ماجرای اختلاف خانواده کیارستمی بر سر یک کتاب چه بود؟

ایرنا/ انتشار نامه‌های عباس کیارستمی و همسرش، حاشیه‌هایی را با خود به همراه داشت که موجب شد، دادگاه فرهنگ، مساله را حل کند.

عباس کیارستمی (متوفی ۱۴ تیر ۱۳۹۵)، هرگز گمان نمی‌کرد فرزندانش یک روز بر سر میراث فرهنگی او اختلاف نظر پیدا کنند و رو در روی یکدیگر بایستند. شاید بانو پروین امیرقلی، (نقاش و تصویرگر) نیز پس از جدایی‌اش از این کارگردان فقید در سال ۱۳۶۲، امیدوار بوده میان پسرانش جدایی روی ندهد.

احمد، فرزند بزرگ عباس کیارستمی که متولد بهمن ۱۳۴۹ در تهران است پس از پایان تحصیلاتش در دانشگاه شریف، درسش را در دانشگاه کالیفرنیا ادامه داد و در این شهر به عنوان مدیر بخش خاورمیانه شرکت مایکروسافت، مشغول به کار شد. او اکنون به عنوان کارآفرین و بنیانگذار موسسه آموزش الکترونیکی کوآنتوم در این شهر فعالیت می‌کند. احمد کیارستمی، گرافیست و کارگردان هنری است که در کالیفرنیا، با شرکت‌های هنری و سینمایی همکاری دارد.

بهمن، پسر دوم این کارگردان، متولد مرداد ۱۳۵۷ در تهران است که با وجود جوانی از آغاز دهه ۷۰ کار هنری خود را آغاز کرد و تا کنون بیش از ۲۰ فیلم را تدوین کرده و ۹ اثر سینمایی که بیشتر آن ها مستند هستند در کارنامه حرفه‌ای خود دارد. بهمن کیارستمی در بیش از ۱۰ فیلم عکاسی کار را برعهده داشته است و در وبگاه رسمی سینما IMDB ، صفحه اختصاصی خود را دارد.

ماجرا بین این دو برادر از سال گذشته و انتشار صفحات تقویم عباس کیارستمی، در قالب یک کتاب آغاز شد. احمد کیارستمی این کار را که به همت برادر کوچکترش انجام شده بود، نقض حریم خصوصی خانوادگی دانست و ابراز نارضایتی کرد، پس از آن، زمستان گذشته، برای ناشر نامه‌ای فرستاد و خواست از انتشار آثاری که حاوی موضوعات شخصی عباس کیارستمی است، خودداری کنند.

اما این کتاب جدید که حواشی زیادی ایجاد کرده است، من خانه‌م نام دارد که شامل نامه‌های خصوصی عباس کیارستمی به همسرش پروین امیرقلی و همچنین یادداشت‌هایی است که روی یخچال خانه برای فرزندانش گذاشته است، این کتاب نیز به کوشش بهمن کیارستمی توسط نشر نظر در تهران به چاپ رسیده است.

درباره این کتاب احمد کیارستمی و پروین امیرقلی اعتراضات جدی داشتند و حرف خود را از طریق نهادهای قضایی پیگیری کردند، امیرقلی با بیان این که در جریان انتشار این نامه‌ها نبوده و حتی از وجود آن‌ها ابراز بی‌اطلاعی کرده است زیرا بسیاری از آن‌ها هرگز برای وی پست نشده است و در حد یادداشت‌های شخصی عباس کیارستمی باقی مانده‌اند. احمد کیارستمی، انتشار نامه‌های پدر را نقض حریم شخصی مادر دانسته و در حالی که هفته گذشته نسبت به این موضوع هشدار داد، به طور جدی و از طریق وکیل رسمی نسبت به ناشر کتاب، واکنش نشان داد و شکایت خود را ثبت کرد و پس از شکایت او، دستور جمع‌آوری کتاب من خانه‌م صادر شد.

عادل مقدس وکیل دادگستری که وکالت خانواده کیارستمی را بر عهده دارد، در تایید این خبر در شبکه اجتماعی توییتر نوشت: در پی نشر، چاپ و توزیع کتاب من خانه‌م، که حاوی نامه‌های خصوصی زنده‌یاد عباس کیارستمی است و بدون اذن خانم پروین امیرقلی و آقای احمدکیارستمی منتشر شده است، با دستور قاضی محترم تحقیق، صدها جلد از این کتاب در دفتر نشر منتشر کننده، توقیف و جمع‌آوری شد.

بهمن کیارستمی نیز با تایید خبر شکایت، در شبکه‌های اجتماعی نوشت: در پی شکایت اخوی روز گذشته به دفتر نشر آمدند و ۶۷۴ جلد از من خانه‌م را با حکم موقت بردند و ضبط کردند.

پیش از این نیز، بهمن کیارستمی از تلاش برای تاسیس بنیادی برای حفظ و نشر آثار عباس کیارستمی خبر داده و گفته بود: پرویز جاهد، فیلم‌ساز، مدرس و منتقد سینما پیشنهاد کرد که به دلیل نبود توافق میان وارثان، بهتر است که بنیادی باشد که بتواند مسئولیت حفظ و نشر آثار را بر عهده بگیرد. من امیدوارم که تاسیس این نهاد دست کم در ایران بتواند، به انتشار آثار عباس کیارستمی کمک کند و کارها را به پیش ببرد. آنچه مهم است هموار بودن راه انتشار آثار اوست.

بهمن کیارستمی، درباره ادعای برادرش با بیان این که شخصا ترجیح می‌دهم که منتظر نتیجه دادگاه باشم، گفته بود: در این مرحله به نظر می رسد که موضوع نشر نظر مخاطب این ادعای قانونی باشد، این دعواها چیزی بیشتر از دعوای وارثان یک متوفی نیست و جز این که باعث شود یک زمین حاصلخیز، بایر بماند، فایده‌ای ندارد.

نشر نظر نیز، در واکنش به این ادعا، اعلام کرده بود به دلیل مسائل حقوقی و نکاتی که به وارثان عباس کیارستمی مربوط می‌شود، هیچ واکنشی نشان نخواهد داد و در انتظار حکم دادگاه باقی خواهد ماند.

اکنون ما نیز باید منتظر رای قاضی پرونده باشیم که ببینیم آیا حقوق این خانواده نادیده گرفته شده یا این موضوع تنها فرصتی برای بهتر دیده شده این آثار است. عباس کیارستمی، همواره از صلح و مهربانی و انسانیت، نوشت و تصویر ساخت، شاید امید به صلح میان دو برادر، امیدواری این روزهای روح هنرمندی باشد که حضورش چون طعم گیلاس، باقی و ماندگار خواهد بود.