خبرآنلاين/ شيوه رساندن محتواي سرگرمکننده به دست مخاطبان در دوران تکنولوژيهاي پيشرفته تغيير کرده و امروز دوران حکمراني سرويسهاي استريم آنلاين ويدئو رسيده است.
کرونا جمعيت زيادي را در سراسر جهان خانه نشين کرده است. در حالي که بسياري کسب و کارها از رونق افتاده، هر آنچه که طبيعتش سازگار با دوري و دوستي است، رونق گرفته است.
سينما از جمله نخستين مکانهايي بود که پس از شيوع کرونا از رونق افتاد و سالنها بدون تماشاگر ماندند. تعطيلي سينما و در خانه ماندن مردم يک معنا داشت، خيل عظيمي بيننده برنامههايي شدند که از مديومهاي موجود در خانهها پخش ميشوند.
يکي از آشناترين اين مديومها تلويزيون است که در کشورهاي گوناگون به شيوههاي مختلف برنامه پخش ميکند. اما تلويزيون در روزگار اينترنت رقيب قدرتمندي دارد که حتي براي صنعت عظيم سينماي هاليوود هم شاخ و شانه ميکشد.
اتفاقا همين سرويسهاي استريم ويدئو روزگاري است که مرز ميان سينما و تلويزيون را کمرنگتر از هر زماني کردهاند. حالا ديگر شرکتهاي بزرگي مثل آمازون و نتفليکس هستند که خودشان فيلم ميسازند و به جاي پرده سينما روي صفحه نمايشگرهاي خانههاي مردم اکرانش ميکنند.
صنعت وياُدي (ويدئو آن ديمند) پس از قوت گرفتن به روزهاي هيجانانگيز رقابت سخت پا گذاشته است. همين چند سال پيش سهم عمده بازار جهاني متعلق به يکي دو شرکت فعال و شناخته شده در اين زمينه بود. حالا اما از استوديوهاي بزرگ هاليوود چون ديزني و يونيورسال تا غولهاي تکنولوژي مثل اپل همه در پي سهم بردن از اين بازار هستند.
نتفليکس؛ پيشرو و همچنان محبوبترين
در عرصه خدمات آنلاين استريم ويدئو اکنون در جهان نتفلکيس است که حرف اول و آخر را ميزند. اين کمپاني کار پخش آنلاينش را از سال ۲۰۰۷ رسما آغاز کرد و در آن سال چيزي بيش از ۹۰ درصد بازار را در اختيار داشت. البته اين درصد با گذشت زمان با حضور رقباي پرشمار و گسترش بازار کم شد اما بر آخرين اساس آمار منتشر شده نتفليکس بيش از ۱۶۷ ميليون مشترک دارد و هنوز از باقي رقبا يک سر و گردن بالاتر است.
اين شرکت خيلي زود پي برد که براي جلب مخاطب بايد محتواي مخصوص به خود داشته باشد و دست به کار ساخت سريالهايي شد که موفقيت زيادي به دست آوردند. «خانه پوشالي» با بازي کوين اسپيسي نخستين و مشهورترين سريال اين کمپاني بزرگ بود.
نتفليکس بر ساخت سريال متمرکز نماند و به عرصه فيلمهاي سينمايي هم قدم گذاشت. پروژه ساخت فيلم تحسين شده «ايرلندي» با بازي رابرت دنيرو و به کارگرداني مارتين اسکورسيزي، با سرمايهگذاري عظيم ۱۵۰ ميليون دلاري اين شرکت همين سال گذشته به دست مخاطبين سينما رسيد. «رُما» به کارگرداني آلفونسو کوارون ديگر محصول مشهور سالهاي اخير اين کمپاني است.
نتفليکس با سرمايهگذاري چند ميليارد دلاري در توليد محتواي اختصاصي قصد دارد، بيش از پيش سلطه خود بر بازار «وياُدي»ها را گسترش دهد. کاري که با حضور مدعيان پرسابقه در صنعت سينما و سرگرمي دشوار مينمايد.
اراده غولهاي ثروتمند براي تسخير بازار
والت ديزني از مشهورترين برندهاي دنياي سرگرمي است. همه نامش را شنيدهام و با محصولاتش آشنا هستيم. اين کمپاني عظيم در سالهاي اخير بسياري از استوديوهاي مطرح هاليوود، از مارول تا پيکسار و فاکس را خريده است، و دستش براي ارائه فيلمها و سريالهاي اختصاصي پرطرفدار پر است.
سرويس استريم ويدئوي اين شرکت با عنوان «ديزني پلاس» اواخر سال ۲۰۱۹ آغاز به کار کرد و تا کنون نزديک به ۳۰ ميليون مشترک پيدا کرده است. اين رشد سريع در بازار پررقابت البته مديون پخش اختصاصي برنامههايي مثل «جنگ ستارگان» است. برنامه سياستگذاران شرکت اين است که تا ۳ سال آينده مشترکان را به مرز ۸۰ ميليون نفر برسانند.
از ديگر مدعيان که با دست پر به ميدان رقابت آمده، اپل ستاره نام آشناي دنياي فناوري است. اين کمپاني هم تصميم به سرمايهگذاريهايي عظيم براي ساخت محتواي اختصاصي دارد که نخستين نمونهاش سريال «شوي صبحگاهي» با بازي جنيفر آنيستون بود. اين سريال هر قسمت بيش از ۱۵ ميليون دلار خرج روي دست اپل ميگذارد. البته با توجه به امکانات مالي کمپاني مادر مشکلي پيش نخواهد آمد.
شبکه تلويزيوني اچبياو هم سالها با سريالهاي مشهورش مثل «بازي تاج و تخت» تماشاگران را جلب خودش ميکرد، حالا با سرويس استريم «اچبياو مکس» به ميدان آمده است. آنها در نخستين گام امتياز پخش آنلاين سريال قديمي «فرندز» را خريدند تا کاربران نتفليکس را از اين سريال محروم کنند و اين مجموعه پرطرفدار را به انبار غني سريالها و فيلمهايشان اضافه کنند. مستندهاي شبکه سيانان ديگر دارايي ارزشمند آنها است.
آمازون، رقيبي سرسخت
آمازون پرايم هم از قديميهاي بازار «وياُدي»ها است. اين سرويس از سال ۲۰۰۵ معرفي شد. البته تا سال ۲۰۱۱ فعاليت چنداني نداشت و از اين سال بود که با فراهم کردن دسترسي مشترکان به بيش از ۵۰۰۰ فيلم و سريال رسما رقابت در اين عرصه را آغاز کرد.
يکي از مشهورترين سريالهاي اختصاصي آمازون کمدي «شفاف / ترانسپرنت» است که سال ۲۰۱۴ ارائه شد. از خبرسازترين سرمايهگذاريهاي اين شرکت ميتوان به استخدام جرمي کلارکسون و تيم سرشناس ساخت برنامه «تخت گاز» پس از اخراج جنجالي از بيبيسي اشاره کرد. آمازون با به خدمت گرفتن آنها و صرف نزديک به ۲۰۰ ميليون دلار برنامه «گرند تور» را به مشترکانش عرضه کرد.
با ارائه اين برنامهها و استفاده از امکانات برند سرشناس آمازون، اين سرويس چيزي فراتر از يک صد ميليون مشترک در سراسر جهان دارد.
چين بازاري بزرگ و اختصاصي براي چينيها
اکنون چين در تمامي عرصهها يکي از مدعيان بازار تجارت جهان است. پرجمعيتترين کشور جهان که از قضا دومين قدرت برتر اقتصادي جهان هم هست، به راحتي اجازه فعاليت به سرويسهايي مثل نتفليکس نميدهد و از اين رو بازار بزرگ اين کشور در اختيار شرکتهاي بزرگ چيني است. به لطف در اختيار داشتن اين بازار شرکت تنسنت يکي از بزرگترين «وياُدي»هاي جهان با چيزي نزديک به ۹۰ ميليون مشترک است.
«iQiyi» ديگر غول استريم ويدئو در بازار بزرگ چين است که مثل نتفليکس سرمايهگذاري عظيمي بر ساخت فيلمها و سريالهاي مخصوص به خود کرده است. اين شرکت که بخش اعظم سهامش متعلق به بايدو (موتور جستجوي مشهور چينيها) است، فقط در يک چهارم دوم سال ۲۰۱۹ چيزي بيشتر از ۷۰۰ ميليون دلار در ساخت فيلم و سريال سرمايهگذاري کرد. تعداد مشترکان اين سرويس بيش از ۸۷ ميليون نفر است.
ديگر مدعي بازار چين «Youku»، زيرمجموعه شرکت مشهور عليبابا است. اين شرکت هم چيزي حدود ۳۰ ميليون مشترک دارد. هر سه شرکت چيني بر خلاف رقباي آمريکاييشان بخش مهمي از درآمدشان را از فروش آگهي به دست ميآورند.
به نظر ميرسد که با نفوذ هر چه بيشتر اينترنت به زندگي روزمره و امکاناتي که براي مردم در عرصه سرگرمي فراهم ميکند، در چند سال آينده همچنان شاهد رشد بازار وياُديها خواهيم بود. سينما و تلويزيون بيش از همه تحت تاثير اين گسترش قرار ميگيرند و شيوه تعاملشان با اين پديده نوظهور آينده صنعت سرگرمي را شکل خواهد داد.
بازار