
کپیکاری ادبی به چه قیمت؟!
باشگاه خبرنگاران
بروزرسانی

باشگاه خبرنگاران/ کامران شرفشاهي دبير جايزه قلم زرين و مدير مسئول انتشارات تجلي مهر درباره کپيکاريهايي که در آثار ادبي ديده ميشود، گفت: يکي از نکاتي که در بيانيه پاياني هجدهمين دوره جايزه قلم زرين به آن اشاره شد، رواج کپي کاري و از روي دست يکديگر نوشتن است. اين مسئله يکي از آفتهاي ادبيات است. در دورهاي که شاهد کثرت انتشار کتابها بيش از هر زمان ديگري هستيم، کپي کاري و نوشتن از روي دست ديگران ديده ميشود.
او افزود: اين سخني مشهور است که ميگويد «نخستين کسي که لب يار را به غنچه گل سرخ تشبيه کرد بي شک شاعر بزرگي بوده است، اما کساني که از اين تعبير استفاده کردند مقلداني بيش نبودند». انتظاري که از شاعر يا نويسنده بزرگ داريم اين است که در اثرش دنبال کشف لحظههاي ناب و ناگفتهها باشد. برخي سعي دارند با مطالعه آثار شاعران و نويسندگان ديگر و استفاده از همان نگاه و روايت اثر ديگري خلق کنند.
دبير هجدهمين جايزه قلم زرين ادامه داد: کپي کاري تنها اختصاص به امروز ندارد. از ديرباز تاکنون همواره شاعران و نويسندگاني بودند که به جاي تامل در زندگي و پيرامون خود سعي کردند، از آثار نويسندگان و شاعران ديگر استفاده کنند. حلاقيت عنصري است که حتي در فيلمنامههاي ما حضور کمرنگي دارد. شعرها و داستانهاي بسياري با تقليد و کپي کاري از روي آثار ديگران عرضه ميشود و در جايي اين کپي کاري به مرحلهاي ميرسد که به سرقت ادبي نزديک ميشود.
شرفشاهي بيان کرد: اشخاصي با بهرهگيري از مضامين و روايت ديگران مدعي خلق شعر يا داستان تازهاي ميشوند. براي مثال يک نويسنده با اندکي تغيير و عوض کردن نامها و مکانها مجدداً با نام نويسنده ديگري عرضه ميشود. از آنجا که نقد ادبي در جامعه ما در حد مطلوبي قرار ندارد، اينگونه آثار موشکافانه نقد و بررسي نميشوند. بنابراين همچنان اين سير باطل ادامه دارد. اين پديده در شعر ما خصوصاً در شعر سپيد بيشتر خودنمايي ميکند. اشخاصي با استفاده از مضامين شاعران ديگر به وفور مشغول کپي کاري و نوشتن از روي دست شاعران ديگر هستند؛ تاجايي که امروز در فضاي مجازي شاهد کانالهايي هستيم که با اينگونه سرقتهاي ادبي مقابله ميکنند.
او تصريح کرد: ناشران ما بايد نسبت به کتابهايي که با نام و آرم انتشاراتي شان چاپ و منتشر ميشود، حساسيت داشته باشند. جاي دريغ فراوان دارد که بخشي از ناشران ما کساني اند که يا نگاهي کاسب کارانه به نشر دارند و يا هدف سودجويي هر متن و مطلبي را در قبال گرفتن هزينه چاپ از پديدآور چاپ و روانه نشر ميکنند. در گذشته ناشراني بودند که براي کار خود ارزش و احترام فراواني قائل بودند و قبل از چاپ کتاب با بررسيهاي کارشناسانه و دقيق اجازه انتشار هر اثري را به خود نميدادند.
دبير هجدهمين جايزه قلم زرين اظهار کرد: در حال حاضر هم ناشراني هستند که نسبت به اين موضوعات حساسيت دارند و ميکوشند آثاري را به جامعه معرفي کنند که از نظر ادبي ارزشمند هستند و منزلتي دارند. به عبارت ديگر اگر ناشران در قبال جامعه احساس مسئوليت نکنند نتيجهاش بسيار خسارتبار و هولناک خواهد بود. در حال حاضر شاهد اين واقعيت هستيم که برخي از ناشران انبوهي از کتابهاي به اصطلاح ادبي را منتشر ميکنند. همين مسئله موجب خواهد شد تا از يک سو فضا براي ديده شدن آثار ارزنده کمتر شود و از سوي ديگر کساني که علاقهمند به کتاب هستند، با خواندن آثار نازل دچار سرخوردگي و دلزدگي از مطالعه اين آثار شوند و پديده کپي کاري هم در سايه اينگونه حمايتها همچنان روند رو به رشدي داشته باشد.