چرا عاشق فرد خاصی می‌شویم؟

خبرگزاري کتاب ايران/ کتاب «چرا او؟ چرا عاشق شخص خاصي مي‌شويم؟» يکي از آثار برجسته هلن فيشر در زمينه شخصيت‌شناسي و روابط بين فردي در مقوله عشق به شمار مي‌آيد. وجه تمايز اين کتاب با ديگر کتاب‌هاي روانشناسي، نگاه علمي کتاب به شخصيت آدمي است. اين کتاب با ترجمه صديقه فرهادي توسط انتشارات سايلاو به چاپ رسيده است. البته در اين کتاب، پيش از آن که به پاسخ پرسش چرا او دست بيابيد، با پرسش چرا من؟ مواجه خواهيد شد. تنها پس از پاسخ دادن به اين پرسش و شناخت خودتان، مي‌توانيد دريابيد چرا عاشق افراد به خصوصي مي‌شويد. هلن فيشر، پس از انجام تحقيقات گسترده روي پايه‌هاي زيست‌شناختي تيپ‌هاي شخصيتي، به اين نتيجه رسيده است که هر کدام از ما، ترکيب منحصربه‌فردي از چهار تيپ شخصيتي اصلي را بروز مي‌دهيم. علاوه بر اين، تيپ شخصيتي اصلي، ما را به‌سوي شريک عشقي خاصي هدايت مي‌کند. وي مي‌گويد: نجواي مداوم طبيعت زيست‌شناختي درونمان، بر روي اين موضوع که عاشق چه کسي شويم تأثير مي‌گذارد. هلن فيشر چرا او را در 11 فصل نوشته است. فصل اول به زيست‌شناسي شخصيت و تيپ‌هاي شخصيتي اوليه و ثانويه هر فرد مي‌پردازد، در اينجا هلن فيشر گريزي به مطالعات خود مي‌زند. فصل دوم به آزمون تيپ شخصيتي هلن فيشر اختصاص دارد، که با پر کردن آن متوجه تيپ اوليه شخصيتي و تيپ ثانويه شخصيتي خود مي‌شويد. هلن فيشر در فصل‌هاي بعدي کتاب، به دقت هر يک از تيپ‌هاي شخصيتي را موشکافي مي‎کند و حتي به روابط احتمالي بين تيپ‎هاي شخصيتي و سرانجام آن‎ها مي‎پردازد. به اين ترتيب، اگر يک جستجوگر مذاکره کننده باشيد، مي‎فهميد که آيا رابطه احتمالي‎تان با دوست سازنده، هدايتگرتان به خوشي خواهد انجاميد يا سرانجام مطلوبي نخواهد داشت. براي آشنايي بيشتر با کتاب «چرا او؟» با صديقه فرهادي، مترجم اين کتاب به گفت‎وگو پرداخته‌ايم که شرح آن در ذيل آمده است. با شناخت ويژگي‌هاي شخصيتي به چه ميزان مي‌توان به دنياي افراد قدم گذاشت؟ نويسنده اين کتاب، متخصص برجسته در حوزه عشق رمانتيک است و مطالعات کاملي در زمينه بيولوژي دارد. او در مطالعاتي که داشته به اين پي برده که چهار هورمون اصلي که در بدن انسان ترشح مي‌شود هريک موجب بروز ويژگي‎هاي شخصيتي در فرد مي‌شود، مثلاً دوپامين يک سري خصوصيات جستجوگري را در فرد بروز مي‌دهد که موجب ريسک‌پذيري و هيجان طلبي در فرد مي‌شود. سروتونين، استروژن و تستسترون هر کدام که بيشتر در فرد ترشح شود يک سري خصوصيات خاص را همراه خود مي‌آورد و اين نتايج بدنبال مطالعاتي طي ساليان سال بدست آمده است. فيشر بر اين اساس، پرسشنامه علمي را طراحي مي‌کند که تيپ شخصيتي غالب خواننده را نشان مي‌دهد و بر اساس اين پرسشنامه مي‌توانيم مشخص کنيم که شيمي ما با فرد مقابل همخواني دارد يا خير، مثلاً مي‌توانيم فرد مورد نظر را جلب و حفظ کنيم. ويژگي‌هاي شخصيتي بيشتر از بيولوژي، فرهنگ و خانواده تشکيل شده، اما ويژگي‌هايي که غير قابل تغيير هستند، اساسشان همان بيولوژي است و پرسشنامه آن روي سايتي است که مردم از سراسر دنيا پر کرده‌اند و يک پرسشنامه جامع است که مي‌توان به نتايجش اعتماد کرد. در اين پرسشنامه به اين نتيجه رسيده‌اند که فرقي نمي‌کند در اروپا يا آسيا زندگي کنيد هورمون‌ها هر چه در فرد بيشتر باشد ويژگي‌هاي خاصي بروز پيدا مي‌کند. در مقدمه کتاب آمده است که اين کتاب به دليل عاشق شدن افراد نمي پردازد، اينکه چرا عاشق فرد خاص مي‌شويم را مد نظر قرار مي دهد، چه تبييني براي اين موضوع در کتاب ارائه شده است؟ اينکه عاشق شخص خاصي مي‌شويم ويژگي‌هاي شخصيتي است. افراد جستجوگر و افرادي که عاشق هيجان‌طلبي هستند با فردي که سازنده است و بيشتر تمايل دارد، روي روال خاصي زندگي کند و کارهاي ناگهاني برايش مشکل است، نمي‌توانند با هم به تعامل برسند، وقتي عاشق شخصي مي‌شويم درواقع ابتدا به سمت او جذب مي‌شويم، شايد قبل از اينکه کتاب را بخوانيم و پرسشنامه را پر کنيم، دليل اينکه چرا در بين دوستان يا افراد خانواده به سمت يک نفر بيشتر جذب مي‌شويم و با او تعامل برقرار مي‌کنيم را ندانيم اما بعد از مطالعه کتاب متوجه مي‌شويم بدليل تفاوت‎هاي موجود در زمينه بيولوژي و ژنتيک، فردي که خيلي دلسوز و احساساتي است به دنبال شخصي است که تيپ شخصيتي‌اش هدايتگر است. در واقع خواندن کتاب به ما آگاهي مي‌دهد و موجب مي‌شود دليل آنچه براي ما اتفاق مي‎افتد را بدانيم. نويسنده در اين کتاب مطرح مي‎کند که معمولاً دو سال بعد از شکل‎گيري رابطه، تضادها نمايان مي‌شود، با اين وجود چگونه ممکن است قبل از شکل‌گيري رابطه شناخت حاصل شود؟ هر فرد در رابطه جديد سعي مي‌کند نقابي به صورت خود بزند تا چهره بهتري از خود نشان دهد. حال اين نويسنده با توجه به تجربيات و مطالعات خود زماني که فرد مي‌تواند اين نقاب را بر چهره خود نگه دارد، دو سال عنوان کرده است، چون وقتي قرار است با شخصي ازدواج کني و شريک زندگيت شود ديگر اين نقاب نمي‌تواند به صورتت باشد. پس بهتر است با روش‌هايي که اين کتاب پيش روي ما قرار مي‌دهد، در ابتدا فردي که مي‌خواهيم به عنوان شريک زندگي انتخاب کنيم، بشناسيم و بدانيم چه تيپ شخصيتي دارد و آيا براي ما مناسب هست يا خير و بر همين اساس در ابتدا بايد خود واقعي‌مان را بشناسيم. ما معمولاً بخاطر نقاب با شخصيت اصلي خود مي‌جنگيم. به عنوان مثال در کتاب آمده است: خانمي چندين سال با يک مرد زندگي مي‌کرده در صورتي که خود واقعيش را بروز نمي‌داده و دوست داشته زندگي نرمالي داشته باشد، ولي در کنار همسرش کارهاي هيجان‌انگيز انجام مي‌داده تا با او همراهي کند، اما به نقطه‌اي مي‌رسد که خسته مي‌شود در صورتي که فرد سال‌ها با تيپ شخصيتي خودش مي‌جنگيده فقط براي اينکه در کنار فردي که دوستش دارد زندگي کند و اين نشانه يک شخص ناسالم است. در سال‌هاي اخير شاهد توجه بيشتر به کتاب‎هايي در حوزه خودشناسي هستيم، چرا اين کتاب‎ها در ايران مورد استقبال قرار گرفته است؟ اين نوع کتاب‌ها کاربردي هستند. کتاب «چرا او؟» فقط تئوري خاص ارائه نمي‌دهد، بلکه ملموس و با مثال‌هاي واضح، شناخت عيني به ما مي‌دهد و اينکه چنين استقبالي از اين کتاب‌ها مي‌شود، بخاطر کاربردي بودنشان است، در غير اين صورت کتاب‌هاي روانشناسي زيادي داريم که تئوري دارند و افراد مي‌توانند به آنها مراجعه کنند، ولي عموم مردم از کتاب‌هايي که کاربردي‌تر هستند، استقبال بهتري مي‌کنند، چون عمومي‌تر هستند. اين کتاب‌ها باعث مي‌شود، مردم اطلاعاتشان را درباره شخصيت خود و علم روانشناسي بالا ببرند. آزمون‎هاي روانشناختي که در اين کتاب و آثار مشابه آورده مي‌شود، چقدر صحيح است و به چه ميزان مي‌توان به آنها اعتماد کرد؟ در فصل دوم اين کتاب، آزموني آورده شده و دسته بندي انجام شده در راستاي تست‌هاي بسيار مشهوري است که بر اساس بيولوژي مطرح شده، اينکه اين پرسشنامه خيلي مطرح شده به دليل جامع تر بودن آن است، ولي پرسشنامه‌اي که هلن فيشر ارائه مي‌دهد کمي خلاصه‌تر است و بدليل جامعه آماري که براي تهيه پرسشنامه استفاده شده قابل اعتمادتر است، زيرا پرسشنامه روي سايتي گذاشته شده که جهاني بوده و از همه کشورها امکان مراجعه کردن و پاسخ به سؤالات وجود داشته است. اين نظريه، نظريه‌هاي ديگر را نفي نمي‌کند همه در راستاي هم هستند و مبناي همه بيولوژيک است. در اين پرسشنامه اساس روي بيولوژيک قرار گرفته، به عقيده نويسنده کتاب، فرهنگ و خانواده خيلي نمي‌تواند تأثيرگذار باشد، اما تا حدودي مي‌تواند باعث بهبود يا متحول شدن فرد شود، در نهايت نويسنده کتاب معتقد است ويژگي‌هاي شخصيتي بيشتر به ژنتيک مربوط مي‌شود و ما با آنها متولد مي‌شويم. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد