آپشن هایی که از خودروهای ایرانی آب می‌روند

مشرق/ درحالي که تمام شرکت‌هاي معتبر خودروسازي در جهان تلاش مي‌کنند براي رقابت با ساير شرکت‌ها، آپشن‌هاي جديدي را به محصولات جديد خود اضافه کنند، مدتي است که خودروسازان داخلي ما در توليدات برخي خودروها آپشن‌هاي موجود را نيز به بهانه‌هاي مختلف حذف مي‌کنند. درحالي که تمام شرکت‌هاي معتبر خودروسازي در جهان تلاش مي‌کنند براي رقابت با ساير شرکت‌ها، آپشن‌هاي جديدي را به محصولات جديد خود اضافه کنند، مدتي است که خودروسازان داخلي ما در توليدات برخي خودروها آپشن‌هاي موجود را نيز به بهانه‌هاي مختلف حذف مي‌کنند. با اين‌حال به‌دليل نبود رقابت سالم در بازار توليد، صداي مصرف‌کننده به جايي نمي‌رسد.‌ خريداران خودرو هر روز با شوک جديدي روبه‌رو مي‌شوند، يک روز بحث گران شدن خودرو مطرح مي‌شود و بار ديگر اتمام سهميه پيش‌فروش خودرو پيش از باز شدن سايت ثبت‌نامي. اين روزها هم موضوع حذف برخي آپشن‌هاي خودرو دغدغه خريداران شده است. در روزهاي اخير پيش‌فروش خودرو دنا پلاس در حالي آغاز شد که براساس اعلام وب‌سايت ايران‌خودرو، آپشن‌هاي آن کمتر شده‌اند و از اين پس به جاي رينگ آلياژي آلومينيومي، رينگ فولادي و قالپاق خواهد داشت. چند روز پس از آن شايع شد که سانروف نيز از ليست امکانات دنا پلاس خط خورده و حالا در فاکتورهاي اين خودرو ديگر خبري از رينگ اسپورت و سانروف نيست. کروز کنترل نيز از امکانات مهم دنا پلاس بود اما اکنون از اين خودرو حذف شده است. به نظر مي‌رسد اگر ايران‌خودرو با همين فرمان پيش رود و آپشن‌هاي اين خودرو را هر روز کمتر کند، ديگر هيچ تفاوتي ميان دنا و دنا پلاس وجود نخواهد داشت و توليدکننده همان دناي قديمي را با قيمت دنا پلاس جديد و با نام جديد به مشتري ارائه خواهد کرد. حذف آپشن‌ها محدود به محصولات ايراني نيست بسياري معتقدند که اين شيوه ارائه محصول خودروسازان فقط در ايران اتفاق مي‌افتد و به نوعي غش در معامله است و بايد به آن رسيدگي حقوقي و قانوني شود؛ اما آقاي فريد زاوه، کارشناس صنعت خودرو نظر ديگري دارد. او به «صبح‌نو» مي‌گويد: تفاوت آپشن خودرو محدود به ايران نيست. کساني که قبلاً به صورت عمده از کشورهاي خارجي خريد انبوه خودرو کرده باشند، مي‌دانند که گاهي توليدکننده به هر دليلي امکان تحويل خودرو با تمام مشخصاتي که قبلاً عنوان کرده را ندارد. او در پاسخ به اين سؤال که توليدکننده اين کسري آپشن را چطور جبران مي‌کند، مي‌گويد: خودروساز به عنوان پيش‌درآمد اين تغيير آپشن‌ها را اعلام مي‌کند تا مشتري تصميم بگيرد که کالا را دريافت کند يا نه. البته گاهي هم اعلام نمي‌کند و قيمت نهايي خودرو را کمتر از قيمت اعلام‌شده تحويل مشتري مي‌دهد. اين واردکننده خودرو توضيح مي‌دهد: البته اين رفتار خوبي نيست. اين اتفاق چندين‌بار براي من به‌عنوان واردکننده خودروي خارجي افتاده است. مثلاً ۵۰ خودرو تحويل گرفته‌ام که برخي از آپشن‌هاي آن با آپشن‌هاي اوليه متفاوت بود و مبلغ کمي هم به همين دليل ارجاع دادند اما زماني که خودرو را در بازار فروش ايران عرضه کرديم، ضرر بيشتري شامل حال ما شد. به گفته زاوه اين اتفاق زماني مي‌افتد که محدوديت‌هايي در زمينه تأمين قطعات به وجود مي‌آيد و چون شرکت نمي‌خواهد تعهداتش به مدت طولاني عقب بيفتد با اعمال تغييراتي محصول را به مشتري تحويل مي‌دهد. اين کارشناس صنعت خودرو ادامه مي‌دهد: درهر صورت اين تغيير آپشن‌ها باعث مي‌شود تا مشتري شاکي شده و اعتماد مشتري کم شود اما در شرايط خاص، گزينه گريزناپذيري است. در ايران هم در عرضه جديد، خودرو دنا پلاس با اين تغيير آپشن روبه‌رو بوده که به نظر مي‌رسد به دليل مشکلات اقتصادي موجود بوده است. خودرو سازان به‌دليل تورم اکنون حتي قادر نيستند تا خودروهاي پيش‌فروش‌شده را به موقع تحويل دهند. متاسفانه نوسانات ارز و تورم در ايران بهانه‌اي به دست خودروسازان داده تا هربار از کيفيت خودرو و آپشن‌هاي آن‌ها بکاهند. روزي نوسان ارز را بهانه مي‌کنند و روز ديگر تغيير در قيمت مواد اوليه را دليلي بر کم‌فروشي يا گران‌فروشي‌شان عنوان مي‌کنند و در نهايت زماني هم به‌دليل تحريم‌ها، آپشن‌هايي را از خودرو حذف مي‌کنند. در زمان‌هايي هم که ديگر آپشني براي حذف وجود ندارد يا تحريمي جدي در مورد قطعه‌اي نيست، بدون آگاهي مشتري، قطعه‌هاي بي‌کيفيت را جايگزين قطعه‌هاي اصيل مي‌کنند. تاريخچه حذف آپشن از خودروهاي ايراني هرچند که خودروسازان شرايط فعلي اقتصادي کشور را دليل حذف آپشن‌ها مي‌دانند اما اين نخستين باري نيست که آپشن‌هاي خودروي ايراني به بهانه‌اي حذف مي‌شود. نخستين بار زه ضربه‌گير پرايد بود که از آپشن‌هاي توليد سايپا حذف شد و پس از آن، ايران‌خودرو نيز اين شيوه کم‌فروشي را در دستور خود قرار داد. آن‌ها ابتدا ترمز ديسکي عقب را از پژو پارس LX حذف کردند که نه‌تنها يک آپشن لوکس و لاکچري نبود بلکه به‌طور مستقيم با ايمني و جان مسافران در ارتباط بود. بعدها خريداران خودروهاي داخلي به اين کم‌فروشي‌ها و حذف‌ها عادت کردند؛ يک روز ضبط صوت و رينگ اسپورت و سيستم سخنگوي عيب‌ياب حذف شد و روز ديگر اقلام قديمي و بي‌کارکردي مانند ضبط صوت‌هاي کاستي روي خودروهاي جديد نصب شد و به خريداران اين‌گونه تحميل شد که اگر هر آپشني علاوه بر موتور اصلي و چهارچرخ و بدنه بخواهند بايد هزينه‌اي جدا براي آن‌ها پرداخت کنند. از دنا پلاس چه باقي مانده؟ دنا پلاس که محصول شرکت ايران‌خودروست، در ابتدا با دو تيپ معرفي شد؛ اولي با چهار کيسه هوا و دومي با دو کيسه هوا اما پس از مدت کوتاهي خودرو تيپ اول با چهار کيسه هوا را از ليست فروش خود خارج کرد. اين نخستين تغيير در عرضه اين محصول پرخريدار بود و در ماه‌هاي اخير پس از حذف ايربگ‌هاي جانبي و سانروف، اکنون جاعينکي، رهياب ماهواره‌اي و آنتن کوسه‌اي از اين خودرو حذف شده است. حالا سانروف نيز از دنا پلاس توربو حذف شده است و دنا پلاسي که قرار بود به مراتب پيشرفته‌تر از دناي قبلي باشد و با سدان چيني رقابت کند، دوباره تبديل به همان دناي قديمي و ساده تبديل مي‌شود. کارشناسان اين تغييرات را به‌دليل افزايش هزينه‌هاي توليد ناشي از نوسانات ارزي و تحريم‌هاي خودروسازي مي‌دانند و پيش‌بيني مي‌کنند که ساير خودروها نيز به سمت ساده‌سازي و حذف آپشن‌ها روي آورند به‌طوري که ترمز ديسکي پژو ۲۰۶ تيپ ۵ و رينگ آلومينيومي پژو پارس، دنا و دانگ فنگ H30 کراس نيز در ماه‌هاي اخير حذف شده‌اند. اينکه فقط دو شرکت خودروسازي در ايران فعال است و عرصه رقابتي وجود ندارد و اين موضوع که حمايت از حقوق مصرف‌کننده در فرهنگ اقتصادي کشور هنوز به درستي تبيين نشده، باعث مي‌شود تا روز به روز شاهد افت کيفيت برخي محصولات داخلي باشيم و اين موضوع اگر چه در ظاهر به نفع توليدکننده و زيان مصرف‌کننده است؛ اما در نهايت به زيان توليد ملي و پيشرفت صنعت ملي خواهد بود و همچنين به حذف از ميدان رقابت جهاني منجر مي‌شود. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد