ايران/ بازار خودرو در ماههاي اخير يکي از پرنوسانترين روزهاي کاري خود را تجربه ميکند. افزايش قيمت ارز، کاهش توليد خودرو، شيوع ويروس کرونا، افزايش تقاضاي کاذب و واسطه گري، عوامل ۵ گانه گراني قيمت خودرو است.
اين بازار به خاطر افزايش قيمت ارز، ساعتي گران ميشود و هيچ حساب و کتابي در قيمتگذاري خودروها در بازار وجود ندارد. فعالان بازار بعضاً از فروش خودرو امتناع ميکنند و ترجيح ميدهند، تماشاگر باشند؛ هر چند که برخيها با يکديگر معامله ميکنند. از روزي که بازار خودرو متأثر از قيمت ارز شده، مردم عادي کمتر به بازار خودرو ميروند چرا که نوسان قيمت امانش را بريده است.
نمايشگاه داران با خودشان معامله ميکنند
براي آنکه بازار خودرو از جنب و جوش نيفتد و رشد قيمتها براي کساني که خودرو را گران خريدند حفظ شود، برخي از نمايشگاهداران سراغ ساير نمايشگاه داران و حتي دلالان بازار ميروند تا ضمن خريداري خودرو و انبار کردن آن در پارکينگها بتوانند در آينده سود بيشتري ببرند.
دلار، همه کاره بازار خودرو
اتفاق ديگري که اين روزها در بازار خودرو رخ داده و براي نخستين بار است که تجربه ميشود هماهنگي دلالان بازار ارز و خودرو است. بيشتر فعالان بازار به جاي آنکه از يکديگر قيمت خودرو را پرس و جو کنند سراغ دلالان ارز ميروند و هر قيمتي که آنها بگويند مبناي قيمتگذاري خودرو در بازار ميشود. اگر قيمت دلار ثابت باشد نمايشگاه داران با آخرين قيمت ارائه شده از سوي برخي از صرافيها خودرو را به فروش ميرسانند اما اگر سيگنالها به گونهاي باشد که قيمت ارز روند صعودي داشته باشد، دو راهکار را نمايشگاه داران دنبال ميکنند که اول، جلوگيري از فروش تا ثابت ماندن نرخ ارز است و ديگري معامله به شرط آخرين قيمت دلار است.
تشويق براي خريد خودروي کارکرده
روز گذشته با چند نمايشگاه دار خودرو تماس گرفتيم تا از آنها در مورد وضعيت بازار و پيشبيني از آينده سؤال کنيم. نخستين نمايشگاه دار گفت که ما هيچ خودرويي فعلاً براي فروش نداريم و تنها خودروي کارکرده موجود است و البته در مکالمهاي که داشتيم بارها ما را تشويق به خريد خودروي کارکرده کرد.
کارکرده از صفر کمياب تر و گران تر!
نکته تأمل برانگيز در خودروهاي کارکرده، فاصله کم قيمتي آن با خودروهاي صفر کيلومتر است. در حالي که خودروي صفر رانا بين ۱۴۷ تا ۱۴۹ ميليون تومان است، کارکرده آن مدل سال ۹۸ در حدود ۱۴۵ ميليون تومان قيمت دارد. ساير خودروها هم با چنين شرايطي به فروش ميرسد و البته چند مدل خودرو کارکرده هم وجود داشت که بهدليل کمبود صفر آن، حداقل ۳ الي ۵ ميليون تومان بالاتر از صفر آن قيمت خورده است؛ نمونه آن اچسي کراس است.
بازار، دلبخواهي شده است
آن چيزي که در بازار خودرو مشخص است نبود يک فرمول قيمتگذاري است. هر فردي هر قيمتي که بگويد همان ملاک است وديگر مانند گذشته قيمتها در قالب يک فرمول شفاف تعيين نميشود. در گذشته به ازاي آنکه خودرو کارکرده باشد يک ميليون تومان کاسته و با توجه به کيلومتر و سال توليد ۵۰۰ هزار تومان از آن کاسته ميشد. اما اکنون قيمتها دلبخواهي شده و هر چه تيغ فروشنده ببرد، او برنده بازار بيسر وسامان خودرو ميشود. البته شرايط بيثبات تنها در مورد خريد خودرو نيست، افرادي هم که قصد فروش خودرو دارند(فروشندگان مردمي) با گفتههاي متضادي روبهرو ميشوند. اگر فروشنده خودرو باشيد مرتب اين صحبت را ميشنويد که قيمت خودرو در حال ريزش است و اگر تعلل کنيد پول کمتري عايدتان ميشود.
ارز، تعادل بازار خودرو را بهم ريخت
اما اگر فرد بخواهد خودرو خريداري کند، نمايشگاه داران حرف از جهش قيمت ميزنند و ميگويند قيمت خودرو به نرخ ارز وابستگي صددرصدي دارد و هر زمان که ارز بالا رود قيمت خودرو در بازار بين ۳ تا ۷ ميليون تومان بيشتر ميشود. اگر قيمت خودرو روز گذشته را با هفته پيش مقايسه کنيد ميبينيد که اين گفتهها بهصورت واقعي در بازار پيادهسازي شده است. چهارشنبه دو هفته پيش بود که رئيس کل بانک مرکزي وعده داد قيمت ارز در هفته آينده (هفته گذشته( کاهش خواهد يافت. همين جمله باعث شد که از روز شنبه و با کاهش قيمت ارز (دلار در کانال ۱۹ هزار تومان قرار گرفت) قيمت خودرو در بازار روند نزولي بگيرد. ولي اين امر از هفته جاري برعکس شد و از روزي که قيمت ارز نرخ ۲۰ هزار تومان را رد کرد، قيمت خودرو با روند صعودي در مسير افزايش قرار گرفته است. اين امر باعث شد که در اين روزها تعادل بازار ارز بهصورت کلي بهم بريزد.
دستگاههاي نظارتي وارد بازار خودرو شوند
سعيد مؤتمني، رئيس اتحاديه نمايشگاه داران خودرو که خود از گلايهکنندگان وضعيت بازار خودرو هم شده است به «ايران»، ميگويد: ما بارها از وزارت صنعت، معدن و تجارت خواستيم که سقف قيمتي خودرو در بازار را مشخص کند تا همه بر اساس آن بتوانند خريد و فروش خودرو را انجام دهند؛ نمايشگاه داران واقعي و اصيل از وضعيت به وجود آمده در بازار خودرو بشدت ناراضي هستند چرا که ميبينند بازار خودرو بهدست سودجويان افتاده است و مردم براي خريد خودرو وارد بازار نميشوند.
او با بيان اينکه بازار خودرو بشدت در رکود است و تعداد مشتريان بشدت کاهش يافته است، افزود: بخش قابل توجهي از افراد که وارد بازار خودرو ميشوند تنها براي قيمت گرفتن، ميآيند و اگر نه اکثريت پول خريد خودروها را ندارند.
مؤتمني اظهارکرد: بازار خودرو بشدت تحت تأثير قيمت ارز و دلالان است بدين جهت براي آرامش بازار سياستگذاران بايستي تصميم قاطع بگيرند؛ ما مخالف نوسان قيمت خودرو هستيم. دستگاههاي نظارتي وارد بازار خودرو شوند تا مشکلات اين حوزه کاسته شود.
او افزود: بازار خودرو بايد از هياهوها فاصله بگيرد و بهصورت منطقي به آن نگاه شود از اينرو از شرکتهاي خودروسازي هم ميخواهيم ميزان توليد خود را بالا ببرند تا قيمتها بهصورت واقعي کاهش پيدا کند؛ درمانهاي موقت و مُسکن نميتواند باعث ثبات قيمت خودرو در بازار شود.
اميدوار به کاهش قيمت هستيم
يکي ديگر از فعالان بازار خودرو ميگويد: از هفته پيش و همزمان با افزايش نرخ ارز، قيمت خودرو افزايشي شده است و اگر بخواهم به خريداراني که مراجعه ميکنند توصيهاي داشته باشم ميگويم اگر امروز خودرو بخريد بهتر از فردا است؛ اما خودمان هر روز اميدوار هستيم که قيمتها ريزش کند. البته اگر قيمت ارز پايين بيايد شاهد ريزش قيمت خودرو در بازار خواهيم بود. او ادامه داد: درحالحاضر ما شاهد افزايش تقاضاي واقعي براي خريد خودرو نيستيم؛ بلکه تقاضاي کاذب است که قيمتها را بالا ميبرد.
بازار