کلاس انشا، این بار شیرین!
ایرنا/ همۀ ما در دوران تحصیل تجربه زنگ انشا و نگارش را داریم. کلاسی که گاه یکی از مفرح‌ترین اوقات و دروس مدرسه بود و گاه یکی یکی از کسالت‌بار و تحمیلی‌ترین‌ِ آن. کسالت یا طراوات کلاس نگارش تا حدّ زیادی بسته به شیوه و شوق آموزگار است. اوست که می‌تواند با به کار بستن شیوه‌های خلاقانه و نوآوری در مدیریت کلاس، نگارش را از درسی حاشیه‌ای و دست‌کم گرفته شده به درسی مهم و اصلی تبدیل کند. به همین منطق ناتوانی در نگارش و نویسندگیِ روزمره‌ترین نیازهای نوشتاری – به عنوان مهارت شهروندیِ لازم- حتی از سوی اقشار تحصیلکرده گواه بر ناچیز گرفتن این مبحث مهم و اساسی در نظام آموزشی کشور است.
از شوق و خلاقیت و سبک آموزشِ معلم انشا در برافروختن یا خاموشی اشتیاق بچه‌ها به این زنگ مهم سخن به میان آمد. کتاب شهر شیرین انشا روایت معلم انشای شوقمند و پُرانگیزه‌ای است که یک کلاس معمولاً حاشیه‌ای و دست‌کم گرفته شده در مدارس ما را به کانونی برای خلاقیت و شکفتن ذوق و اندیشه دانش‌آموزانِ دبیرستان تبدیل کرده است. این کتاب گلچینی از تمرین‌های کلاس نگارش دانش‌آموزان برخی از مدارس قم است. کتابی متشکل از ۵۰۰۰ جمله و متن خلاقانه از دانش‌آموزان دبیرستانی. روایت مسیر و فرآیندی که این دانش‌آموزان به کمک معلم خوش‌ذوق خود پیموده‌اند تا با موضوعات و نسبت‌های بدیعی که بین مفاهیم برقرار شده است، کلاس انشا را از ساعاتی کسالت‌بار به اوقانی زاینده و خلاقانه تبدیل کنند و بدانند که نوشتن و تمرین نگارش آنقدرها هم سخت و دست‌نیافتنی و ذاتی نیست.
سیدرضا باقریان موحد به عنوان معلم کلاس متعهد و فراهم‌آورندۀ کتاب شهر شیرین انشا در پیشگفتار کتاب بخشی از راهکارهای خود برای جذابیت و زایایی هر چه بیشتر کلاس انشا را شرح داده است. از جمله او به انشای مینیاتوری اشاره می‌کند که به جای انشاهای طولانی و تکراری، دانش‌آموزان را واداشته است که به انشاهای تک جمله‌ای رو بیاورند که در نهایت می‌توان با افزودن چند جمله پیش و پس، آن را به انشایی کامل تبدیل نمود. راهکار دوم پرهیز از موضوعات تکراری و کلیشه‌ای است. از این روی معلم کوشیده است که با پیشنهاد مشارکتی موضوعات بدیع و چالش‌برانگیزی مثل مقایسه انسان و کتاب، مدرسه و شلغم!، درخت و قلب انسان و... دانش‌آموزان را به خلاقیت و تفکر وادارد. سومین راهکار نشر هنرمندانه مفاهیم اخلاقی و انسانی است. در این راهکار او از دانش‌آموزان علاقه‌مند شدۀ خود خواسته است که در درس گسترش شخصیت خود را جای افراد و مشاغل مختلف نظیر راننده تاکسی و نانوا و رفتگر بگذارند و با تک جمله، زبان حال آنها شوند. از دیگر نمونه‌های این راهکار تمرین خوراکی‌نویسی، تمرین زبان حال حیواناتِ قصه‌های مذهبی، مهارت‌های اگرنویسی، مهارت تصویرخوانی، مهارت گزارش‌نویسی، مهارت گسترش زبان و ... است. در تمامی این موارد کتاب با ذکر تک‌جملات دانش‌آموزان کلاس باقریان موحد و نام نویسندۀ آنها تکمیل شده است.
حسن ذوالفقاری عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی در مقدمه کتاب می‌نویسد: این کتاب زمینه‌هایی را فراهم می‌کند تا با ساده‌ترین شکل مهارت‌های نگارشی را برای انواع نوشته‌های خلاق فراهم کند. رویش اندیشه را در تولیدات این کتاب از زبان و قلم دانش‌آموزان می‌توان دید... این کتاب آموزش فرآیند نوشتن است. نشان می‌دهد که از لحظه آغاز تا انجام چه فرآیندی طی شده است. حاصل کار کلاس است و از کلاس تولید شده و بازگشت هم به همان کلاس‌هاست. تفاوت آن با سایر کتب نگارش در همین دقیقه و لطیفه نهفته است که خالق این جملات خودِ دانش‌آموزان هستند. طراحی آن خلاقانه است و موضوعات خلاقانه و برانگیزانده دارد که همگی در کلاس اتفاق افتاده است. مهارت‌محور، کوتاه و انجام‌شدنی است... این مهارت‌ها و چندین مهارت دیگر در کتاب، راهنمای مناسبی برای معلمان است تا بتوانند آنها را گسترش دهند و ایده بگیرند.
گفتنی است که کتاب شهر شیرین انشا؛ نوآوری در کلاس نگارش به کوشش، ثبت و گردآوری سیدرضا باقریان موحد و به همت انتشارات طه در پاییز سال ۱۳۹۸ برای نخستن بار در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و در ۳۵۰ صفحه با قیمت ۴۹ هزارتومان به بازار نشر عرضه شده است.
خبرهای بیشتر درباره ی
٠ نفر در مورد این مطلب نظر داده اند
برای ارسال نظر لطفا از طریق اپلیکیشن آخرین خبر اقدام فرمایید
