صبحانه آنلاين/ در عصر کنوني خودروهاي الکتريکي توجهات زيادي را به خود جلب کردهاند و دولتها نيز مردم را تشويق به خريد چنين محصولاتي ميکنند و بنابراين مهم است که دربارهي اين خودروها اطلاعات کاملي داشته باشيم.
اما اگرچه به نظر ميرسد اکثر افراد به استفاده از خودروهاي الکتريکي متقاعد ميشوند، اما بسياري از آنها با ديده ترديد به چگونگي عملکرد چنين خودروهايي نگاه ميکنند. قطعات اصلي خودروهاي الکتريکي چيست؟ تفاوت سواري آنها با خودروهاي معمولي در چيست؟ ما به تمامي اين سؤالات پاسخ ميدهيم. با ما همراه باشيد.
خودروي الکتريکي چيست؟
بهطور ساده، خودروي الکتريکي خودرويي است که از يک يا چند پيشرانه الکتريکي نيرو ميگيرد. اين پيشرانه الکتريکي توسط باتريهاي قابل شارژ به راه ميافتد، باتريهايي که معمولاً زير کف خودرو جاسازي ميشوند. خودروهاي الکتريکي متفاوت از خودروهاي هيبريدي و پلاگين هيبريدي هستند، زيرا فاقد بخش درونسوز بنزيني يا ديزلي ميباشند.
احتمالاً دو کلمه EV را ديدهايد که مخفف کلمات خودروي الکتريکي ميباشد.
به منظور شارژ دوباره باتري خودروي الکتريکي شما بايد دوشاخه را به سوکت خانگي يا شبکه شارژ عمومي وصل کنيد.
خودروهاي الکتريکي روز به روز محبوبتر ميشوند، زيرا فاقد آلايندگي ميباشند. اين خودروها دياکسيد کربن يا ذرات آلاينده توليد نميکنند. اين آلايندهها در گرم شدن کره زمين و آسيب به کيفيت هوا مخصوصاً در محيطهاي شهري تاثير دارند.
پيشرانههاي الکتريکي
يکي از کليديترين بخشهاي هر خودروي الکتريکي پيشرانه آن است. اين پيشرانه چرخها را به کار مياندازد. شايد بگوييد پيشرانه الکتريکي معادل پيشرانه بنزيني يا ديزلي است. البته تفاوتهاي بسيار مهمي وجود دارد. بهطور واضح پيشرانه الکتريکي از سوخت فسيلي استفاده نکرده و بجاي آن انرژي الکتريکي موجود در باتري را بکار ميگيرد. يک پيشرانه الکتريکي بسيار سادهتر بوده درحاليکه پيشرانه درونسوز داراي صدها قطعه متحرک است که همه بهطور هماهنگ باهم کار ميکنند. اين امر باعث شده پيشرانه الکتريکي بسيار قابلاعتمادتر بوده و تعمير آن نيز راحتتر باشد.
ديگر تفاوت کليدي در تعداد پيشرانههايي مورداستفاده در يک خودرو است. درحاليکه تقريباً همهي خودروهاي درونسوز تنها از يک پيشرانه استفاده ميکنند، اما خودروي الکتريکي ميتواند بيش از يک پيشرانه داشته باشد. بله خودروهاي الکتريکي با يک پيشرانه معمولتر هستند و از جمله آنها ميتوان به نيسان ليف، رنو Zoe و مدلهاي کمتوانتر تسلا اشاره کرد. البته برخي مدلهاي قويتر تسلا و همچنين جگوار آي پيس و پورشه تايکان داراي دو پيشرانه هستند که يکي در اکسل جلو و ديگري در اکسل عقب جاي گرفته است.
پيشرانههاي الکتريکي همچنين قدرت خود را به روش بسيار متفاوتي نسبت به پيشرانه درونسوز ارائه ميکنند. درحاليکه پيشرانه درونسوز بايد چند صد تا چند هزار بار دوران کند تا بتواند حداکثر قدرت و گشتاور خود را ارائه کند، يک پيشرانه الکتريکي درست از لحظه چرخش حداکثر نيروي خود را ارائه کرده و اين به معني شتاب گيري قوي به محض فشار پدال گاز است. يکي از مزيتهاي اصلي خودروهاي الکتريکي شتاب گيري فوري آنها ميباشد.
باتري خودروهاي الکتريکي
اين مهمترين بخش يک خودروي الکتريکي است. باتري است که شعاع حرکتي، زمان شارژ و ديگر فاکتورهاي سواري يک خودروي الکتريکي را تعيين ميکند. به همين خاطر مجموعه باتري خودروهاي الکتريکي بخش اعظم سرمايهگذاري و هزينهها را به خود اختصاص ميدهد. همچنين به همين خاطر است که خودروهاي الکتريکي معمولاً گرانتر از مدلهاي بنزيني يا ديزلي ميباشند. همچنين تعمير يا تعويض باتريها فرايندي بسيار هزينهبر خواهد بود.
باتريهاي موجود در خودروهاي الکتريکي معمولاً از نوع ليتيوم-يوني هستند و چنين باتريهايي را ميتوانيد در گوشيهاي هوشمند يا لپتاپها نيز بيابيد. باتريهاي ليتيوم-يوني به خاطر نسبت قدرت به وزن بهتر در مقايسه با باتريهاي ديگر مورداستفاده قرار ميگيرند. با اين وجود يک مجموعه باتري هنوز هم بسيار سنگين بوده و بنابراين تا حد ممکن در ارتفاعي پايين و کف خودرو قرار ميگيرد. اين امر به هندلينگ خودرو کمک کرده و باعث ميشود خودرو در زمان تغيير جهت حرکت پايدار بماند.
باتري را با وصل کردن دوشاخه ميتوان شارژ کرد. اکثر مالکان خودروهاي الکتريکي اين کار را در خانه انجام ميدهند بنابراين معمولاً بايد يک شب خودرو را به دوشاخه وصل کنيد و اين امر ميتواند با سوکت استاندارد خانگي يا شارژ وال باکس انجام شود.
اگر بخواهيد خودرو را در محل کار شارژ کنيد شايد ميزان شعاع حرکتي روزانه خود را به دست آوريد. اگر نيازمند شارژ سريعتر باشيد بايد به شبکه شارژ عمومي با شارژرهاي سريعتر مراجعه کنيد. البته اين موضوع ميتواند مشکلساز باشد، زيرا احتمال دارد جايگاههاي شارژ اشغال باشند و يا اينکه کار نکرده و يا حتي کانکتور مناسب خودروي شما را نداشته باشند.
خودروهاي الکتريکي با باتريهاي گوناگوني عرضه ميشوند. هرچقدر ظرفيت باتري بيشتر باشد شعاع حرکتي هم بيشتر خواهد بود. اکثر خودروهاي الکتريکي حداقل برد ۱۶۰ کيلومتري خواهند داشت و بهترينها شعاع ۴۸۰ کيلومتر را رد خواهند کرد.
در نظر داشته باشيد که برد اعلامي خودروها در بهترين شرايط اندازهگيري شده و ميزان برد واقعي به برخي فاکتورها بستگي خواهد داشت: شرايط جادهاي، ترافيک، سبک رانندگي و ميزان استفاده از تجهيزاتي همچون برفپاککن، سيستم تهويه مطبوع، راديو و…
در آبوهواي گرم شما شايد بتوانيد به برد اعلامي نزديک شويد، اما در هواي سرد راندمان باتري بهطور قابلتوجهي کاهش مييابد. در شرايط نرمال اگر حداکثر برد خودروي شما بهطور مثال ۳۲۲ کيلومتر باشد، شايد بتوانيد به برد حدود ۲۵۷ کيلومتر برسيد. در هواي بسيار سرد برد خودرو شايد حدود ۱۶۰ کيلومتر باشد.
البته حداکثر شعاع حرکتي خودرو در طول زمان کاهش خواهد يافت که امري اجتنابناپذير است. دليل اين امر شارژ چندبارهي باتريها بوده و آنها ظرفيت خود را از دست ميدهند. شما ميتوانيد با پيشگيري از شارژ يا خالي شدن کامل باتري از چنين کاري تا حدي پيشگيري کنيد. بهتر است شارژ باتري بين ۲۰ تا ۸۰ درصد باقي بماند.
از آنجايي که باتري گرانترين بخش خودروي الکتريکي است بنابراين شايد مالکان همواره نگران افت ظرفيت آن باشند و اين امر قابل درک است. البته خودروسازان گارانتيهايي را در نظر گرفتهاند. گارانتي باتري خودروهاي الکتريکي جداي از گارانتي کلي خودرو ميباشد.
براي مثال رنو Zoe همانند ديگر محصولات رنو گارانتي ۵ ساله/۱۶۰ هزار کيلومتر داشته، ولي باتري آن با گارانتي ۸ سال/۱۶۰ هزار کيلومتر عرضه شده است. اگر طي اين زمان ظرفيت باتري به زير ۶۶ درصد برسد رنو بدون دريافت هزينه آن را تعويض خواهد کرد. اگر باتري پس از انقضاي گارانتي خودرو نياز به تعويض داشته باشد هزينهي تعويض آن سر به فلک خواهد کشيد!
آيا خودروهاي الکتريکي اتوماتيک هستند؟
از نظر فني خير. راندن خودروهاي الکتريکي حسي شبيه خودروهاي معمولي را داشته و شما بهطور ساده حالت Drive را انتخاب کرده و با استفاده از پدال گاز و ترمز خودرو را کنترل ميکنيد.
البته خودروهاي اتوماتيک با تعويض دنده چنين کاري را انجام ميدهند، اما خودروي الکتريکي اصلاً تعويض دنده ندارد. بهطور ساده خودروي الکتريکي نيازي به اين کار ندارد.
دليل اين کار چيست؟ اکثر پيشرانههاي درونسوز تا حداکثر دور ۵ تا ۷ هزار در دقيقه دوران ميکنند و سپس به محدوده قرمز خود ميرسند. همچنين آنها تنها ميتوانند حداکثر پرفورمنس خود را در محدوده بسيار کمي ارائه کنند (براي مثال بين دورهاي ۳۰۰۰ تا ۴۵۰۰).
پيشرانههاي الکتريکي بسيار سريعتر ميچرخند و دور ۲۰ هزار براي آنها عادي است. همچنين ميزان پرفورمنس قابلاستفاده آنها نيز به همين اندازه زياد است. اين امر به معني عدم نياز پيشرانههاي الکتريکي به دندههاي زياد است و آنها با يک دنده هم کار ميکنند. البته اين دنده بايد با دقت انتخاب شود تا نسبت خوبي بين شتاب گيري و حداکثر سرعت ايجاد شود.
آيا خودروهاي الکتريکي قابلاعتماد هستند؟
در تئوري خودروهاي الکتريکي ميتوانند قابلاعتمادتر از خودروهاي درونسوز باشند، زيرا قطعات متحرک بسيار کمتري دارند.
البته اين امر به معني طول عمر بيشتر نسبت به خودروي مرسوم نيست. در واقع غالبا عکس اين امر رخ ميدهد. دليل آنهم به مهمترين بخش خودروهاي الکتريکي يعني باتري مربوط ميشود که در طول زمان ظرفيت خود را از دست داده و نميتوانند شارژ خود را نگه داشته و برد خودرو را کاهش ميدهند.
طول عمر باتري خودروهاي الکتريکي چقدر است؟
تاريخ انقضاي دقيق باتري مشخص نيست و به الگوي شارژ آن بستگي دارد. البته براي به دست آوردن ايدهاي کلي از طول عمر باتري ميتوانيد به گارانتي کارخانه نگاه کنيد که معمولاً بين ۶ تا ۱۰ سال بوده، اما حالت نرمال آن ۸ سال است.
آيا بايد خودروهاي الکتريکي را خريد؟
تعويض باتري يک خودروي الکتريکي فرايندي بسيار هزينهبر بوده و ميتواند بيش از قيمت خودرو باشد. به همين خاطر اگر در حال خريد يک نمونهي کارکرده هستيد بايد از وضعيت خوب باتريها اطمينان حاصل کنيد. وقتي باتري بهطور کامل شارژ شد به برد خودرو دقت کنيد که در شرايط معقول و نزديک به برد اعلامي باشد.
توصيه اکيد ما اين است که شما زمان خود را صرف پيدا کردن خودرويي کنيد که باترياي هنوز گارانتي دار باشد. گزينه ديگر هم پيدا کردن خودرويي است که قبلاً با مديريت ليزينگ باتري فروخته شده است. رنو اين گزينه را براي برخي مدلهاي ZE ارائه کرده بود هرچند ديگر در دسترس نيست.
اين برنامه در ابتدا براي کم کردن قيمت خودرو و رفع نگراني تعويض باتريها تدارک ديده شده بود. مديريت ليزينگ باتري به اين معني است که وقتي ظرفيت باتري شما به زير ۷۵ درصد زمان اول رسيد بدون دريافت هزينهاي تعويض خواهد شد. در نظر داشته باشيد که ليزينگ باتري به معني پرداخت هزينه ماهانه حدود ۵۰ پوندي و يا بيشتر بوده که باعث افزايش هزينههاي مالکيت خودرو خواهد شد. همين مورد براي مشاهده بالا بودن هزينههاي يک خودروي الکتريکي کارکرده کافي است.
آيا خودروهاي الکتريکي داراي قطعات زير هستند؟
پيشرانه: پيشرانه الکتريکي جايگزين نمونههاي درونسوز شده است.
رادياتورها: برخي خودروهاي الکتريکي داراي رادياتور هستند هرچند بجاي خنک کردن پيشرانه درونسوز کار خنک کردن قطعات ديگر همچون باتريها را انجام ميدهند. پيشرانه الکتريکي گرماي چنداني توليد نکرده و نيازي به رادياتور نيست.
مبدلهاي کاتاليتيک: خير. مبدل کاتاليتيک آلايندههاي مضر را کاهش ميدهد، اما به خاطر اينکه خودروي الکتريکي فاقد هرگونه گاز خروجي اگزوز است بنابراين نيازي هم به اين قطعه نيست.
روغن: خير. درحاليکه پيشرانه درونسوز نيازمند روغن و روان کارهاي زيادي است، پيشرانه الکتريکي تنها داراي يک قطعه متحرک است.
اگزوز: خير. اگزوز براي خروج گاز از پيشرانه درونسوز بکار ميرود و از آنجايي که خودروي الکتريکي فاقد هرگونه گاز خروجي است بنابراين نيازي به اگزوز نيست.
ترمزها: بله. اگرچه خودروهاي الکتريکي فاقد پيشرانه درونسوز هستند، اما خب بايد توقف کنند!
بخاري: بله. پيشرانه الکتريکي تقريباً گرمايي ندارد و بنابراين براي گرم شدن کابين يک بخاري مستقل تدارک ديده شده است.
بازار