چرا خودروساز خوبی نیستیم؟

باشگاه خبرنگاران/ چرا صنایع دفاعی ما پیشرفت کرده است، اما صنعت خودرو کشور نتوانسته پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته باشد؟ این سوالی است که اغلب در ذهن بسیاری از افراد به وجود می آید.
در برخی از صنایع مانند صنایع دفاعی کشور سرمایه گذار بخش خصوصی وجود ندارد و از آنجایی که در ایران نیروی محرک قدرتمندی برای توسعه صنایع نظامی در اختیار دانشمندان عرصه نظامی قرار می‌دهند، در نتیجه در این حوزه قوی تر از صنعت خودرو خواهند بود. نکته ای که وجود دارد خودروسازی در ایران از سوی بخش خصوصی شکل گرفته است، اما پس از انقلاب دولت یا قدرت سیاسی، صاحب و همچنین موتور محرک تحولات این صنعت شد.
در گذشته با وجود اینکه صنعت خودروسازی در کشور با قوای محرکه قدرت سیاسی، پیش می‌فت اما متاسفانه بازار داخل کشور به محصولات خارجی واگذار شده بود. به همین دلیل عبارتی مانند «خودرو ملی» به جای آنکه کارکردی اقتصادی برای بنگاه اقتصادی خودروساز داشته باشد کارکردی سیاسی برای برآوردن آرزو‌های دولتمردان وقت را داشت.
صنعت خودرو ایران از جدال و آشتی زیرپوستیِ هردو محرکِ قدرت سیاسی و سرمایه‌داری در صنعت خودرو، رنج می‌برد هر دو به یک میزان کم‌صبرند که بهره زودگذری از این صنعت نصیبشان شود و شوربختانه در تلاطم و بلاتکلیفی کنونی، نه صنعت خودرو آنقدر سیاسی است که شعار‌های رنگ و لعاب‌دارِ تولید ملی نزد عوام خریدار داشته باشد و نه آنقدر سودآور است که بخش خصوصی را به سمت خود بکشاند، آن هم در شرایطی که سیاستگذاری پولی و فضای کسب‌وکار کشور به‌گونه‌ای است که دلالی بهتر از تولید صرفه دارد.
چنانچه داخلی سازی قطعات و حتی طراحی و تولید بدنه خودرو با موفقیت کامل در کشور اجرا شود، نیازهای خودروسازان نیز توسط قطعه سازان داخلی تأمین شود و در نهایت تولید روزانه خودرو در تیراژ بالا صورت گیرد، نیازهای بازار خودرو در فرایندی عادی برآورده خواهد شد.
تحقق این امر سبب می شود تا قیمت‌ خودرو تابع عرضه و تقاضا در بازار باشد و تولید و عرضه در فضایی اقتصادی شکل گیرد که در نتیجه آن آرامش به بازار خودرو و همچنین حوزه تولید بازخواهد گشت.

چرا خودروساز نشدیم؟
علی پاکزاد مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اینکه چرا خودروساز نشده ایم، گفت: ما خودروساز نیستیم. در تولید خودرویی مانند پراید که فکر می‌کنیم تمام تولید آن مال ماست وابستگی ارزی ۲۰ درصدی داریم، در نتیجه خودروساز نیستیم.
او بیان کرد: قطعه‌سازانمان هم در تامین مواد اولیه‌شان وابستگی کامل دارند. رقابتی بین کشورهای دیگر و ایران وجود ندارد چرا که در حال حاضر امکان رقابت با شرکت های خودروسازی دیگر وجود ندارد تا زمانی که وابستگی ارزیمان از بین برود.
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو او در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه چرا موشک ساز شدیم اما خودروساز نشدیم؟، افزود: غیر از استراتژی‌هایی که فقط روی کاغذ نوشته شده و هیچکس هم در راستای خودروسازی به آن توجه نمی‌کند، کدام عملیات اجرا شدن خودروساز شدن را دیدید؟ شعار‌ها و خبر‌ها و اینکه صد در صد خودکفایی رسیدیم!، می‌توانید اسم خودروسازی داخلی‌مان را بگویید، کدام خودرو ملی است؟
دادفر گفت: خودروهایمان برای نخبه‌هایمان از صنعت خودروسازی حضور ۶ تا ۲ ساله است. از اینجا هم به سمت تولید بنز و بی‌ام و حرکت کردند. منظور از ۶ تا ۲ ساله این است که نخبه‌های صنعت خودروسازی در همه اشکالش، از پلت‌فرم گرفته، طراحی موتور و طراحی گیربکس، ۶ ماه تا حداکثر ۲ سال فعالیت می کنند پس از آن در این صنعت دوام نمی‌آورند.
او گفت: به دلیل اینکه این افراد نخبه فکری و ذهنی هستند سریعاً جذب کمپانی‌های بزرگ دنیا مثل بنز و تویتا و BMW... می‌شوند، علاوه بر این بازار انحصاری محصولات به زور فروش می‌رود.
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو تشریح کرد: پرسیدید چرا موشک ساز شدیم، این نکته قابل تامل است که در خودروسازی کدام یک از افراد حاضر هستند جانشان را برای خودروسازی بدهند؟ در صورتی که در موشک سازی حاضر بودند جان خود را بدهند.
دادفر افزود: آدم‌های هر صنعت با یکدیگر تفاوت دارد و نباید این دو را با یکدیگر مقایسه کرد اما باید به این نکته اشاره کرد که توان رقابت در کشور وجود دارد.