خرید تیکتاک؛ معامله پر سود یا اشتباه بزرگ؟

دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
هرچه زمان انجام معامله خريد تيکتاک توسط مايکروسافت نزديکتر ميشود، فرضيه تبديل شدن ناگهاني اين غول نرمافزاري به غول تازه شبکههاي اجتماعي هم پررنگتر ميشود. حالا ابهام معامله بزرگ دهه حاضر يا يک اشتباه ۵۰ميليارد دلاري ژئوپليتيکي، در ذهن بسياري از کارشناسان پررنگتر ميشود.
جنگ تجاري دونالد ترامپ رئيسجمهوري ايالاتمتحده با چين، ByteDance شرکت مالک اپليکيشن محبوب تيکتاک را ناچار به فروش سايت تجاري آن در آمريکا کرده است. اين اتفاق بعد از امضاي فرمان اجرايي افتاد که ترامپ هفته گذشته آن را امضا کرد و قرار است تا روز پانزدهم سپتامبر اجرا شود.
تيکتاک با صدها ميليون نفر کاربر که اغلب آنها بين 12 تا 24 ساله هستند يک شبکه اجتماعي بزرگ و محبوب براي کاربران و تبليغکنندگان بوده است. شرکت ByteDance که مالک اين اپليکيشن است، اخيرا پيشبيني کرد که درآمد تيکتاک از يک ميليارد دلار در سال 2020 به 6ميليارد دلار در پايان سال 2021 خواهد رسيد. اجبار ناگهاني اين شرکت به فروش تيکتاک به شرکت آمريکايي مايکروسافت، حالا تحليلگران را به فکر فرو برده است که قيمت اين معامله هنوز در تخمينهاي اوليه است و احتمال افزايش آن وجود دارد.
«دان ايوز» يکي از تحليلگران شرکت مالي و سرمايهگذاري Wedbush در اين مورد ميگويد: «ما معتقديم که خريد تيکتاک توسط مايکروسافت شبيه به لذت صبح روز کريسمس است که کمي زودتر نصيب سرمايهگذاران ميشود. اين يک فرصت معامله منحصر بهفرد در يک دهه اخير است. اگر تيکتاک در چند سال آينده به شکل درستي مديريت شود، ميتواند به ارزشي در حدود 200 ميليارد دلار برسد.»
به نظر ميرسد مايکروسافت با اشتياق ByteDance به فروش تيکتاک به شرکت تکنولوژي رقيب براي انتقال امن اطلاعات کاربران و 15 ميليون خط کدنويسي، کمي زاويه دارد و اين موضوع فضاي رقابتي در اين جريان ايجاد کرده است. نه فيسبوک که اينستاگرام و واتساپ را در اختيار دارد و نه گوگل که مالک يوتيوب است، حتي به فکر ورود به مذاکرات براي چنين خريدي نيفتادهاند.
اپل بلافاصله شايعات مربوط به تمايل اين شرکت براي خريد تيکتاک را انکار کرد. گزارشها اما نشان ميدهند که توييتر پيش از مذاکرات مايکروسافت با ByteDance، به اين معامله تمايل نشان داده است. با اين وجود اما احتمالا به خاطر کمبود منابع مالي که براي انجام سريع اين معامله نياز بود، باعث حذف اين رقيب بزرگ شده است.
چالشهاي سياسي و امنيتي
مايکروسافت اما با بيش از 130 ميليارد دلار سرمايه و دارايي به راحتي قدرت تکميل و انجام اين معامله را بهدست آورد تا بعد از خريد 26 ميليارد دلاري شرکت LinkedIn در سال 2016، بزرگترين معامله تاريخ اين شرکت باشد. هر چند قيمت اين معامله در ميان نگرانيهاي سياسي و موارد عملي و استراتژيکي که مايکروسافت بهعنوان مالک جديد تيکتاک با آنها مواجه خواهد بود، کمترين دغدغه اين شرکت محسوب ميشود.
مذاکرات مايکروسافت براي خريد بخش عملياتي تيکتاک در آمريکا و همچنين کانادا، استراليا و نيوزيلند با احتساب حدود نيمي از درآمد يک ميليارد دلاري امسال اين اپليکيشن، آغاز شد. تحليلگران احتمال افزايش اين مبلغ را با توجه به روند رشد تيکتاک، محتمل ميدانند.
اينها در حالي است که اين معامله تنها براي خريد مالکيت بخشي از يک تجارت جهاني بوده است.
گزارشها نشان ميدهد که مذاکرات معامله بزرگ جهاني به يکي از موفقترين فعاليتهاي تکنولوژي چين تبديل شده که حالا با تصميمات دونالد ترامپ باعث افزايش عصبانيت دولت چين شده است.
مقامات کاخ سفيد معتقدند که تيکتاک خطري براي امنيت ملي آمريکا است و مدعي هستند که دولت چين ميتواند به اطلاعات شخصي کاربران در اين اپليکيشن دسترسي پيدا کند.
در سال گذشته ميلادي تيکتاک براي رفع اتهاماتي مربوط به جمعآوري غيرقانوني اطلاعات شرکت کاربران زير 13 سال آمريکايي که رکوردي براي تجاوز به حريم شخصي کودکان محسوب ميشود، با پرداخت جريمه 7/ 5 ميليون دلاري موافقت کرد. در ماه گذشته ميلادي هم نهاد ناظر بر شرکتهاي مخابراتي کرهجنوبي تيکتاک را به پرداخت جريمه 155 هزار دلاري براي ناتواني در محافظت از اطلاعات شخصي کاربران، متهم کرد. با اين اوصاف مايکروسافت ناچار است جريان انتقال اطلاعات، بازنويسي کدها و همکاري با برنامهنويسان چيني را با احتياط و دقت بيشتري انجام بدهد و همچنين از وجود روزنههاي سهوي يا عمدي نفوذ آنها به سيستمهايشان هم اطمينان پيدا کند.
درحاليکه تيکتاک بهدنبال کسب وجهه جهاني براي تضمين بقاي خود بهعنوان يکي از بازيگران کليدي شبکههاي اجتماعي است، کاربران آن هم چشم انتظار تغييرات بزرگ و رو به جلوي آن هستند. تاريخ شبکههاي اجتماعي مملو از رقباي بزرگي از MySpace تا Bebo است که در طول زمان ناپديد شدند و اثري از آنها باقي نماند.
مالک جديد تيکتاک هم احتمالا با تلاش رقبايي مانند فيسبوک و يوتيوب براي محدود کردن حضور يک رقيب جديد، مواجه خواهد شد. فيسبوک هفته گذشته رقيب تيکتاک را با نام Reels روي پلتفرم اينستاگرام معرفي کرد. قطعا تمام اينفلوئنسرهاي بزرگ تيکتاک به دنبالکنندگانشان ميگويند که حساب کاربري آنها در اينستاگرام را هم دنبال کنند تا بتوانند آنها را در پستهاي غيرويدئويي سرگرم و در واقع حفظ کنند. فيسبوک همچنين در مواجهه با پيشنهادهاي گرانقيمت براي جذب سازندگان محبوب و با استعداد تيکتاک، ناچار شد در ماه گذشته ميلادي صندوقي با ذخيره 2 ميليارد دلاري را براي جذب و حفظ استعدادهاي خلاق ايجاد کند.
تحليلگران معتقدند فيسبوک به ندرت از ظهور يک پلتفرم اجتماعي جديد نگران ميشود و به تکاپو ميافتد، اما حالا خوب ميداند با يک غول تازهوارد مواجه است که روند رشد سريعي را طي کرده و ميکند. فيسبوک در گذشته معمولا اقدام به خريد شرکتي که رقيب يک تازهوارد است، ميکرد و حالا اين کار را هم نميتواند بکند.