بازار خودرو به‌دست دلالان ارز افتاد؟

ایران/ بازار خودرو در ماه‌های اخیر یکی از پرنوسان‌ترین روزهای کاری خود را تجربه می‌کند. افزایش قیمت ارز، کاهش تولید خودرو، شیوع ویروس کرونا، افزایش تقاضای کاذب و واسطه گری، عوامل ۵ گانه گرانی قیمت خودرو است.
این بازار به خاطر افزایش قیمت ارز، ساعتی گران می‌شود و هیچ حساب و کتابی در قیمت‌گذاری خودروها در بازار وجود ندارد. فعالان بازار بعضاً از فروش خودرو امتناع می‌کنند و ترجیح می‌دهند، تماشاگر باشند؛ هر چند که برخی‌ها با یکدیگر معامله می‌کنند. از روزی که بازار خودرو متأثر از قیمت ارز شده، مردم عادی کمتر به بازار خودرو می‌روند چرا که نوسان قیمت امانش را بریده است.

‌نمایشگاه داران با خودشان معامله می‌کنند
برای آنکه بازار خودرو از جنب و جوش نیفتد و رشد قیمت‌ها برای کسانی که خودرو را گران خریدند حفظ شود، برخی از نمایشگاه‌داران سراغ سایر نمایشگاه داران و حتی دلالان بازار می‌روند تا ضمن خریداری خودرو و انبار کردن آن در پارکینگ‌ها بتوانند در آینده سود بیشتری ببرند.

‌دلار، همه کاره بازار خودرو
اتفاق دیگری که این روزها در بازار خودرو رخ داده و برای نخستین بار است که تجربه می‌شود هماهنگی دلالان بازار ارز و خودرو است. بیشتر فعالان بازار به جای آنکه از یکدیگر قیمت خودرو را پرس و جو کنند سراغ دلالان ارز می‌روند و هر قیمتی که آنها بگویند مبنای قیمت‌گذاری خودرو در بازار می‌شود. اگر قیمت دلار ثابت باشد نمایشگاه داران با آخرین قیمت ارائه شده از سوی برخی از صرافی‌ها خودرو را به فروش می‌رسانند اما اگر سیگنال‌ها به گونه‌ای باشد که قیمت ارز روند صعودی داشته باشد، دو راهکار را نمایشگاه داران دنبال می‌کنند که اول، جلوگیری از فروش تا ثابت ماندن نرخ ارز است و دیگری معامله به شرط آخرین قیمت دلار است.

‌تشویق برای خرید خودروی کارکرده
روز گذشته با چند نمایشگاه دار خودرو تماس گرفتیم تا از آنها در مورد وضعیت بازار و پیش‌بینی از آینده سؤال کنیم. نخستین نمایشگاه دار گفت که ما هیچ خودرویی فعلاً برای فروش نداریم و تنها خودروی کارکرده موجود است و البته در مکالمه‌ای که داشتیم بارها ما را تشویق به خرید خودروی کارکرده کرد.

‌کارکرده از صفر کمیاب تر و گران تر!
نکته تأمل برانگیز در خودروهای کارکرده، فاصله کم قیمتی آن با خودروهای صفر کیلومتر است. در حالی که خودروی صفر رانا بین ۱۴۷ تا ۱۴۹ میلیون تومان است، کارکرده آن مدل سال ۹۸ در حدود ۱۴۵ میلیون تومان قیمت دارد. سایر خودروها هم با چنین شرایطی به فروش می‌رسد و البته چند مدل خودرو کارکرده هم وجود داشت که به‌دلیل کمبود صفر آن، حداقل ۳ الی ۵ میلیون تومان بالا‌تر از صفر آن قیمت خورده است؛ نمونه آن‌ اچ‌سی کراس است.

‌بازار، دلبخواهی شده است
آن چیزی که در بازار خودرو مشخص است نبود یک فرمول قیمت‌گذاری است. هر فردی هر قیمتی که بگوید همان ملاک است ودیگر مانند گذشته قیمت‌ها در قالب یک فرمول شفاف تعیین نمی‌شود. در گذشته به ازای آنکه خودرو کارکرده باشد یک میلیون تومان کاسته و با توجه به کیلومتر و سال تولید ۵۰۰ هزار تومان از آن کاسته می‌شد. اما اکنون قیمت‌ها دلبخواهی شده و هر چه تیغ فروشنده ببرد، او برنده بازار بی‌سر وسامان خودرو می‌شود. البته شرایط بی‌ثبات تنها در مورد خرید خودرو نیست، افرادی هم که قصد فروش خودرو دارند(فروشندگان مردمی) با گفته‌های متضادی روبه‌رو می‌شوند. اگر فروشنده خودرو باشید مرتب این صحبت را می‌شنوید که قیمت خودرو در حال ریزش است و اگر تعلل کنید پول کمتری عایدتان می‌شود.

‌ارز، تعادل بازار خودرو را بهم ریخت
اما اگر فرد بخواهد خودرو خریداری کند، نمایشگاه داران حرف از جهش قیمت می‌زنند و می‌گویند قیمت خودرو به نرخ ارز وابستگی صددرصدی دارد و هر زمان که ارز بالا رود قیمت خودرو در بازار بین ۳ تا ۷ میلیون تومان بیشتر می‌شود. اگر قیمت خودرو روز گذشته را با هفته پیش مقایسه کنید می‌بینید که این گفته‌ها به‌صورت واقعی در بازار پیاده‌سازی شده است. چهارشنبه دو هفته پیش بود که رئیس کل بانک مرکزی وعده داد قیمت ارز در هفته آینده (هفته گذشته( کاهش خواهد یافت. همین جمله باعث شد که از روز شنبه و با کاهش قیمت ارز (دلار در کانال ۱۹ هزار تومان قرار گرفت) قیمت خودرو در بازار روند نزولی بگیرد. ولی این امر از هفته جاری برعکس شد و از روزی که قیمت ارز نرخ ۲۰ هزار تومان را رد کرد، قیمت خودرو با روند صعودی در مسیر افزایش قرار گرفته است. این امر باعث شد که در این روزها تعادل بازار ارز به‌صورت کلی بهم بریزد.

‌دستگاه‌های نظارتی وارد بازار خودرو شوند
سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو که خود از گلایه‌کنندگان وضعیت بازار خودرو هم شده است به «ایران»، می‌گوید: ما بارها از وزارت صنعت، معدن و تجارت خواستیم که سقف قیمتی خودرو در بازار را مشخص کند تا همه بر اساس آن بتوانند خرید و فروش خودرو را انجام دهند؛ نمایشگاه داران واقعی و اصیل از وضعیت به وجود آمده در بازار خودرو بشدت ناراضی هستند چرا که می‌بینند بازار خودرو به‌دست سودجویان افتاده است و مردم برای خرید خودرو وارد بازار نمی‌شوند.

او با بیان اینکه بازار خودرو بشدت در رکود است و تعداد مشتریان بشدت کاهش یافته است، افزود: بخش قابل توجهی از افراد که وارد بازار خودرو می‌شوند تنها برای قیمت گرفتن، می‌آیند و اگر نه اکثریت پول خرید خودروها را ندارند.

مؤتمنی اظهارکرد: بازار خودرو بشدت تحت تأثیر قیمت ارز و دلالان است بدین جهت برای آرامش بازار سیاست‌گذاران بایستی تصمیم قاطع بگیرند؛ ما مخالف نوسان قیمت خودرو هستیم. دستگاه‌های نظارتی وارد بازار خودرو شوند تا مشکلات این حوزه کاسته شود.

او افزود: بازار خودرو باید از هیاهوها فاصله بگیرد و به‌صورت منطقی به آن نگاه شود از این‌رو از شرکت‌های خودروسازی هم می‌خواهیم میزان تولید خود را بالا ببرند تا قیمت‌ها به‌صورت واقعی کاهش پیدا کند؛ درمان‌های موقت و مُسکن نمی‌تواند باعث ثبات قیمت خودرو در بازار شود.

‌امیدوار به کاهش قیمت هستیم
یکی دیگر از فعالان بازار خودرو می‌گوید: از هفته پیش و همزمان با افزایش نرخ ارز، قیمت خودرو افزایشی شده است و اگر بخواهم به خریدارانی که مراجعه می‌کنند توصیه‌ای داشته باشم می‌گویم اگر امروز خودرو بخرید بهتر از فردا است؛ اما خودمان هر روز امیدوار هستیم که قیمت‌ها ریزش کند. البته اگر قیمت ارز پایین بیاید شاهد ریزش قیمت خودرو در بازار خواهیم بود. او ادامه داد: درحال‌حاضر ما شاهد افزایش تقاضای واقعی برای خرید خودرو نیستیم؛ بلکه تقاضای کاذب است که قیمت‌ها را بالا می‌برد.‌