خراسان/ نگاهي به وضعيت 3 سريال توقيفي که هنوز راهي به آنتن نيافتهاند.
ديروز علي ملاقليپور کارگردان سريال «کتوني زرنگي» در گفتوگويي درباره اين مجموعه، به توقيف اين سريال اشاره کرد و با اشاره به عذرخواهي چندين باره خودش، تداوم توقيف اين مجموعه را به اختلافاتي مرتبط دانسته که ميان مديران تلويزيون ديده ميشود. نگاهي داريم به مجموعههاي توقيفي رسانه ملي:
گرانترين و پرسروصداترين توقيفي
مابين سريالهاي توقيفي، بيترديد پرسروصداترين عنوان، «سرزمين کهن» به کارگرداني کمال تبريزي است. 3 قسمت نخست اين مجموعه که به «سرزمين مادري» تغيير نام داده، سال 93 به پخش رسيد، اما بعد از اعتراضات قوميتي، به محاق توقيف رفت. اين مجموعه بعد از تلاشهاي بسيار و رايزني با نمايندگان استان خوزستان و... به صداگذاري و حتي تصويربرداري مجدد هم رسيد. حتي در حاشيه اين تلاشها، قول و قرارهايي براي بزرگداشت مفاخر ايل بختياري داده شد و در نهايت سريال «بانوي سردار» با هزينهاي فراتر از توليدات مراکز استانها، براي اداي احترام به «بيبي مريم بختياري» توليد و از شبکه 3 پخش شد. با اين حال، همچنان مشکل «سرزمين مادري» (سرزمين کهن) حل نشده است. سريال کمال تبريزي در اين مدت چندين بار به پخش نزديک شده و حتي تيزرهاي آن نيز پخش شده، اما هرگز رنگ آنتن را نديده است. براي حل مشکل اين مجموعه، پيشنهادهايي از گوشه و کنار، مانند توزيع سريال در نمايش خانگي نيز رسيده، اما در نهايت مهر توقيف همچنان بر «سرزمين مادري» باقي مانده است.
دردسرهاي يک کامنت براي «کتوني زرنگي»
سريال توقيفي شاخص يک سال اخير، همين مجموعه «کتوني زرنگي» است که ذکر آن آمد. اين مجموعه طنز، محصولي از باشگاه فيلم سوره (زيرمجموعه حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي) است که در 18 قسمت براي شبکه 3 سيما توليد شده، اما اواخر سال 98 و چند روز پيش از موعد پخش، به دليل انتشار يک اظهارنظر نامتعارف از سوي کارگردان مجموعه، توقيف شد. يکي،دو روز بعد معاون سيما درباره اين سريال گفت: «اعلام شد که کار از نظر کيفي صلاحيت پخش ندارد و بعد از اين که اين مسئله مطرح شد، جنبههاي ديگر هم در کنار آن قرار گرفت.» .بلافاصله قائممقام شبکه سه درباره اين مجموعه گفت: «به دليل خطاي فاحش کارگردان، شبکه تصميم به توقف پخش اين سريال گرفت.» در نهايت بحث نه فقط بر سر حواشي، بلکه بر سر کيفيت آن هم به وجود آمده است. سازندگان «کتوني زرنگي» مدعي هستند که سريال نهتنها کيفيت پاييني ندارد، بلکه از توليدات در حال پخش تلويزيون هم باکيفيتتر است. کارگردان و تهيهکننده مجموعه توقيف اين اثر را با وجود عذرخواهي کارگردان بابت اظهارنظرش، تنها به دليل اختلافات بين مديران سازمان ميدانند. مديران سيما به جز همان يک اظهارنظر، درباره اين مجموعه سکوت کردهاند.يک هفته بعد مدير گروه فيلم و سريال شبکه سه نيز اينگونه توضيح داد: «همان طور که شبکه سه بدون درنگ و با قاطعيت در برابر کامنت توهينآميز کارگردان اين سريال در فضاي مجازي موضع گرفت و پخش سريال را داوطلبانه متوقف کرد، با همان قاطعيت نظر شبکه اين است که اين سريال مشکل فني و محتوايي عمدهاي ندارد؛ مگر اين که نقد و شوخي با رويههاي غلط در دولت و مجلس را در اين سريال، اشکال محتوايي بخوانيم.»
توليد و توقيف بيسروصداي «ع.ش.ق»
در اين ميان مجموعه «ع.ش.ق» (با همين نگارش) به کارگرداني قاسم جعفري هم از توقيفيهاست که تاکنون کمترين اخباري از جانب سازندگان آن منتشر نشده است. گويي تهيهکننده و کارگردان سريال هيچ تمايلي به پخش آن ندارند. اين در حالي است که چندي پيش نامهاي از سوي 10 بازيگر جوان سريال که قرار بوده با اين مجموعه به سينما و تلويزيون معرفي شوند، رسانهاي شد، اما عوامل اصلي سريال در برابر توقيف اين مجموعه که سال 97 توليد شده است، هيچ واکنشي نشان ندادهاند. از تيزر و تصاوير مجموعه «ع.ش.ق»، به نظر ميرسد که فضاي آن کمي شبيه به «خط قرمز» اثر موفق همين کارگردان در دهه هفتاد باشد. شايد اصلاً دليل توقيف اين مجموعه، مسير قصه و برخي روابطي باشد که در سريال به تصوير کشيده شده است، اما در اين باره هيچ اظهارنظر رسمي منتشر نشده و به نوعي مجموعه «ع.ش.ق» و بازيگران جوان آن فراموش شدهاند. مديران تلويزيون درباره اين سريال نيز سکوت پيشه کردهاند.
سوالهاي بيپاسخ
جالب اين جاست که برخي سريالهاي توقيفي در سالها و ماههاي گذشته به پخش رسيدهاند. «بيقرار 2» به کارگرداني فلورا سام، «زير همکف» به کارگرداني بهمن گودرزي و اين اواخر دو مجموعه «پرگار» و «آخر خط» جزو سريالهاي توقيفي رسانه ملي بودهاند که در نهايت به آنتن رسيدهاند. آن چه مشخص است، اين که در اين توقيفها که گاه به دليل حواشي يک بازيگر رخ ميدهد و گاه به دليل محتواي مجموعه، وقت، هزينه و زحماتي که براي توليد مجموعه صرف شده، قرباني اصلي است. در اين گونه موارد مشخص نيست که چگونه ميشود با وجود فيلم نامهاي که در چندين مرحله به تأييد ميرسد، تهيهکنندهاي که از سوي مديران سازمان معتمد شناخته ميشود و همچنين حضور ناظر کيفي، سريالها چگونه به محاق توقيف ميروند. مديران تلويزيون عموماً علاقهاي به پاسخ گويي درباره اين مجموعهها ندارند و سرنوشت آنها به مرور زمان سپرده ميشود.
مصطفي قاسميان
بازار