه است و اين کشور نيز امروز شديدترين تحريم‌ها را عليه ايران وضع کرده است، از سويي بن سلمان وليعهد سعودي با اسرائيلي‌ها نيز روابطي دارد که اين موضوع نيز خط قرمز ايران است، اما جداي اين مسائل نيز، در پرونده‌هاي منطقه‌اي از جمله سوريه، لبنان، عراق و يمن دو کشور با يکديگر اختلافات اساسي و ايدئولوژيک دارند که باعث شده در مناقشات منطقه‌اي ايران و عربستان هر کدام دو سر منازعه قرار بگيرند.

اختلافات دو طرف ايدئولوژيک است
وي اضافه کرد: بحث مذهبي باعث شده که اختلافات بين ايران و عربستان در جهان اسلام ايجاد شود و به نوعي شاهد ايجاد يک شکاف و دوقطبي شدن هستيم که اين مسئله به اختلافات ايدئولوژيک نيز کشيده شده است، براي حل اين موضوع، دو کشور بايد در سياست‌هاي خود تجديد نظر کرده و آن را تعديل کنند، تا بتوان روزنه‌اي براي از سر گيري روابط پيدا کرد، در غير اين صورت، فضايي که در اين چند ساله وجود داشته همچنان ادامه پيدا خواهد کرد و ميان‌جيگري پاکستان نيز نمي‌تواند در اين رابطه راهگشا باشد.

ملازهي با اشاره به اينکه روابط ايران و عربستان تبديل به کلافي پيچيده شده است، يادآور شد: باز کردن اين کلاف بسيار سخت خواهد بود، زيرا که اختلافات در طي اين سال‌ها بعد از حادثه‌اي که براي سفارت عربستان پيش آمد، بيشتر شد، همان‌طور که عرض کردم سطح تنش از مسائل سياسي به بعد ايدئولوژيک کشيده شده است که مذاکره بين دو طرف نيز در اين رابطه کارساز نيست، زيرا اين مسئله زماني به کار مي‌آيد که تنش سياسي باشد، اما اين اختلاف به سطح بالاتري کشيده شده و به نوعي رنگ و بوي مذهبي گرفته، بنابراين بايد، قدري دو طرف از مواضع قبلي خود عدول کنند، تا بشود با ميانجيگري کشوري مانند پاکستان روابط را دوباره احيا کرد.

اين تحليل‌گر مسائل منطقه با اشاره به اينکه منازعه ايران و عربستان در سه کشور سوريه، عراق و يمن به شکل جدي سطح تنش‌ها را بالا برده است، تصريح کرد: مسئله سوريه مهم‌ترين عاملي بود که دو کشور روابط‌شان هر روز تيره‌تر شود، بعد از اينکه بشار اسد توانست همچنان در قدرت باقي بماند و از سوي ديگر ايران و روسيه نيز حضور خود در سوريه را تثبيت کردند و از سوي ديگر گروه‌هاي تروريستي مورد حمايت عربستان در سوريه نيز بسيار تضعيف شدند، عربستان موضع تندتري نسبت به ايران اتخاذ کرد.

ملازهي گفت: در مورد يمن نيز کاملا مشخص است که ايران از حوثي‌ها دفاع مي‌کند و عربستان نيز که در باتلاق اين کشور گير کرده، کشورمان را مسئول مقاومت يمني‌ها مي‌داند، در عراق نيز سعودي‌ها چند سالي است که به دنبال تاثيرگذاري بيشتر هستند، اما به دليل نفوذ گسترده کشورمان، در اين فقره نيز عربستان نتوانسته است کاري از پيش ببرد و به موفقيت دست پيدا کند.