خروج سرمایهگذار خارجی ایرانسل

دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
شهرام شريف/ خبر خروج شرکت امتيان، سرمايهگذار خارجي اپراتور ايرانسل از ايران خبر خوشحالکنندهاي نيست. ايرانسل جزو معدود سرمايهگذاريهاي خارجي کشور در ۱۵ سال گذشته است و شايد تجربه به دست آمده در آن يکي از درسآموزترين و موفقترين موارد در اين زمينه باشد. سرمايهگذاري و شکلگيري اپراتور دوم موبايل منجر به شکست انحصار، رشد بازار اپراتوري، گسترش تکنولوژيهاي ارتباطي و حتي توسعه اينترنت در کشور شد.
احتمالا آنچه اين بزرگترين شرکت مخابراتي آفريقا را در اين شرايط مجبور به خروج از ايران کرده تاثيرات ناشي از بيثباتي اقتصادي و ارزي و کاهش قابل توجه ارزش پول ملي در سالها و ماههاي اخير است.
بعيد است مديران امتيان اواسط دهه هشتاد شمسي وقتي به حضور در بازار ايران فکر ميکردند ريسکهاي اقتصادي کشور را حداقل براي دو دهه در نظر نگرفته باشند. نحوه تعامل آنها با شرکاي خود در ايرانسل و سپس تعامل با دولتهاي مختلف - چه در ايران و چه در بسياري از کشورهاي خاورميانه - نشان داده اتفاقا آنها از تجربه لازم براي پيشبرد يک کسبوکار اپراتوري - حتي در کشورهاي نه چندان با ثبات در خاورميانه - برخوردارند. با اين حال هر سرمايهگذاري خارجي در نهايت بهدنبال منتفع شدن از سرمايهگذاري خود است. در مورد ايران، امتيان شايد صبوري قابلتوجهي هم به خرج داد؛ چراکه اين شرکت سالها به دلايل مختلف سياسي و اقتصادي قادر به خروج درآمد خود به بيرون از کشور نبود و شايد برجام يکي از معدود دريچههاي گشوده شده براي خروج درآمدهاي ايرانسل را فراهم کرد. با اين حال بيثباتي ارزي و کاهش مداوم ارزش پول مستقيما باعث کاهش درآمد سرمايهگذار خارجي ميشود که قرار است آن درآمد را به دلار تبديل کرده و از کشور خارج کند.
واقعيت آن است که در شرايط تحريم و برحذر ماندن بسياري از شرکتها از بازار داخلي، ايران به يک کشور سرمايهپذير و دوستدار سرمايهگذار خارجي تبديل نشده است. چه از نظر قوانين و چه از لحاظ مختلف امنيتي، اساسا سرمايهگذاري خارجي فرمولي پذيرفته شده براي توسعه اقتصادي کشور به حساب نميآيد.
تجربه امتيان در ايران از يکسو نشاندهنده مزيتهاي متنوع - و فراتر از سرمايه - سرمايهگذاري خارجي براي کشور است و خروج يکي از کمحاشيهترين آنها نشانگر چالشهاي پيش روي سرمايهگذاري خارجي است. پس از خروج آمريکا از برجام، امتيان جزو معدود شرکتهايي بود که به صراحت اعلام کرد در بازار ايران باقي ميماند و خروج اين شرکت يعني ديوارهايي بلندتر از ديوار تحريم مانع حضور سرمايهگذار خارجي در کشورمان است.