چرا خودروساز خوبی نیستیم؟

باشگاه خبرنگاران/ چرا صنايع دفاعي ما پيشرفت کرده است، اما صنعت خودرو کشور نتوانسته پيشرفت قابل ملاحظه‌اي داشته باشد؟ اين سوالي است که اغلب در ذهن بسياري از افراد به وجود مي آيد. در برخي از صنايع مانند صنايع دفاعي کشور سرمايه گذار بخش خصوصي وجود ندارد و از آنجايي که در ايران نيروي محرک قدرتمندي براي توسعه صنايع نظامي در اختيار دانشمندان عرصه نظامي قرار مي‌دهند، در نتيجه در اين حوزه قوي تر از صنعت خودرو خواهند بود. نکته اي که وجود دارد خودروسازي در ايران از سوي بخش خصوصي شکل گرفته است، اما پس از انقلاب دولت يا قدرت سياسي، صاحب و همچنين موتور محرک تحولات اين صنعت شد. در گذشته با وجود اينکه صنعت خودروسازي در کشور با قواي محرکه قدرت سياسي، پيش مي‌فت اما متاسفانه بازار داخل کشور به محصولات خارجي واگذار شده بود. به همين دليل عبارتي مانند «خودرو ملي» به جاي آنکه کارکردي اقتصادي براي بنگاه اقتصادي خودروساز داشته باشد کارکردي سياسي براي برآوردن آرزو‌هاي دولتمردان وقت را داشت. صنعت خودرو ايران از جدال و آشتي زيرپوستيِ هردو محرکِ قدرت سياسي و سرمايه‌داري در صنعت خودرو، رنج مي‌برد هر دو به يک ميزان کم‌صبرند که بهره زودگذري از اين صنعت نصيبشان شود و شوربختانه در تلاطم و بلاتکليفي کنوني، نه صنعت خودرو آنقدر سياسي است که شعار‌هاي رنگ و لعاب‌دارِ توليد ملي نزد عوام خريدار داشته باشد و نه آنقدر سودآور است که بخش خصوصي را به سمت خود بکشاند، آن هم در شرايطي که سياستگذاري پولي و فضاي کسب‌وکار کشور به‌گونه‌اي است که دلالي بهتر از توليد صرفه دارد. چنانچه داخلي سازي قطعات و حتي طراحي و توليد بدنه خودرو با موفقيت کامل در کشور اجرا شود، نيازهاي خودروسازان نيز توسط قطعه سازان داخلي تأمين شود و در نهايت توليد روزانه خودرو در تيراژ بالا صورت گيرد، نيازهاي بازار خودرو در فرايندي عادي برآورده خواهد شد. تحقق اين امر سبب مي شود تا قيمت‌ خودرو تابع عرضه و تقاضا در بازار باشد و توليد و عرضه در فضايي اقتصادي شکل گيرد که در نتيجه آن آرامش به بازار خودرو و همچنين حوزه توليد بازخواهد گشت. چرا خودروساز نشديم؟ علي پاکزاد مهدي دادفر دبير انجمن واردکنندگان خودرو در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزي گروه اقتصادي باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اينکه چرا خودروساز نشده ايم، گفت: ما خودروساز نيستيم. در توليد خودرويي مانند پرايد که فکر مي‌کنيم تمام توليد آن مال ماست وابستگي ارزي ۲۰ درصدي داريم، در نتيجه خودروساز نيستيم. او بيان کرد: قطعه‌سازانمان هم در تامين مواد اوليه‌شان وابستگي کامل دارند. رقابتي بين کشورهاي ديگر و ايران وجود ندارد چرا که در حال حاضر امکان رقابت با شرکت هاي خودروسازي ديگر وجود ندارد تا زماني که وابستگي ارزيمان از بين برود. دبير انجمن واردکنندگان خودرو او در پاسخ به اين سوال مبني بر اينکه چرا موشک ساز شديم اما خودروساز نشديم؟، افزود: غير از استراتژي‌هايي که فقط روي کاغذ نوشته شده و هيچکس هم در راستاي خودروسازي به آن توجه نمي‌کند، کدام عمليات اجرا شدن خودروساز شدن را ديديد؟ شعار‌ها و خبر‌ها و اينکه صد در صد خودکفايي رسيديم!، مي‌توانيد اسم خودروسازي داخلي‌مان را بگوييد، کدام خودرو ملي است؟ دادفر گفت: خودروهايمان براي نخبه‌هايمان از صنعت خودروسازي حضور ۶ تا ۲ ساله است. از اينجا هم به سمت توليد بنز و بي‌ام و حرکت کردند. منظور از ۶ تا ۲ ساله اين است که نخبه‌هاي صنعت خودروسازي در همه اشکالش، از پلت‌فرم گرفته، طراحي موتور و طراحي گيربکس، ۶ ماه تا حداکثر ۲ سال فعاليت مي کنند پس از آن در اين صنعت دوام نمي‌آورند. او گفت: به دليل اينکه اين افراد نخبه فکري و ذهني هستند سريعاً جذب کمپاني‌هاي بزرگ دنيا مثل بنز و تويتا و BMW... مي‌شوند، علاوه بر اين بازار انحصاري محصولات به زور فروش مي‌رود. دبير انجمن واردکنندگان خودرو تشريح کرد: پرسيديد چرا موشک ساز شديم، اين نکته قابل تامل است که در خودروسازي کدام يک از افراد حاضر هستند جانشان را براي خودروسازي بدهند؟ در صورتي که در موشک سازي حاضر بودند جان خود را بدهند. دادفر افزود: آدم‌هاي هر صنعت با يکديگر تفاوت دارد و نبايد اين دو را با يکديگر مقايسه کرد اما بايد به اين نکته اشاره کرد که توان رقابت در کشور وجود دارد.