سرمقاله ایران/ امریکای تنها

ايران/ « امريکاي تنها » عنوان يادداشت روزنامه ايران به قلم اميرعلي ابوالفتح است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد:
از زماني که قطعنامههاي تحريمي شوراي امنيت سازمان ملل عليه ايران با رأي مثبت تمامي 15 عضو به تصويب ميرسيد تا اکنون که امريکا نميتواند حتي يک عضو شورا را براي بازگرداندن تحريمهاي سازمان ملل عليه ايران با خود همراه کند، فقط يک دهه ميگذرد. در اين مدت، هم ايالات متحده امريکا تنها مانده و هم جمهوري اسلامي ايران متحداني يافته است. بحث بر سر تمديد محدوديتهاي تسليحاتي ايران در شوراي امنيت يا بحث بر سر بازگردادن تحريمهاي پيشين سازمان ملل عليه ايران موسوم به مکانيسم ماشه، فرصت مناسبي بود تا ميزان انزواي دو کشور ايران و امريکا به محک گذاشته شود.
امريکاييهاي خارج شده از توافق هستهاي 2015 با ايران - برجام - مدعي بوده و هستند که انقضاي محدوديتهاي تسليحاتي ايران در روز 17 اکتبر 2020، فاجعهاي براي صلح و امنيت منطقه و جهان است و بايد پيش از اينکه دير شود، اين محدوديتها براي مدت زمان طولاني، تمديد شود. به همين دليل نيز دولت دونالد ترامپ پيشنويس قطعنامهاي را براي تصويب در اختيار شوراي امنيت سازمان ملل قرار داد، نهادي که برخي نزديکترين متحدان امريکا در آن حضور دارند. با اين حال، حتي پس از تعديل اساسي در پيشنويس اوليه، شوراي امنيت سازمان ملل از تصويب درخواست امريکا سر باز زد، تا جايي که به دليل خودداري هفت عضو ديگر شوراي امنيت - علاوه بر امريکا و دومينيکن - تعداد آراي لازم براي به رأي گذاشتن پيشنويس پيشنهادي واشنگتن محقق نشد و روسيه و چين نيز به استفاده از حق وتوي خود در مخالفت با آن وادار نشدند. با اين حال، دولت ترامپ از تلاش براي اثبات انزواي خود صرفنظر نکرد و گام بعدي را با توسل به قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل با هدف بازگرداندن تحريمهاي لغو شده اين نهاد در پي اجراي برجام، برداشت. به همين منظور، امريکاييها اعلام کردند اگر شوراي امنيت ظرف 30 روز اقدامي در جهت فعال کردن قطعنامه شوراي امنيت براي بازگرداندن تحريمهاي ايران انجام ندهد، اين تحريمها به شکل خودکار بازگردانده خواهند شد.
با اين حال، تمامي اعضاي شوراي امنيت - به استثناي امريکا - در نامههايي به رياست شورا اعلام کردند که امريکا به دليل خروج از برجام، حق فعال کردن مکانيسم حل اختلافات و در نهايت، درخواست براي بازگرداندن تحريمهاي ايران را ندارد و هر اقدامي از سوي امريکا در اين راستا، عملي فاقد مشروعيت بينالمللي و غيرقانوني خواهد بود. دبيرکل سازمان ملل نيز اعلام کرد به دليل «عدم اجماع» در شوراي امنيت، اقداماتي از جمله تشکيل کميته نظارت بر تحريمهاي ايران تشکيل نخواهد داد. اين اجماع جهاني عليه يکجانبهگرايي امريکا در شوراي امنيت موجب شد دولت ترامپ، بار ديگر به ابزار اعمال تحريمهاي ثانويه با هدف تهديد کشورها براي تجارت با ايران متوسل شود؛ اقدامي که از ناتواني واشنگتن در پيشبرد اهداف خود از طريق قطعنامههاي شوراي امنيت سازمان ملل عليه ايران حکايت دارد.
به هر حال اکنون رويکرد يکجانبهگرايانه و قلدرمآبانه امريکاييها به همراه ديپلماسي حساب شده و سنجيده ايران، سبب شده است که ايالات متحده جز تعداد بسيار معدود همراه در منطقه خاورميانه، کشوري را در کنار خود نداشته باشد. در حالي که اکثريت قريب به اتفاق کشورهاي جهان به همراه نهادهاي مهمي همچون سازمان ملل و اتحاديه اروپا، حامي جمهوري اسلامي باشند. البته شايد حمايتهاي سياسي - ديپلماتيکي جامعه جهاني از ايران نتواند نقشي در کاهش فشارهاي اقتصادي امريکا بر جمهوري اسلامي ايفا کند، با اين حال، انزواي جهاني امريکا بر سر «موضوع ايران»، قدرت نرم ايالات متحده را به چالش ميکشد و در آينده بر قدرت سخت اين «ابرقدرت تنها» نيز تأثير گستردهاي برجاي خواهد گذاشت.