صنعتی عظیم که از کرونا هم آسیب ندیده است

خبرآنلاین/ شیوه رساندن محتوای سرگرم‌کننده به دست مخاطبان در دوران تکنولوژی‌های پیشرفته تغییر کرده و امروز دوران حکمرانی سرویس‌های استریم آنلاین ویدئو رسیده است.
کرونا جمعیت زیادی را در سراسر جهان خانه نشین کرده است. در حالی که بسیاری کسب و کارها از رونق افتاده، هر آنچه که طبیعتش سازگار با دوری و دوستی است، رونق گرفته است.
سینما از جمله نخستین‌ مکان‌هایی بود که پس از شیوع کرونا از رونق افتاد و سالن‌ها بدون تماشاگر ماندند. تعطیلی سینما و در خانه ماندن مردم یک معنا داشت، خیل عظیمی بیننده برنامه‌هایی شدند که از مدیوم‌های موجود در خانه‌ها پخش می‌شوند.
یکی از آشناترین این مدیوم‌ها تلویزیون است که در کشورهای گوناگون به شیوه‌های مختلف برنامه پخش می‌کند. اما تلویزیون در روزگار اینترنت رقیب قدرتمندی دارد که حتی برای صنعت عظیم سینمای هالیوود هم شاخ و شانه می‌کشد.
اتفاقا همین سرویس‌های استریم ویدئو روزگاری است که مرز میان سینما و تلویزیون را کم‌رنگ‌تر از هر زمانی کرده‌اند. حالا دیگر شرکت‌های بزرگی مثل آمازون و نتفلیکس هستند که خودشان فیلم‌ می‌سازند و به جای پرده سینما روی صفحه نمایشگرهای خانه‌های مردم اکرانش می‌کنند.
صنعت وی‌اُدی (ویدئو آن دیمند) پس از قوت گرفتن به روزهای هیجان‌انگیز رقابت‌ سخت پا گذاشته است. همین چند سال پیش سهم عمده بازار جهانی متعلق به یکی دو شرکت فعال و شناخته شده در این زمینه بود. حالا اما از استودیوهای بزرگ هالیوود چون دیزنی و یونیورسال تا غول‌های تکنولوژی مثل اپل همه در پی سهم بردن از این بازار هستند.
نتفلیکس؛ پیشرو و هم‌چنان محبوب‌ترین
در عرصه خدمات آنلاین استریم ویدئو اکنون در جهان نتفلکیس است که حرف اول و آخر را می‌زند. این کمپانی کار پخش آنلاینش را از سال ۲۰۰۷ رسما آغاز کرد و در آن سال چیزی بیش از ۹۰ درصد بازار را در اختیار داشت. البته این درصد با گذشت زمان با حضور رقبای پرشمار و گسترش بازار کم شد اما بر آخرین اساس آمار منتشر شده نتفلیکس بیش از ۱۶۷ میلیون مشترک دارد و هنوز از باقی رقبا یک سر و گردن بالاتر است.
این شرکت خیلی زود پی برد که برای جلب مخاطب باید محتوای مخصوص به خود داشته باشد و دست به کار ساخت سریال‌هایی شد که موفقیت زیادی به دست آوردند. «خانه پوشالی» با بازی کوین اسپیسی نخستین و مشهورترین سریال این کمپانی بزرگ بود.
نتفلیکس بر ساخت سریال متمرکز نماند و به عرصه فیلم‌های سینمایی هم قدم گذاشت. پروژه ساخت فیلم تحسین شده «ایرلندی» با بازی رابرت دنیرو و به کارگردانی مارتین اسکورسیزی، با سرمایه‌گذاری عظیم ۱۵۰ میلیون دلاری این شرکت همین سال گذشته به دست مخاطبین سینما رسید. «رُما» به کارگردانی آلفونسو کوارون دیگر محصول مشهور سال‌های اخیر این کمپانی است.
نتفلیکس با سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری در تولید محتوای اختصاصی قصد دارد، بیش از پیش سلطه خود بر بازار «وی‌اُدی‌»ها را گسترش دهد. کاری که با حضور مدعیان پرسابقه در صنعت سینما و سرگرمی دشوار می‌نماید.
اراده غول‌های ثروتمند برای تسخیر بازار
والت دیزنی از مشهورترین برندهای دنیای سرگرمی است. همه نامش را شنیده‌ام و با محصولاتش آشنا هستیم. این کمپانی عظیم در سال‌های اخیر بسیاری از استودیوهای مطرح هالیوود، از مارول تا پیکسار و فاکس را خریده است، و دستش برای ارائه فیلم‌ها و سریال‌های اختصاصی پرطرفدار پر است.
سرویس استریم ویدئوی این شرکت با عنوان «دیزنی پلاس» اواخر سال ۲۰۱۹ آغاز به کار کرد و تا کنون نزدیک به ۳۰ میلیون مشترک پیدا کرده است. این رشد سریع در بازار پررقابت البته مدیون پخش اختصاصی برنامه‌هایی مثل «جنگ ستارگان»‌ است. برنامه سیاست‌گذاران شرکت این است که تا ۳ سال آینده مشترکان را به مرز ۸۰ میلیون نفر برسانند.
از دیگر مدعیان که با دست پر به میدان رقابت آمده، اپل ستاره نام آشنای دنیای فناوری است. این کمپانی هم تصمیم به سرمایه‌گذاری‌هایی عظیم برای ساخت محتوای اختصاصی دارد که نخستین نمونه‌اش سریال «شوی صبحگاهی» با بازی جنیفر آنیستون بود. این سریال هر قسمت بیش از ۱۵ میلیون دلار خرج روی دست اپل می‌گذارد. البته با توجه به امکانات مالی کمپانی مادر مشکلی پیش نخواهد آمد.
شبکه تلویزیونی اچ‌بی‌او هم سال‌ها با سریال‌های مشهورش مثل «بازی تاج و تخت» تماشاگران را جلب خودش می‌کرد، حالا با سرویس استریم «اچ‌بی‌او مکس» به میدان آمده است. آن‌ها در نخستین گام امتیاز پخش آنلاین سریال قدیمی «فرندز» را خریدند تا کاربران نتفلیکس را از این سریال محروم کنند و این مجموعه پرطرفدار را به انبار غنی سریال‌ها و فیلم‌هایشان اضافه کنند. مستندهای شبکه سی‌ان‌ان دیگر دارایی ارزشمند آن‌ها است.
آمازون، رقیبی سرسخت
آمازون پرایم هم از قدیمی‌های بازار «وی‌اُدی‌»ها است. این سرویس از سال ۲۰۰۵ معرفی شد. البته تا سال ۲۰۱۱ فعالیت چندانی نداشت و از این سال بود که با فراهم کردن دسترسی مشترکان به بیش از ۵۰۰۰ فیلم و سریال رسما رقابت در این عرصه را آغاز کرد.
یکی از مشهورترین سریال‌های اختصاصی آمازون کمدی «شفاف / ترانسپرنت» است که سال ۲۰۱۴ ارائه شد. از خبرسازترین سرمایه‌گذاری‌های این شرکت می‌توان به استخدام جرمی کلارکسون و تیم سرشناس ساخت برنامه «تخت گاز» پس از اخراج جنجالی از بی‌بی‌سی اشاره کرد. آمازون با به خدمت گرفتن آن‌ها و صرف نزدیک به ۲۰۰ میلیون دلار برنامه «گرند تور» را به مشترکانش عرضه کرد.
با ارائه این برنامه‌ها و استفاده از امکانات برند سرشناس آمازون، این سرویس چیزی فراتر از یک صد میلیون مشترک در سراسر جهان دارد.
چین بازاری بزرگ و اختصاصی برای چینی‌ها
اکنون چین در تمامی عرصه‌ها یکی از مدعیان بازار تجارت جهان است. پرجمعیت‌ترین کشور جهان که از قضا دومین قدرت برتر اقتصادی جهان هم هست، به راحتی اجازه فعالیت به سرویس‌هایی مثل نتفلیکس نمی‌دهد و از این رو بازار بزرگ این کشور در اختیار شرکت‌های بزرگ چینی است. به لطف در اختیار داشتن این بازار شرکت تنسنت یکی از بزرگترین «وی‌اُدی»های جهان با چیزی نزدیک به ۹۰ میلیون مشترک است.
«iQiyi» دیگر غول استریم ویدئو در بازار بزرگ چین است که مثل نتفلیکس سرمایه‌گذاری عظیمی بر ساخت فیلم‌ها و سریال‌های مخصوص به خود کرده است. این شرکت که بخش اعظم سهامش متعلق به بایدو (موتور جستجوی مشهور چینی‌ها) است، فقط در یک چهارم دوم سال ۲۰۱۹ چیزی بیشتر از ۷۰۰ میلیون دلار در ساخت فیلم و سریال سرمایه‌گذاری کرد. تعداد مشترکان این سرویس بیش از ۸۷ میلیون نفر است.
دیگر مدعی بازار چین «Youku»، زیرمجموعه شرکت مشهور علی‌بابا است. این شرکت هم چیزی حدود ۳۰ میلیون مشترک دارد. هر سه شرکت چینی بر خلاف رقبای آمریکاییشان بخش مهمی از درآمدشان را از فروش آگهی به دست می‌آورند.
به نظر می‌رسد که با نفوذ هر چه بیشتر اینترنت به زندگی روزمره و امکاناتی که برای مردم در عرصه سرگرمی فراهم می‌کند، در چند سال آینده هم‌چنان شاهد رشد بازار وی‌اُدی‌ها خواهیم بود. سینما و تلویزیون بیش از همه تحت تاثیر این گسترش قرار می‌گیرند و شیوه تعاملشان با این پدیده نوظهور آینده صنعت سرگرمی را شکل خواهد داد.