ايسنا/ پنج روز پياپي است که در تهران «ازن» هوا را آلوده ميکند. دبير کميته فني صدور مجوزهاي خودرويي سازمان محيط زيست ميگويد که علت اصلي توليد پيشسازهاي آلاينده ازن، خودروها و موتورسيکلتهاي بنزيني هستند. برخي به ما ميگويند که چرا روي موضوع ارتقاي استاندارد خودروها سفت و سخت ايستادهايد؟ در پاسخ به اين بايد گفت که تاثير ارتقاي استانداردهاي خودرويي بر آلودگي هوا را پنج سال ديگر خواهيم ديد و آن موقع افسوس ميخوريم که چرا زودتر به سمت ارتقاي استانداردها حرکت نکرديم.
«ازن» آلايندهاي است که سر و کلهاش در روزهاي گرم تابستاني پيدا ميشود. شايد پيش از اين تصور بيشتر ما اين بود که حداقل تابستان را بدون وجود آلايندههاي هوا نفسي راحت ميکشيم اما آمار نشان ميدهد که آلاينده ازن بدون اينکه مانند ذرات معلق در پاييز، سياهي هوا و تنگي نفس را به دنبال داشته باشد، از ابتداي سال تاکنون ۱۱ روز از هواي پايتخت را آلوده کرده است که در اين بين هوا ۹ روز در شرايط ناسالم براي گروههاي حساس و دو روز نيز در مرز ناسالم براي همه گروهها گزارش شد.
هر چند که افزايش غلظت «ازن» به ظاهر مانند ذرات معلق با چشم قابل تشخيص نيست و خيلي از افراد متوجه آلودگي هواي تهران به دليل افزايش غلظت اين آلاينده نميشوند اما تهديدات «ازن» براي سلامت افراد جامعه کم از ذرات معلق نيست. بر اساس اعلام دانشگاههاي علوم پزشکي مواجهه با اين آلاينده ميتواند سبب تحريک سيستم تنفسي، ايجاد سرفه، تحريک گلو، درد قفسه سينه، ايجاد و تشديد آسم و آلرژي و در صورت مواجهه مکرر سبب تخريب بافت ريه شود. اين عوارض در کودکان و سالمندان و افراد داراي بيماريهاي تنفسي عوارض بسيار جديتري را بهدنبال دارد.
بهزاد اشجعي - دبير کميته فني صدور مجوزهاي خودرويي سازمان حفاظت محيط زيست - درباره اينکه «ازن» چگونه توليد ميشود و چرا روزهاي گرم تابستاني را آلوده ميکند به ايسنا ميگويد: ازن آلايندهاي ثانويه است. آلاينده ناکس و هيدروکربنهاي نسوخته در حضور گرما و تابش شديد خورشيد طي تابستان آلاينده ازن را توليد ميکنند. علت اصلي توليد آلاينده ناکس و هيدورکربنهاي نسوخته نيز خودروها و موتورسيکلتهاي بنزيني هستند. منابع ساکني که آلودگي هوا توليد ميکنند - مانند نيروگاهها و صنايع - نيز در افزايش غلظت آلاينده ازن نقش دارند.
طي روزهاي گرم سال گذشته «ازن» ۲۵ روز از هواي تهران را آلوده کرد و در سال ۹۷ نيز افزايش غلظت اين آلاينده علت اصلي آلودگي هوا در تهران طي ۱۶ روز بود. بر اساس پيشبينيهاي انجام شده آلاينده ازن امسال تعداد روزهاي بيشتري از سال را آلوده ميکند. اشجعي در اينباره اظهار ميکند: حدود پنج سال است که طي ماههاي گرم سال غلظت آلاينده ازن به طور مداوم افزايش پيدا ميکند و اولين دليل اين موضوع افزايش خودروهاي بنزيني در تهران است. در سال ۹۳ در پايتخت ۲.۵ ميليون خودروي بنزيني داشتيم اما اين رقم در سال ۹۶ به ۴ ميليون رسيد. مشخص است که افزايش تعداد خودروها که عامل اصلي توليد آلاينده ناکس و هيدروکربنهاي نسوخته هستند، در افزايش غلظت «ازن» در حضور گرما موثر است.
ارتقاي استاندارد خودروهاي توليدي به يورو۵ در حالي به عنوان يکي از راهکارهاي کاهش آلايندههاي هوا از جمله «ازن» مطرح ميشود که چندين سال است خودروسازان زير بار اين موضوع نرفتهاند. عيسي کلانتري - رييس سازمان محيط زيست - در آخرين واکنش خود نسبت به اين موضوع به ايسنا گفته بود که فشارهاي زيادي روي اين سازمان براي عدم اصرار بر ارتقاي استاندارد خودروها به دليل مشکلات کشور است اما باوجود اين ما روي اين موضوع ايستادهايم. دبير کميته فني صدور مجوزهاي خودرويي سازمان حفاظت محيط زيست نيز در اين باره معتقد است: ارتقاي استانداردها راهکار کاهش انتشار آلايندهها از خودروهاي جديدي است که قرار است توليد شوند. برخي به ما ميگويند که چرا روي موضوع ارتقاي استاندارد خودروها سفت و سخت ايستادهايد؟ در پاسخ به اين بايد گفت که تاثير ارتقاي استانداردهاي خودرويي بر آلودگي هوا را پنج سال ديگر خواهيم ديد و آن موقع افسوس ميخوريم که چرا زودتر به سمت ارتقاي استانداردها حرکت نکرديم.
به گفته اشجعي آلايندههايي که در حال حاضر در هوا منتشر ميشود مربوط به خودروهايي است که بيش از پنج سال پيش توليد شدهاند. اگر استاندارد اين خودروها به جاي يورو۲، يورو ۴ بود اکنون کيفيت هواي بهتري را تجربه ميکرديم.
او در ادامه ضمن اشاره به سهم خودروهاي در حال تردد، خودروهاي فرسوده و موتورسيکلتهاي کاربراتوري در آلودگي هوا، انتشار آلايندههاي گازي و افزايش غلظت آلايندههايي مانند «ازن» ميگويد: راه حل کنترل انتشار آلايندهها از خودروهاي در حال تردد سختگيري در معاينه فني، جلوگيري از تردد آلايندهها و تعويض کاتاليست خودروهاي عمومي و تاکسيها است. اجراي طرحهايي مانند طرح ترافيک براي کاهش تردد خودروها نيز سبب کاهش انتشار آلايندههاي هوا و در نتيجه کاهش آلايندههايي از جمله «ازن» ميشود.
دبير کميته فني صدور مجوزهاي خودرويي سازمان حفاظت محيط زيست ادامه داد: براي کنترل آلودگي هواي ناشي از خودروها و موتورسيکلتهاي فرسوده نيز ميتوان اسقاط و از رده خارج کردن آنها را در اولويت قرار دارد. با اين اقدام در کاهش آلودگي هوا هم از منظر ذرات معلق کمتر از ۲.۵ ميکرون و هم از منظر آلاينده ازن موفق خواهيم بود. البته بايد به اين نکته توجه کرد که در کنار اين اقدامات توليد موتورسيکلتهاي برقي و برقيسازي ناوگان عمومي نيز نبايد فراموش شود.
بر اساس آخرين اطلاعات سياهه انتشار شهر تهران، منابع متحرک ۳۵ درصد در توليد آلاينده ناکس که پيشساز «ازن» است موثرند. بر اساس اين اطلاعات همچنين نيروگاهها و صنايع به ترتيب ۳۲ و ۸ درصد در توليد ناکس تاثير دارند. اشجعي با اشاره به سهم منابع ثابت در توليد پيشسازهاي ازن و آلايندههاي گازي ميگويد: تامين سوخت گاز براي نيروگاهها و عدم استفاده از مازوت در آنها و کنترل مصرف انرژي در کاهش آلودگيهاي هوا سهم مهمي دارد.
دبير کميته فني صدور مجوزهاي خودرويي سازمان حفاظت محيط زيست در پايان تاکيد کرد: چنانچه ما سالانه شاهد افزايش انتشار آلايندهها از منابع مختلف باشيم در نتيجه آن در روزهاي گرم سال وضعيت آلاينده ازن بدتر خواهد شد، همانظور که اکنون شاهد افزايش روزهاي آلوده از منظر اين آلاينده هستيم.
بازار