
زبان فارسی، گرفتار آنفلوآنزای تلویزیون
خراسان
بروزرسانی

خراسان/ حدود شش ماه و نيم از زماني که رهبر انقلاب در جمع شاعران از وضعيت زبان فارسي در صدا و سيما گله کردند، ميگذرد. ايشان در آن ديدار گفتند: «من از صدا و سيما گلهمندم. به دليل اين که به جاي ترويج زبان صحيح و معيار و زبان صيقل خورده و درست، گاهي زبان بيهويت و تعابير غلط و بدتر از همه، تعابير خارجي را ترويج ميکنند». بعد از اين انتقاد، مسئولان صدا و سيما فوري دستور و بخشنامه صادر کردند و حتي ستاد حفظ و ترويج زبان فارسي تشکيل دادند. اتفاقاتي که شايد در روزها و ماههاي ابتدايي، اميدبخش بود، اما حالا با نگاهي به آن چه از تلويزيون پخش ميشود، درمييابيم توجه به زبان فارسي در اين رسانه، جز در مواردي، خيلي رضايتبخش نيست.
حال ناخوشِ فارسي در نسيم
يکي از اقدامات شبکه نسيم براي حفظ و ترويج زبان فارسي، زيرنويس کردن معادل فارسي واژههاي بيگانهاي است که مجري يا مهمانان برنامههاي اين شبکه به کار ميبرند؛ براي نمونه در برنامه «کتابباز» بعد از اين که مجري يا مهمان يک واژه غيرفارسي به کار ميبرد، بلافاصله معادل فارسي آن در پايين تصوير درج ميشود؛ اقدامي که دردي را دوا نميکند و بيشتر شبيه معنا کردنِ کلمه و ترکيبهاي تازه است، بدون اين که تأثيري بر مخاطب بگذارد. به جاي اين کار، بهتر است به مجري يا مهمانان گفته شود تا حد امکان از واژههاي بيگانه استفاده نکنند. از سوي ديگر، مجري برنامه «ترانهباران» در شبکه شما، اصرار به فارسيسازي واژههايي دارد که کاملاً در زبان مردم جا افتادهاند. براي نمونه، اين مجري براي واژه «کنسرت»، معادل فارسي «اجراي صحنهاي» را به کار ميبرد و به جاي «موسيقي پاپ» ميگويد: «موسيقي امروزي»! در حالي که واژه «موسيقي» يوناني است و بايد براي آن هم معادل فارسي بياورد!
پول بهتر است يا زبان فارسي؟
بخش تبليغات و پيامهاي بازرگاني تلويزيوني از هفت دولت آزاد است و مسئولانِ آن هر طور دلشان بخواهد با زبان فارسي برخورد ميکنند. نمونهاش رعايت نکردن نکات نگارشي در تبليغ يکي از مجموعههاي بزرگ فروش فرش است. در زيرنويس تبليغ اين مجموعه با اين جمله مواجه ميشويم: «مهد فرشِ»! از اين که بگذريم، ميرسيم به انواع و اقسام کالاهايي که با اسامي غير فارسي و غير بومي در بخش پيامهاي بازرگاني تبليغ ميشوند. نمونهاي از اين اسامي عبارتند از: «ال سي من»، «اکشن»، «شوکو اسکوئر»، «بيسکو پلاس»، «نانسي»، «جلي بوي»، «هي دي» و ... . ضمن اين که شعر عجيب و غريبي که با به هم ريختن واژههاي فارسي براي يک محصول غذايي ساخته شده است، همچنان از شبکههاي تلويزيون پخش ميشود. ظاهراً پول بهتر است از توجه به زبان فارسي!