برای مشاهده نسخه قدیمی وب سایت کلیک کنید
logo
  1. برگزیده
کتاب

با جوایز ادبی ملی و بین المللی بیشتر آشنا شوید

منبع
آخرين خبر
بروزرسانی
آخرين خبر/ جايزه ادبي افتخاري است که توسط نهادهاي دولتي يا غير آن، فرهنگستان‌ها، انجمن‌هاي ادبي، بنيادها و حتي اشخاص منفرد به آثار ادبي اعطا مي‌شود.
اغلب جوايز ساليانه‌است و همراه با مبلغي پول، گردن‌آويز (مدال) و يا بورس است. اين جوايز بر اساس اشخاصي که مي‌توانند جايزه را دريافت کنند، به دو دسته «ملي» و «بين‌المللي» تقسيم مي‌شوند. 
ايران
جايزه ي ملي شعر مقاومت ملل جايزه ي بين المللي کتاب من  جايزهٔ ادبي ايران جايزه منتقدان و نويسندگان مطبوعاتي جايزه کتاب سال جمهوري اسلامي ايران جايزه مهرگان ادب جايزه هوشنگ گلشيري جايزه شعر کارنامه جايزه انجمن قلم ايران جايزه يلدا جايزه روزي روزگاري جايزه ادبي جلال آل‌احمد جايزه ادبي پروين اعتصامي جايزه ادبي گام اول جايزه ادبي چراغ مطالعه جايزه ادبي واو جايزه هنر و ادبيات گمانه‌زن
ايتاليا جايزه استرگا
بلژيک جايزه ويکتور روسل جايزه ادبي شهر تورناي جايزه ويکتور روسل براي جوانان جايزه گرو سل
سوئيس جايزه بيبليومديا
کانادا جايزه آليبيس جايزه داستان کوتاه کامن‌ولث جايزه فرماندار کل
آلمان جايزه گئورگ بوشنر
اتريش جايزه آرتور شنيتسلر
فرانسه جايزه گنکور جايزه فرهنگستان فرانسه جايزه فمينا جايزه رنودو جايزه اينتراليه جايزه مديسي
اسپانيا جايزه سروانتس جايزه ادبي لارا جايزه نادال
ژاپن جايزه آکوتاگاوا جايزه تانيزاکي
هلند جايزه سيلبرنر گريفل
بريتانيا جايزه بوکر مک‌کونل جايزه ادبي من بوکر جايزه ادبي بنياد ژاله اصفهاني جايزه داف کوپر
سوئد جايزه آستريد ليندگرن جايزه نيلس هولگرسون
ايالات متحده آمريکا جايزه کتاب آمريکا جايزه هوگو جايزه حلقه کتاب ملي جايزه نبولا جايزه پوليتزر
جوايز ادبي بين‌المللي
جايزه نوبل ادبيات معتبرترين جوايز ادبي جهان کدام جوايز هستند؟ جايزه‌ي نوبل ادبيات: جايزه ادبي «نوبل» يکي از پنج جايزه نوبل (فيزيک، شيمي، فيزيولوژي و پزشکي، ادبيات و صلح) است که هرسال به کارنامه کاري يک نويسنده که به گفته آلفرد نوبل «برجسته‌ترين اثر با گرايش آرمانخواهانه» را نوشته باشد تعلق مي گيرد. اين جايزه از سال ۱۸۹۵ در حال برگزاري است و به کتاب هاي انگليسي يا ترجمه شده به زبان انگليسي داده مي شود. برنده جايزه نوبل که توسط آکادمي سوئد تعيين شده و در اوايل اکتبر هرسال معرفي مي شود، يک مدال طلا، ديپلم افتخار و يک جايزه نقدي دريافت مي کند که ميزان جايزه نقدي به درآمد بنياد نوبل در آن سال بستگي دارد. جايزه‌ي نوبل ادبيات که مي‌توان آن را معتبرترين جايزه‌ي ادبي دنيا معرفي کرد، از ارزش مالي بسياري بالايي برخوردار است. جايزه ي ادبي پن فاکنر: جايزه ادبي «پن فاکنر» از سوي بنياد فاکنر که به نام ويليام فاکنر، نويسنده نوبليست، نام گذاري شده است به کار بهترين نويسنده سال که تبعه آمريکاست، اهداء مي شود. اين جايزه براي اولين بار در سال ۱۹۸۱ اعطا شده و بخشي از جوايز بنياد پن محسوب مي شود که جايزه 15 هزار دلاري را نصيب برنده خود مي کند. جايزه ادبي بوکر من: جايزه ادبي «بوکر من» که بيشتر به بوکر بين‌المللي شهرت دارد به آثار داستاني تعلق مي گيرد، که با نام کوتاه «بوکر» شناخته مي شود. اين جايزه هر سال به بهترين رمان انگليسي زبان که از سوي شهروندان انگليسي زبان يا همسو با بريتانيا و جمهوري ايرلند نوشته شده باشد، اعطا مي شود. اين جايزه تأثير بسيار زيادي بر فروش و ترجمه ي کتاب در سطح جهان دارد و جايزه اي ۵۰هزار پوندي براي برنده ي آن به همراه مي آورد. به اين جايزه از سال ۱۹۹۲ بخش روسي و از سال ۲۰۰۵ بخش بين الملل اضافه شده است. در جايزه «بوکر آسيايي» نيز در آغاز تنها کشورهاي آسياي شرقي درنظر گرفته مي شدند، اما از سال ۲۰۱۱ آثار ادبي کشورهاي ايران، قزاقستان، قرقيزستان، ترکيه و تاجيکستان نيز که به انگليسي ترجمه شده باشند، داوري مي شوند که کتاب «زوال کلنل» نوشته ي محمود دولت آبادي از ايران تا کنون کانديداي جايزه «بوکر آسيايي» بوده است. جايزه‌ي بين‌المللي ايمپک دوبلين: اين جايزه درسال ۱۹۹۴ ميلادي توسط کتابخانه ملي دوبلين طراحي و بکمک شهرداري و شوراي شهر دوبلين برگزار شده است. اين جايزه که در ايرلند برگزا مي‌شود، به بهترين اثر يک نويسنده تعلق مي‌گيرد. جايزه‌ي ادبي دوبلين از نظر مبلغ يکي از گرانترين جوايز ادبي دنيا محسوب مي شود. جايزه ي کتاب کاستا: جايزه «کاستا» يکي از معتبرترين و مشهورترين جايزه هاي ادبي در انگلستان است که کتاب ها و نويسندگان مطرح در انگلستان و ايرلند بر اساس اين جايزه شناخته مي شوند. جايزه کتاب «کاستا» از سال ۱۹۷۱ کار خود را به عنوان جايزه ادبي «وايت برد» آغاز کرده و سپس در سال ۲۰۰۶ به جايزه کتاب «کاستا» تغيير نام داده است. جايزه برگزيدگان هر بخش، ۵۰۰۰ پوند است و يک کتاب از اين ميان به عنوان کتاب برتر معرفي مي شود که ۳۰هزار پوند به عنوان جايزه دريافت مي کند. جايزه ي ملي کتاب آمريکا: جايزه ملي کتاب آمريکا از جانب اتحاديه ناشران کتاب آمريکا هر سال نوامبر جايزه ۱۰هزار دلاري و نشان برنز خود را به برگزيدگاني از چهار بخش ادبيات داستاني، ادبيات غيرداستاني، شعر و نويسندگان جوان اعطا مي کند. اين جايزه از سال ۱۹۳۶ پايه گذاري شده و هدفش تجليل از بهترين آثار ادبي آمريکا براي گسترش مخاطبان آن ها به منظور ارتقا دادن ارزش نوشتن خوب در آمريکاست. جايزه ادبي فمينا: جايزه ادبي «فمينا» که جايزه ادبي فرانسوي است در سال ۱۹۰۴ از سوي ۲۲ نويسنده مجله «زندگي زيبا» که بعد «فمينا» نام گرفت، بنيان نهاده شد. داوران اين جايزه زن هستند، اما لزوما برگزيدگان آن از زنان نيستند. جايزه ادگار آلن پو: جايزه‌ي «ادگار آلن پو» که مهمترين جايزه ادبيات جنايي جهان محسوب مي‌شود، توسط انجمن نويسندگان رازگون آمريکا (Mystery Writers of America) هرساله براي بزرگداشت نام اين نويسنده آمريکايي به جنايي‌نويسان برگزيده آمريکايي در بخش‌هاي ادبيات داستاني، غيرداستاني و فيلمنامه تلويزيوني اعطا مي‌شود. جايزهٔ سروانتس: جايزهٔ ميگل دو سروانتس جايزه‌اي است در حوزه ادبيات اسپانيايي که هر ساله توسط وزارت فرهنگ اسپانيا به نويسندگان برگزيده اعطا مي‌شود. اين جايزه را به ياد ميگل سروانتس(خالق: دن کيشوت) نام نهاده‌اند و ارزش مالي آن ۹۰٬۰۰۰ يورو مي باشد که به نويسندگان اسپانيايي و آمريکاي لاتين اعطا مي‌شود. اين جايزه که از جمله معتبرترين جوايز ادبي دنياست، در سال ۱۹۷۶ بنياد گذاشته شد و هر سال در سالگرد درگذشت «ميگل دو سروانتس»؛ نويسندهٔ مشهور قرن هفدهم برگزار مي شود. جايزه ي کتاب اول گاردين: جايزه «کتاب اول گاردين» هر سال آثار کتاب اولي هاي انگليسي زبان يا آثار نويسندگان نوقلم ديگر زبان ها را که به انگليسي ترجمه شده باشند، بررسي مي کند. هدف اين جايزه که کتاب هايي را در همه ي ژانر ها در نظر دارد، معرفي استعداد هاي تازه در ادبيات است. اين جايزه از سوي گروهي از نويسندگان و خوانندگان کتاب ها بررسي مي شود و برنده ي جايزه کتاب اول گاردين، ۱۰ هزار دلار به همراه تبليغ کتابش در روزنامه ي گاردين دريافت مي کند. جايزه ادبي گنکور: جايزه ادبي «گنکور» جايزه اي است که بر اساس وصيت ادموند دو گنکور نويسنده و منتقد فرانسوي در سال ۱۸۹۶ بنا شده است. اين جايزه هر سال به بهترين کتاب داستاني فرانسوي که همان سال منتشر شده باشد، داده مي شود. جايزه گنکور مبلغ ناچيزي را به برگزيده خود اهدا مي کند، اما علاوه بر شهرت نويسنده، اين جايزه بر فروش آثار نيز مؤثر است. جايزه ادبي اورنج: جايزه ادبي «اورنج» که در واقع جايزه ادبيات داستاني زنان است، يکي از جايزه هاي مطرح انگليسي است که به نويسندگاني از هر مليت اعطا مي شود که رمان شان را به انگليسي نوشته و آن را در انگليس منتشر کرده باشند. کمپاني اورنج برگزارکننده اين جايزه ۳۰هزار پوندي است. کمپاني محصولات مخابراتي اورنج پس از 17 سال حمايت اعلام کرد، ديگر اين جايزه ادبي را برگزار نخواهد کرد. بنابراين اين جايزه ادبيات انگليس که ويژه‌ي نويسندگان زن بود، احتمالا با نامي ديگر به کار خود ادامه خواهد داد. جايزه‌ي کتاب شيخ زايد: جايزه‌ي کتاب شيخ زايد که يکي از معروف‌ترين جوايز ادبي جهان عرب محسوب مي‌شود، هر ساله در 9 بخش مختلف برگزار مي‌شود و در مجموع مبلغ 7 ميليون درهم، معادل 212 هزار دلار براي به هر نويسنده اعطا مي‌شود. از آنجا که پيوند ادبيات عرب با زبان اسپانيايي زياد است، اهدا کنندگان جوايز شيخ زايد تصميم گرفتند تا از اين پس بهترين کتاب اسپانيايي زباني را که درباره فرهنگ عربي نوشته نيز انتخاب و از آن با اهداي جايزه تجليل کنند. جايزه‌ي ادبي کشورهاي مشترک‌المنافع: اين جايزه با هدف تشويق نويسندگان و با همکاري سازمان‌هاي جهاني ادبي قصد گسترش فعاليت‌هاي ادبي در 54 کشور عضو جامعه کشورهاي مشترک‌المنافع را دارد. اين جايزه هر سال در دو بخش رمان و رمان اول اعطا مي‌شود. مهمترين جوايز ادبي ايران کدام جوايز هستند؟ جايزه کتاب سال: کتاب سال جمهوري اسلامي ايران عنوان يک جايزه دولتي جهاني است که هر ساله در بهمن ماه و با تأييد نهايي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به نويسندگان برگزيده در بخش‌هاي کليات، فلسفه اسلامي، فلسفه غرب، دين، علوم اجتماعي، زبان، علوم کاربردي، هنر، ادبيات و تاريخ اعطا مي‌گردد. جايزه جهاني کتاب سال در ايران براي اولين بار در سال 1372 برگزار شد. اين جايزه به منظور شناسايي و معرفي کتاب ‌هاي برتر علمي، ادبي و پژوهشي در دو حوزه «اسلام» و«ايران »و بزرگداشت پديدآورندگان اين آثار، توسط خانه کتاب ايران برگزار مي شود. بر طبق ايين نامه اجرايي اين جايزه برخي از معيارهاي انتخاب کتاب عبارتند از: تأثيرگذاري در ارتقاي سطح علمي و فرهنگي کشور. تازگي و نوآوري در موضوع، ساختار، پرداخت و نگاه کتاب. رعايت استانداردها در ساخت، فصل بندي، نگارش، دستور زبان و واژگان. بهره مندي از قدرت تحليل و استنتاج منطقي. ارزشمندي علمي و محتوايي کتاب. استحکام و زيبايي زبان. التزام به ارزش هاي فرهنگي، ديني و انساني. دبير خانه جايزه جهاني فروردين ماه هر سال، با درج فراخوان ازطريق وب سايت رسمي جايزه جهاني کتاب سال و همچنين آگهي در رسانه‌ها و اطلاع‌رساني مناسب در داخل و خارج از کشور؛ از نويسندگان، پژوهشگران، صاحب‌نظران، ناشران، کانون ها، مؤسسه‌هاي علمي ـ پژوهشي دعوت مي کند، کتابهاي پيشنهادي خود را که طي سال ميلادي گذشته و براي نخستين بار انتشار يافته ، تا پايان تيرماه به دبيرخانه اعلام و ارسال نمايند و مراسم اهداي جوايز برگزيدگان جايزه جهاني کتاب سال در دهه فجر هر سال برگزار خواهد شد. به برگزيدگان هر رشته، تنديس جايزه جهاني، لوح تقدير به امضاي رئيس جمهور و جايزه ويژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اهدا مي گردد و ميزان جايزه به پيشنهاد هيأت علمي و تصويب معاون فرهنگي قابل افزايش يا کاهش است. جايزه ادبي پروين اعتصامي: اين جايزه دولتي به نام پروين اعتصامي که از او با عنوان «مشهورترين شاعر زن ايران» ياد مي‌شود نام گذاري شده است. هدف از برگزاري جايزۀ ادبي پروين اعتصامي و اهداي جايزة آن بزرگداشت مقام و شخصيت شاعر نامدار ايران پروين اعتصامي، رشد و اعتلاي خلاقيت‌ها و آفرينش هاي ادبي بانوان، ترويج و تقويت زبان فارسي در خارج ازکشور، ايجاد پيوند بين ادبيات ملل به ويژه در حوزة جهان اسلام، معرفي چهره‌هاي شاخص زنان اديب و پژوهنده وتقدير از زنان در عرصة زبان و ادب فارسي است. جايزۀ پروين اعتصامي در حال حاضر توسط بنياد ادبيات داستاني برگزار مي گردد. اين جايزه در چند حوزه برگزار مي شود که عبارتند از: شعر ادبيات داستاني (داستان بلند، داستان کوتاه و نظاير آنها) ادبيات نمايشي (نمايشنامه) پژوهش هاي ادبي (نقد و پژوهش، پايان نامه هاي دانشجويي، مجموعه مقالات ادبي و نظاير آنها) ادبيات کودکان (داستان و شعرکودک و نوجوان) دبير خانة جشنوارۀ پروين اعتصامي نيمۀ نخست هرسالي که جايزه برگزار مي شود، با درج آگهي فراخوان در روزنامه هاي کثير الانتشار و رسانه هاي جمعي، از تمامي بانوان اهل قلم اعمّ از شاعران، نويسندگان، مترجمان، منتقدان و پژوهشگران دعوت مي کند که آثار خود را تا پايان شهريورماه آن سال به دبيرخانه ارسال نمايند، جوايز جايزه هر دو سال يک بار طي مراسمي مقارن با روز تولد پروين اعتصامي (نيمۀ دوم اسفندماه) اهداء مي شود و به نفرات برتر در هر کدام از موضوعات ، تنديس، لوح تقدير به امضاي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و جايزه ي ويژه که به پيشنهاد دبير هيئت امنا و تصويب هيئت امنا در هر دوره تعيين مي شود اهداء مي گردد. جايزه جلال آل احمد: جايزه ادبي جلال آل‌احمد يک جايزه ادبي دولتي است که به‌ منظور معرفي آثار برگزيده ادبيات داستاني در ايران پايه‌گذاري شده است. اين جايزه به نام جلال آل احمد نويسنده مشهور ايراني که از بزرگترين روشنفکران معاصر جهان مي باشد نام‌گذاري شده است و با تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي در سال ۱۳۸۷ نخستين دوره خود را در سال‌روز تولد آل‌احمد آغاز کرد. موسسه خانه کتاب ايران مسئول برگزاري اين جايزه بود اما در حال حاضر بنياد ادبيات داستاني مسئوليت برگزاري اين جايزه را به عهده دارد. هدف از اهداي جايزه ادبي، جلال آل احمد ارتقاء زبان و ادبيات ملي ـ ديني مبني بر بزرگداشت پديدآورندگان آثار برجسته، بديع و پيشرو است و تشويق و ترغيب نويسندگان، منتقدان، مستند نويسان و تاريخ نگاران بايد در جهت اهداف پيش گفته باشد و حوزه مورد ارزيابي هيأت داوران اين جايزه، شامل آثاري است که با موضوع : داستان (بلند ـ کوتاه)، نقد ادبي، مستند نگاري و تاريخ نگاري به چاپ رسيده باشند. نيمه نخست هر سال دبير خانه جلال آل احمد، با درج آگهي فراخوان در روزنامه هاي کثير الانتشار و رسانه هاي جمعي، از تمام نويسندگان، منتقدان و تاريخ نگاران دعوت مي کند تا آثار خود را تا پايان تير ماه به دبيرخانه ارسال نمايند و پس از بررسي و ارزيابي توسط هيأت داوران، هر سال طي مراسمي هم زمان با سالروز تولد جلال آ ل احمد (دوم آذر ماه) به برگزيدگان جوايز تعيين شده در اين آيين نامه اهدا خواهد شد. اين جايزه که گرانترين جايزه ادبي کشور به شمار مي رود به نفرات اول برگزيده در هر کدام از رشته هاي اين جايزه، نشان ادبي جلال آل احمد، تنديس، لوح تقدير به امضاي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و 110 سکه بهار آزادي اهدا مي کند. جايزه قلم زرين: جايزه قلم زرين هرساله همزمان با روز ملي قلم توسط انجمن قلم ايران برگزار مي شود. انجمن قلم ايران طي فراخواني از کليه ناشران، نويسندگان، شاعران، پژوهشگران، منتقدان و مؤلفان مجاز براي شرکت در اين جايزه دعوت مي نمايد و حوزه هاي ادبي از جمله نقد و پژوهش ادبي، داستاني بزرگسال، شعر بزرگسال، داستان کودک و نوجوان، شعر کودک و نوجوان که براي اولين بار در همان سال منتشر شده اند را مورد ارزيابي قرار مي دهد. جشنواره قلم زرين، در سال ۱۳۸۰ توسط هيئت موسس انجمن قلم ايران تاسيس شد و بادوام‌ترين و در عين حال معتبرترين و گرانترين جايزه غير دولتي کشور و تنها جايزه رسمي است که در ابتداي تابستان برگزار مي‌شود و منتخبان خود را معرفي مي‌کند. گزينش ، معرفي و تقدير از آثار شايسته ي ادبي ، تکريم و تقدير از مولفان و پديد آورندگان آثار برگزيده و معرفي آثار برتر به جامعه از جمله رويکردهاي اين جايزه محسوب مي شود.
در اين ميان هستند جوايز ادبي شناخته شده اي که هر کدام به دلايلي کنسل شده و به فعاليت خود پايان داده اند که برخي از آنها عبارتند از: جايزه ادبي هوشنگ گلشيري، جايزه نويسندگان و منتقدان مطبوعات، روزي روزگاري ، جايزه ادبي مهرگان، جايزه ادبي يلدا، جايزه شهر کتاب، جايزه مهرگان و جايزه ادبي هفت اقليم. مي توان گفت که جايزه‌ها صرف‌نظر از دولتي يا خصوصي‌بودن‌شان بايد در درجه‌ي اول براي نويسنده و جامعه ادبي اعتبار کسب کنند و هرچه کميت و کيفيت برگزاري اين جوايز در کشور بيشتر و بهينه تر شود بازار ادبيات و کتاب در جامعه گرم تر و پربار تر خواهد شد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد