چرا باید از حذف آگهی شبکه کودک خوشحال شویم؟

خراسان/ پخش آگهي بازرگاني در شبکه کودک از امروز متوقف مي‌شود اما چرا والدين نبايد کار را تمام شده بدانند؟ نامه اخير مدير شبکه کودک باعث خوشحالي بسياري از فعالان حوزه کودک و البته والدين دغدغه‌مند شده است. «محمد سرشار» اعلام کرد از اول آبان (يعني همين امروز) آگهي‌هاي بازرگاني از شبکه کودکان حذف مي‌شود. البته داستان صداوسيما با آگهي‌هاي بازرگاني ميان برنامه‌هاي کودک، داستاني چندين ساله است. داستاني که سال‌هاست مورد اعتراض بوده و حالا به نظر مي‌رسد در نهايت به ايستگاه پاياني خود نزديک شده است. اما اگر هنوز براي شما سوال است که چرا پخش آگهي بازرگاني در ميان برنامه‌هاي کودک بايد متوقف مي‌شد و چرا ما به عنوان والدين نبايد کار را تمام شده بدانيم، با ما همراه باشيد. چرا بايد از اين موضوع خوشحال باشيم؟ پخش آگهي بازرگاني در ميان برنامه‌هاي کودک، از جمله موارد اعتراضي متخصصان و والدين در سال‌هاي اخير بوده است. اما شايد براي شما هنوز سوال باشد که چرا پخش آگهي بازرگاني ميان برنامه‌هاي کودک اين قدر مورد اعتراض است. اصلا ديدن آگهي بازرگاني محصولاتي چون کفش ورزشي مگر چه اشکالي دارد؟ مرز نامشخص آگهي و دستور به خريد: کودکان در سنين پايين به شکلي شديد تحت تاثير آگهي‌هاي بازرگاني قرار مي‌گيرند. اين موضوع نيز دلايل متعددي دارد. گاهي اوقات آن‌ها متوجه اين‌که موضوعي تبليغ است، نمي‌شوند و آن را به عنوان برنامه‌اي جذاب در نظر مي گيرند و به تماشاي آن مي‌نشينند. اين موضوع به ويژه درباره آگهي‌هايي که با حضور شخصيت‌هاي محبوب کودکان ساخته مي‌شود، بيشتر صدق مي‌کند. با توجه به اين موضوع هم گاهي اوقات کودکان ممکن است دعوت براي خريد کالايي خاص را دستور فرض و تصور کنند که بايد آن را بخرند. تقليد رفتارهاي خطرناک: يکي از ترفندهاي رايج در تبليغات، نمايش تصاوير متفاوت و خلاف انتظار است، موضوعي که گاهي اوقات مي‌تواند کودکان را در معرض خطرات مضاعفي قرار دهد. به ويژه وقتي آن‌ها مي‌خواهند اين رفتارهاي به ظاهر جذاب (مانند پرواز شخصيت بعد از خوردن يک خوراکي مشخص) را تکرار کنند. نهادينه شدن رفتارهاي غلط: بررسي‌ها مشخص کرده است سنين کودکي نقشي تعيين‌کننده در شکل‌دهي عادات تغذيه‌اي افراد دارد. وقتي کودکان از همان سنين پايين عادت به خوردن خوراکي‌هاي ناسالمي چون چيپس و پفک يا فست فودها پيدا مي‌کنند، تغيير دادن اين عادات در سنين بالاتر بسيار دشوار خواهد بود. بر اين اساس نيز در برخي کشورها تبليغ موادغذايي ناسالم چون فست فودها يا چيپس نه تنها در ميان برنامه‌هاي کودک ممنوع است که حتي در نزديکي مدارس نيز اجازه تبليغ به اين محصولات داده نمي‌شود. البته شايد با خود فکر کنيد که پس با ممنوع کردن تبليغ محصولات ناسالم، ديگر مشکلي وجود نخواهد داشت اما داستان به اين سادگي نيست. ترويج مصرف‌گرايي: برخي تصور مي‌کنند اگر تبليغي مربوط به کالايي مفيد باشد، نمايش آن در ميان برنامه‌هاي کودک ايرادي ندارد اما متخصصان معتقدند حتي اين کار نيز مي‌تواند باعث شکل‌گيري عادتي غلط در کودکان شود؛ عادت خريد و مصرف بيش از حد. يکي از موضوعاتي که اين روزها بسياري از خانواده‌ها درگير آن هستند، تمايل به خريد کالاهاي غيرضروري است، مسئله‌اي که از همان سنين پايين مي‌تواند آغاز و با افزايش سن تشديد شود. ايجاد تنش در خانه: اين شکايت بسياري از والدين است؛ «فرزند ما بعد از ديدن تبليغ محصولي خاص، اصرار به خريد آن دارد، آن هم در شرايطي که توان خريد آن را نداريم.» قرار گرفتن در چنين وضعيتي براي والدين پراضطراب و کلافه‌کننده است؛ چه اين‌که نمي‌توان براي کودکان از مشکلات مالي، قسط‌هاي عقب افتاده و دغدغه‌هاي مالي بزرگ ترها گفت. در اين وضعيت راضي کردن کودک به نخريدن محصول مي‌تواند هم انرژي زيادي از والدين بگيرد و هم احساس حسرت در دل کودک بابت نداشتن آن ايجاد کند. چرا هنوز نياز به هوشياري والدين داريم؟ درست است که حذف آگهي‌هاي بازرگاني در شبکه کودک، قدم مثبت بزرگي است اما توجه داشته باشيد که کودکان ما روزانه در معرض تبليغات متعددي هستند؛ از ديگر برنامه‌هاي تلويزيوني بگيريد تا تبليغات محيطي و ... . واقعيت اين است که بيشتر ‌ اين آگهي‌ها نيز عوارض منفي بر کودکان ما دارند و لازم است با همراهي و صحبت با کودکان، آن‌ها را متوجه غيرواقعي بودن اين تبليغات کنيم. اما جداي از همراهي با کودکان و آگاه کردن آن‌ها، به نظر مي‌رسد والدين لازم است به نظارت فعال خود بر برنامه‌هاي صدا و سيما نيز ادامه دهند. اما چرا؟ دستور جديد خوب است اما ... دستور جديد معاون سيما در خصوص ممنوعيت پخش آگهي‌هاي بازرگاني در شبکه پويا، از هر نظر، اتفاقي مبارک است. اما واقعيت اين است که به دلايلي نمي‌توانيم کار را تمام شده فرض کنيم. داستان اعتراض به پخش آگهي‌هاي بازرگاني در ميان برنامه‌هاي کودک، داستان ديروز و امروز نيست. سال 92 بود که با آغاز پخش آگهي‌هاي بازرگاني مربوط به يک برند ماکاروني در قالب بخش‌هاي کوتاه نمايشي در برنامه‌هاي «کتابخانه عمو پورنگ» و «فيتيله‌اي» اعتراض به اين موضوع آغاز شد. ارديبهشت 93، دستور حذف آگهي‌هاي بازرگاني از برنامه‌هاي کودک توسط رئيس وقت صدا و سيما، عزت ا... ضرغامي صادر شد اما کمي بعدتر و با گسترش کار شبکه کودک، آرام آرام سر و کله پخش تبليغات دوباره پيدا شد. البته طي اين سال‌ها اعتراض‌ها به اين موضوع ادامه داشته و به واسطه آن نيز تا به امروز دو دستور ديگر در اين باره صادر شده بود؛ دستور ممنوعيت تبليغ خوراکي‌هاي ناسالم در صدا و سيما توسط وزير وقت بهداشت در مهر 97 و سپس اعلام دستور العمل جديد براي آگهي‌هاي شبکه کودک در فروردين امسال از سوي اداره بازرگاني صدا و سيما. بر اساس روندي که تا به امروز در اين مسير طي شده است، به نظر مي‌رسد که اين تصميم آخر هر چند اهميت زيادي دارد اما براي اطمينان از اجرايي شدن آن و ادامه اين روند درست، به نظارت دايمي والدين بر عملکرد صداوسيما نياز داريم. نرگس عزيزي ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد