معجزه زندگی در دل قصه‌های پریان
همشهري آنلاين
بروزرسانی
همشهري آنلاين/ فيليپ پولمن، نويسنده بريتانيايي که بيشتر با مجموعه رمان‌هاي فانتزي نيروي اهريمني‌اش شناخته مي‌شود، داستان‌هاي پريان برادران گريم را در کتاب «داستان‌هاي گريم براي پير و جوان» گرد آورده است.
روزي روزگاري پادشاهي بود که سه پسر داشت، آسيابان فقيري بود که نمي‌توانست براي زن و فرزندش غذا فراهم کند، مرد ماهيگيري بود که به جاي ماهي يک بطري از رودخانه گرفت که در آن غولي ساليان سال زنداني بود و... . اغلب ما در دوران کودکي با داستان‌هاي پريان آشنا شده‌ايم. کمتر کسي است که از سيندرلا، شنل قرمزي، سفيدبرفي و هفت کوتوله و هانسل و گرتل چيزي به گوشش نرسيده باشد. لوئيس کارول، نويسنده آليس در سرزمين عحايب، قصه‌هاي پريان را هديه عشق براي کودکان مي‌داند و برونو بتلهايم، يکي از روانکاوان برجسته کودک، معتقد بود که تصويرسازي‌هاي قصه‌هاي پريان، مستقيما با ناخودآگاه کودک ارتباط برقرار مي‌کند و راهي هستند براي برقراري ارتباط ميان جهان درون و جهان بيرون.
ياکوب و ويلهم گريم، برادران پژوهشگر آلماني که در قرن ۱۸ و ۱۹ ميلادي مي‌زيستند، از مشهورترين کساني هستند که به جمع‌آوري افسانه‌هاي فولکور پرداختند و مجموعه‌اي از داستان‌هاي پريان گردآوري کردند. فيليپ پولمن، نويسنده بريتانيايي هم در کتابي با عنوان «داستان‌هاي گريم براي پير و جوان» مجموعه‌اي از داستان‌هاي پريان را بازنويسي کرده و در انتهاي هر داستان يادداشتي درباره‌اش نوشته است.
پولمن در مقدمه کتاب، به ويژگي‌هاي مشترک داستان‌هاي پريان اشاره کرده و اندکي به آن‌ها پرداخته است. ويژگي‌هايي چون حضور شخصيت‌هاي مرسوم و هميشگي، چالاکي، تخيل و توصيف به اندازه و لحن پاکيزه. او البته اشاره دارد که قصه‌هاي پريان يک نص نيست و هر نقل‌کننده داستاني مي‌تواند چيزي به آن اضافه و از آن کم کند.
به گفته پولمن، در قصه‌هاي پريان روانشناسي در کار نيست. شخصيت‌ها زندگي دروني اندکي دارند و انگيزه‌هايشان آشکار و واضح است. اگر آدمي خوب است خوب و اگر بد است بد است؛ به همين سادگي. هيجانات و اسرار آگاهي انسان، نجواي خاطرات، اشاره به افسوسي نه چندان مفهوم، شک يا طلب که به کرات موضوع رمان‌هاي امروزي هستند، به کلي در داستان‌هاي پريان غايبند و مي‌توان گفت که شخصيت‌هاي داستان‌هاي پرياندر واقع آگاه نيستند.
او همين‌طور چابکي در قصه‌هاي پريان را يک حسن مي‌داند و معتقد است قصه خوب با سرعتي شگفت‌انگيز از يک واقعه به ديگري مي‌رود. تنها آن‌قدر مکث مي‌کند که به قدر نياز بگويد نه بيشتر. پولمن ۵۰ داستاني را که معتقد است گل سرسبد داستان‌هاي ضبط شده توسط برادران گريم بوده‌اند يک‌جا جمع کرده و آرزو کرده است که همه ما، چه قصه‌گو و چه شنونده مثل قصه‌هاي پريان، به خوبي و خوشي تا آخر عمر زندگي کنيم.
اين پنجاه قصه، با روايت غوک‌شاه يا هاينريخ آهنين، موش و گربه و کلبه‌شان، پسر رفت تا لرز را پيدا کند و يوهانس باوفا آغاز مي‌شود و با روايت‌هاي مهتاب، دختر غازچران سر چشمه و پري آبگير به آخر مي‌رسد. او در آخر هر داستان، روايت‌هاي مشابه را معرفي مي‌کند و پاياني ديگر بر داستان را که از رواي ديگري نقل شده، اضافه مي‌کند.
اين داستان‌ها هم براي کودکان و هم بزرگسالان، لذت و خوشي و آرامش ذهن به همراه دارد. اين کتاب، با ترجمه سميه گنجي به تازگي توسط انتشارات پريان منتشر شده است.
اخبار بیشتر درباره
اخبار بیشتر درباره
پس از این بخوانید
سه روشی که میتوان امام حسین (ع) را در کتاب به کودکان معرفی کرد
قتل عام به روش آمریکایی با آبنبات و شکلات
چالشهای نوشتن رمان تاریخی
چگونه میتوان ایرانی نبود؟
استراحت ذهن از راه مطالعه ممکن است
چگونه آثار محمدعلی اسلامی ندوشن را بخوانیم؟
ادبیات کودک، ابزاری برای امیدآفرینی و تقویت تابآوری روانی
ادبیات حماسی و اسطورهها؛ پایهگذار تداوم فرهنگ ملی
