انتقاد از آمدن ترانه‌های آن‌ور آبی در شعر آیینی

ایسنا/ حسین اسرافیلی از ورود شاعران با زبان قهوه‌خانه‌ای به ادبیات دینی و استفاده از ترانه‌های آن طرف آبی برای شعر آیینی انتقاد می‌کند.
این شاعر ، درباره کیفیت شعر علوی در سال‌های اخیر اظهار کرد: خیلی نمی‌شود شعر را آنالیز کرد، شعر مقوله خاص خودش را دارد. منتها بنیان تفکر شعر پارسی بر ارزش‌ها و باورهای دینی استوار است، یعنی در هر بیتی از حافظ یا مولوی، سعدی و ... و کسانی مثل بیدل که حتی در هند هستند، اندیشه‌ها و تفکرات دینی موجود در کتاب‌ها و منابع دینی ما را می‌شود پیدا کرد؛ یعنی باورهای مذهبی در شعر فارسی حضور و ظهور دارد.

او افزود: فرقی که بین ادبیات آیینی امروز و ادبیات آیینی دیروز وجود دارد این است که ادبیات آیینی و علوی و شعر دینی ما در گذشته با کلمات پاک و مطهر وارد ساحت ادبیات ائمه (ع) می‌شدند که این ساحت خود آن‌قدر منزه و پاک بود که علمای بزرگوار وارد این عرصه شده بودند. این نشان می‌دهد این عرصه خیلی پاک و منزه بوده که علمای بزرگوار را به دنبال خود کشیده اما از آن طرف در گذشته با تعابیر کلی وارد این عرصه می‌شدند. در شعر بزرگان ما اگر در یک قصیده ۱۰۰ بیتی، ۲۰ بیت مستقیم درباره آن ائمه (ع) بود، بقیه را می‌شد برای ائمه دیگر هم استفاده کرد و خواند. درست است که ائمه مطهر ما همه از یک نور واحد هستند، اما بالاخره ویژگی‌های خاص خودشان را دارند و این‌طور نیست که یک زبان مشخص را که توصیف‌ها و القاب مشخصی دارد بشود برای همه به کار برد.

اسرافیلی سپس به تفاوت‌های شعر مذهبی امروز نسبت به گذشته اشاره و بیان کرد: اما در ادبیات امروز ما دو تمایز هست؛ در ادبیات گذشته زبان بسیار منزه و پاک بود، اما حالا متاسفانه زبان منزه و پاک نیست؛ زبان یک زبان قهوه‌خانه‌ای است. شاعران با همان زبانی که در پارک با هم صحبت می‌کنند وارد عرصه ادب عاشورایی و ادب علوی می‌شوند. اما حسنی هم وجود دارد و آن این‌که وقتی شاعران وارد توصیف ائمه می‌شوند به آن جلوه‌های خصوصی و ویژه و خاص آن ائمه بیشتر توجه دارند و دیگر نمی‌شود قصیده ۱۰۰ بیتی امروز را برای چهار امام بخوانیم و به ویژگی‌های خاص امام توجه دارند، این حسن کارشان است که در گذشته کمتر به آن توجه می‌شد.

این شاعر که معتقد است ورود به شعر ائمه ادب و ترتیبی خاص نیاز دارد همچنین گفت: امروزه مجامع دینی و هیئت‌ها زیاد و در نتیجه مداح هم زیاد شده که این‌ها به شعر نیاز دارند، اما هر کس دو دانگ صدایی دارد، مداح شده و هر کس دو دانگ از ادبیات سر در می‌آورد، شاعر شده، آن‌ها فکر می‌کنند همین که وزن را می‌شناسند برای‌شان کافی است. خصوصا در سرور و تولد ائمه اشعاری می‌گویند که من با خودم می‌گویم این‌ها فردا چطور می‌خواهند جواب ائمه را با این توصیف‌ها بدهند.

حسین اسرافیلی در ادامه از شاعران مطرح آیینی در گذشته و حال نام برد و درباره مراجعه نکردن مداحان به این شاعران گفت: ما شاعران بسیار خوبی داریم که کارهای بسیار خوبی کرده‌اند؛ اما چون مداح‌های ما ذوق‌شان به آن‌ها نمی‌رسد سراغ‌شان نمی‌روند و ترانه‌ای را که آن طرف آب ساخته شده و در ذهن مخاطب نشسته برمی‌دارند و با یک شعر مزخرف به عنوان شعر آیینی می‌خوانند و عقل‌شان نمی‌رسد که این ترانه است و مخاطب من با شنیدن این شعر یاد آن ترانه می‌افتد. اما چون ذوق شعری ندارند سراغ شعرهای آبکی می‌روند و سراغ شعرهای ارجمند صامت بروجردی و عمان سامانی نمی‌روند. در روزگار خودمان هم شاعران بسیاری هستند که شعرهای خوبی دارند. اما به جای این‌که سراغ این شعرهای ارجمند بروند چون اصلا شعر خوب را نمی‌فهمند سراغ این شعرهای آبکی می‌روند که اصلا ارزش شعری ندارد. این یک مشکل است و مشکل دیگر اطلاعات نداشتن و وارد ساحت مقدس شدن و برایش شعر گفتن است. برخی شاعران که درباره ائمه شعر می‌گویند، هیچ اطلاعی از زندگی و روزگار آن‌ها ندارند.