
سرمقاله جام جم/ قانون سپر

جام جم/ « قانون سپر » عنوان سرمقاله روزنامه جام جم نوشته کميل خجسته است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد:
قانون برخي گروهها و قبايل براي ماندن و پيشرفتن اين بود: جنگجويي که کلاهخود يا زرهاش را از دست بدهد، بدون مجازاتي از سپاه طرد ميشود اما کسي که سپرش را از دست بدهد از قبيله اخراج ميشود. علت آن ساده بود: کلاهخود و زره براي محافظت شخصي است، اما سپر براي حفاظت از کل سپاه است. زماني که يک سپاه در مقابل يک حمله بزرگ قرار ميگيرد، سپاهيان کنار هم قرار ميگيرند و سپرهايشان را به يکديگر ميچسبانند تا روزنه نفوذ و ورود تهديد به لشکر از بين برود. و اگر سپري بيفتد راه باز ميشود و از همان نقطه سپاه مغلوبه ميشود. در ادبيات هم سپر انداختن کنايه از پذيرش شکست است؛ مثل «چاره مغلوب نيست جز سپر انداختن». امروز هم جامعه ايراني به عنوان يک سيستم بزرگ زير فشار سه تهديد قرار دارد: 1- کرونا که تهديدي بر سلامت افراد و کسبوکار است. 2- فشار تحريمي-رسانهاي آمريکاييها تا ايرانيها از هم گسسته شوند. مثل اتفاقي که در مهر 98 در عراق يا آبان همان سال در ايران افتاد. 3- فشار اقتصادي که ناشي از عدم پاسخ راههاي دولت مستقر براي عبور از وضع موجود و تهديدات خارجي است.
فشار چگونه برداشته ميشود و کي اين اوضاع تمام ميشود؟
در شرايط فشار روي جامعه، قانون سپر ميگويد که افراد بايد به همديگر نزديک شوند. در چنين حالتي سپرها کنار هم قرار ميگيرد و يک ديوار دفاعي در مقابل آن فشار ساخته ميشود. در اصول کسبوکار گفته ميشود قدرت و استقامت يک شرکت در برابر فشارها و تهديدات نه از محصولات آن، بلکه از ميزان همکاري افراد آن است. اين بههمچسبيدگي جامعه و متصلبودنشان موجب ميشود تهديدات نتواند سيستم را مختل کند و از کار بيندازد. همدلي وقتي چنين شد اولا تهديدات کم اثر ميشود، ثانيا افراد فعال و مسوول با آزادي عمل و قدرت خلاقانه بيشتري ميتوانند به فشارها پاسخ دهند و راه برونرفت از آن را بيابند. رهبران سيستمهاي موفقيت در چنين حالتي تلاش ميکنند تا سازمانشان را منسجمتر کنند تا از تنشهاي داخلي جلوگيري کنند و فشارآورنده برعکس تلاش ميکند سپاه را از هم گسسته کند که اگر چنين کند ميتواند ضربه کاري خود را بر آن وارد کند. کاري که معاويه با سپاه امام حسن(ع) کرد همين بود وگرنه معاويه نميتوانست آن سپاه را شکست دهد. به همين دليل ابتدا آن را گسسته کرده و سپس تلاش کرد ضربه نهايي را بزند که به تدبير امام(ع) آن نيرنگ به سرانجام نرسيد. رزمايش همدلي و احسان که رهبري از آغاز کرونا تا امروز سه بار آن را فراخوان زدهاند -جدا از کارکرد مردمياش- يک کارکرد راهبردي هم دارد و آن اينکه جامعه را به هم نزديکتر ميکند. وقتي مردم پاي کار همديگر آمدند قدرت دفاعي جامعه در مقابل فشارها بيشتر هم ميشود.اشتباهي که مصدق در دوران نخستوزيرياش کرد اين بود که وقتي انگليسيها تحريمهاي سخت را به او تحميل کردند، بهجاي کمکگرفتن از مردم به وعده آمريکاييها دل خوش کرد. به جاي اينکه مردم را درگير اقتصاد کند با کنسرسيوم هفت خواهران نفتي آمريکايي قرارداد بست. مصدق سپر را کنار گذاشت و با سيلي کودتا از خواب برخاست. از طرف ديگر وقتي سيستم سپرش بر زمين نيفتاد و توانست تهديدات خارجي کرونا و فشار غرب را کنترل کند در فرآيند مواجهه با تهديد سوم هم ميتواند با توجه به تجربه مردمي که در طول اين سالها کسب کرده با انتخاب درست يک کارگزار به سمت حل آن برود.