شهرآرا نيوز/ گابريل گارسيا مارکز را ميتوان يکي از مهمترين نويسندگان تاريخ جهان دانست که نه تنها به عنوان داستان نويس مورد ستايش قرار گرفته، بلکه به سبب نوشتههاي غيرداستاني و ژورناليستي اش نيز شهرت دارد. در ميان آثار او «گزارش يک مرگ» اثري است که مارکز در آن سبکي خاص را به کار گرفته است. او روايتي پيش روي خواننده ميگذارد که چيزي است بين رمان و گزارش.
در اين کتاب، با سانتياگو ناصر، جواني مرفه و دورگه، روبه رو ميشويم که در پي رابطهاي جنجالي، به قتل ميرسد. اين اتفاقات سروصداي زيادي برپا ميکند و حال، سالها پس از اين ماجراها، يکي از دوستانش تصميم ميگيرد پرونده او را دوباره بررسي کند و گزارشي جامع بر آن بنويسد.
مارکز به سبب تبحرش در روزنامه نگاري و مقاله نويسي، حادثه را به شيوهاي بديع و از کل به جزء روايت ميکند. در فصل اول، ما کليت جريان را متوجه ميشويم و هرچه در داستان جلوتر ميرويم، جزئيات بيشتري از آنچه گذشته مشاهده ميکنيم. جالب آن است که تقريبا تمام روستا از وقوع قتل باخبر هستند. به همين سبب، راوي براي نوشتن گزارشش دست بازتري دارد و ميتواند از زاواياي مختلف به اين حادثه بپردازد و به يک روايت اکتفا نکند.
مارکز سعي داشته است در اين اثر به اعتقادات سنتي و راديکال در جهان مدرن اشاره کند و داستان گزارش يک مرگ نزديک به همان چيزي است که نمونههاي آن را بارها در ادبيات و سينماي کشور خودمان نيز تجربه کرديم. مثلا در فيلم «خانه پدري» ساخته کيانوش عياري که جنايت به خاطر مسئلهاي اخلاقي و ناموسي اتفاق ميافتد و قرار است سرنوشت شخصيتهاي اصلي و فرعي اين جنايت براي مخاطب بازگو شود. در کتاب مارکز هم ما با مجرماني رو به رو هستيم که اظهار ندامت نميکنند و عمل خود را گناه نميدانند و چه بسا اين عمل را شايسته تقدير ميدانند، زيرا به گمانشان آبرويي که سانتياگو ناصر از آنها برده با کشتن او بازخواهد گشت. از سويي، کسي هم عمل آنها را تقبيح نميکند و حتي در نظر خواننده کتاب هم احتمالا ۲ برادري که قاتل اند آدمهاي بدي نيستند و حتي همذات پنداري مخاطب را برمي انگيزند. مکان جرم در اين اثر بسيار مهم است و شايد اگر چنين جنايتي در شهري با انديشهها و فرهنگي مدرن اتفاق ميافتاد، جريان داستان به گونهاي ديگر رقم ميخورد. مارکز در اين کتاب جنايتي تأسف بار را واکاوي ميکند که ريشه در افکار و عقايد مردم دارد. «گزارش يک مرگ» به ما نشان ميدهد که مسئله اي، چون قتلهاي ناموسي و حفظ آبرو و از اين دست مفاهيم، مختص به جوامع ما نيست و در ديگر جاهاي دنيا ميتواند رخ بدهد.
اين کتاب مورد توجه مترجمان و خوانندگان ايراني هم قرار گرفته و از آن ميان، ميتوان به ليلي گلستان اشاره کرد که ترجمه اش را نشر مرکز در ۹۸ صفحه راهي بازار کرده است.
بازار