با دنياي چاي‌ها بيشتر آشنا شويد

جام جم/ يکي از مهم‌ترين خصلت اکثر ايراني‌ها اين است که آغاز روزشان را معمولا با چاي و عطر و بوي دل انگيزش شروع مي‌کنند و در طول روز هم براي رفع خستگي يا شروع يک گپ دوستانه و... همچنان پاي چاي است که به ميان مي‌آيد. البته دلايل ديگري هم براي علاقه‌مندي به چاي وجود دارد. گرماي چاي و در دست گرفتن يک ليوان داغ چاي در صبح‌هاي خنک پاييز و سرد زمستان حس خوشايندي است که آدم‌ها به راحتي از آن نمي‌گذرند. چاي آنقدر نوشيدني مهمي بين ما محسوب مي‌شود که حتي در گرماي تابستان هم از آن نمي‌گذرند. اما چاي تنها مختص به ايراني‌ها نيست و در واقع يک نوشيدني وارداتي است. اصل گياه چاي و خاستگاه آن کشور چين است. بنا بر بعضي از مستندات تاريخي سابقه استفاده از چاي به قبل از ميلاد مسيح برمي‌گردد. چاي در کنار قدمتي که دارد داراي تنوع گسترده‌اي است. به صورت کلي همه انواع مختلف چاي از گياه کامليا سيننسيس Camellia Sinensis به دست آمده و تفاوت در انواع مختلف آنها به روش کشت و فرآوري‌شان برمي‌گردد. اين کشت متفاوت موجب تغيير طعم، مزه و خواص چاي شده است. در اين گزارش سرک کشيده‌ايم به دنياي چاي. نوشيدني گرمي که در اين هواي سرد بيشتر از قبل مي‌چسبد.

چاي سياه

اين چاي بعد از خشک و اکسيده شدن برگ‌هاي سبز گياه چاي و تغيير رنگ آن به سياه، قابل استفاده مي‌شود. چاي سياه، همان چاي مرسومي است که در هر خانه‌اي وجود دارد و احتمالا به اين دليل که حداقل روزي يک ليوان از آن را نوشيده‌ايد تا به حال به خواص آن توجه خاصي نکرده‌ايد. خوب است اين نکته را بدانيد که مصرف مداوم چاي سياه احتمال بروز سکته‌هاي قلبي و مغزي را کم مي‌کند و احتمال ابتلا به سرطان را کاهش مي‌دهد. چاي سياه اگر تلخ نوشيده شود در کاهش احتمال ابتلا به ديابت هم موثر است. کارشناسان تغذيه، چاي سياه را در بهبود کارکرد دستگاه ايمني هم موثر مي‌دانند و به کساني که استخوان‌هاي تحليل رفته‌اي دارند نوشيدن چاي را به آنها توصيه مي‌کنند. 
اين چاي بر خلاف تصور ما اگر در زمان مناسب بعد از غذا نوشيده شود هضم غذا را بهتر و به سيستم گوارشي کمک مي‌کند. اين نوشيدني پر طرفدار کلسترول خون و چربي‌هاي اضافي بدن‌تان را هم پايين مي‌آورد. پس آن را دست کم نگيريد و از اين به بعد با اشتياق بيشتري آن را بنوشيد.

چاي سبز
چاي سبز بعد از چاي سياه شناخته‌شده‌ترين و رايج‌ترين چاي در ميان ماست. رنگ آن سبز تيره و طعمي گس‌تر از چاي معمولي دارد. در ميان صحبت‌هاي کارشناسان تغذيه هم چاي سبز جايگاه ويژه‌اي دارد به طوري که برخي از آنها، اين چاي را جايگزين خوبي براي چاي سياه دانسته و مردم را به استفاده مداوم از آن ترغيب مي‌کنند. اميد غلام‌پور، اين چاي را پر خاصيت و موثر در درمان مشکلاتي مثل عصبانيت يا بي‌خوابي مي‌داند. بيشتر ما چاي سبز را چربي‌سوز و مناسب براي لاغري مي‌دانيم؛ اما در اين روزهايي که فشار عصبي روي همه زياد شده نوشيدن چاي سبز مي‌تواند آرامش را به ذهن افراد بازگرداند.
چاي سبز کافئين کمتري نسبت به چاي سياه دارد و به همين دليل باعث بي‌خوابي نمي‌شود و در طولاني مدت ريتم خواب را بهتر مي‌کند. اين چاي سرشار از آنتي اکسيدان‌هاي مختلف است که هر کدام براي بخش خاصي از بدن مناسب بوده و به کارکرد اندام‌ها کمک مي‌کنند. چاي سبز را مي‌توان براي همه انسان‌ها و براي نيازهاي مختلف تجويز کرد. از کساني که ريزش مو دارند يا پوست شفاف مي‌خواهند گرفته تا کساني که نگران آلزايمر و بيماري‌هاي مختلف رواني هستند. 

چاي سرخ يا ترش
بعد از چاي سياه و سبز نوبت به چاي سرخ مي‌رسد که تا چند سال پيش براي بسياري از ما ناشناخته بود و برخي حتي حاضر به امتحان کردن طعم آن هم نبودند. اين چاي در اصل به کشورهاي آفريقاي‌جنوبي تعلق دارد. فاقد کافئين است، بسيار خوشرنگ است و يک چاي کاملا گياهي با طعمي لذت‌بخش محسوب مي‌شود و احتمالا به همين دليل است که در حال حاضر پاي ثابت منوي کافي‌شاپ‌هاست.
غلام‌پور مي‌گويد: «خواص چاي ترش مانند طعم آن بي‌نظير است. حقيقتا امتحان کردن اين نوع چاي باعث مي‌شود تا ميزان طرفداران آن افزايش پيدا کند.» او معتقد است شايد در نگاه نخست خواص چاي‌ها يکسان به نظر آيد؛ اما هر کدام از آنها روي بخش خاصي از بدن تاثير بيشتري خواهدگذاشت: «به عنوان مثال چاي سبز بيشتر روي کاهش کلسترول و چربي خون تاثير دارد، چاي سياه روي دستگاه گوارش و... چاي ترش هم بيشتر روي کاهش قند خون و فشار خون موثر است. براي همين هم به همه کساني که فشار خون بالا يا قند خون بالا دارند اين چاي توصيه مي‌شود. 
بيماران فشار خون و ديابت به خصوص ديابت نوع 2 بعد از اين که به اين کار عادت کنند متوجه تاثير مثبت اين نوشيدني روي کاهش فشار و قند خون خود خواهند شد.» پيشگيري از افسردگي، کاهش دردهاي دوران قاعدگي، کاهش وزن، کمک به عملکرد کليه، کبد و... نيز از ديگر اثرات مثبت چاي سرخ يا ترش در بدن‌است.

چاي سفيد
اگر طعم گس چاي سبز، تلخي چاي سياه و ترشي چاي سرخ را دوست نداريد مي‌توانيد چاي سفيد را امتحان کنيد. اين چاي به خودي خود کمي شيرين است و علاوه بر اين تمام خواص چاي‌هاي مختلف را به مقدار بيشتري دارد. 
غلام‌پور معتقد است «بسياري از چاي شناسان، چاي سفيد را پر خاصيت‌ترين چاي مي‌دانند و معتقدند اگر بخواهيم با چند فنجان چاي در روز کميت اثرات مثبت چاي بر بدن را بيشتر کنيم، مي‌توانيم يک ليوان چاي سفيد بنوشيم و کميت را بالا ببريم. به عبارت aديگر يک فنجان چاي سفيد با چند فنجان چاي‌هاي ديگر از نظر خواص برابري مي‌کند.»
اين کارشناس نوشيدني‌هاي گرم در باره اصالت چاي سفيد مي‌گويد: «چاي سفيد يک نوشيدني گران‌قيمت در ايران و ساير کشورهاي شرق آسياست. اين چاي از جوانه‌ها و گلبرگ‌هاي تازه گياه چاي دست چين مي‌شود و به دليل فرآيند سخت توليد به قيمت نسبتا بالايي در بازار فروخته مي‌شود. 
ليست کردن خواص چاي سفيد تکرار مکررات است اين چاي بر بسياري از اندام‌ها و دستگاه‌هاي بدن تاثير درماني و مثبت دارد. اين روزها خيلي از مردم به نوشيدن اين چاي تمايل دارند و آن را به دليل خواص درماني بالايش مصرف مي‌کنند. پيشنهاد مي‌شود کساني که اهل نوشيدن چاي هستند و اگر از نظر قيمت مشکلي با چاي سفيد ندارند حتما اين چاي را تهيه کرده و روزانه بنوشند.» 

چاي زرد
عجيب است که در جعبه رنگي چاي‌ها، چاي زرد هم وجود دارد. با توجه به توضيحات اميد غلام‌پور، چاي زرد همان چاي سياه و چاي سبز است با اين تفاوت که مراحل اکسيداسيون برگ‌هاي آن با سرعت پايين‌تري اتفاق مي‌افتد و به دليل همين آهستگي در تهيه چاي زرد است که اين چاي طعم ملايم‌تري هم دارد.
 اما به دليل مکانيزم کند تهيه شدن‌اش گران‌ترين چاي در بين چاي‌هاي اشاره شده‌است: «مردم چاي زرد و سفيد را با هم اشتباه مي‌کنند.  در حالي که اين دو تفاوت‌هاي زيادي باهم دارند؛ اما گاهي کارشناسان هم تفاوت بين اين دو را متوجه نشده و تمايزي قائل نمي‌شوند. به هر حال تمايز چاي‌ها از يکديگر کار ساده‌اي نيست و اغلب اين اتفاق رخ مي‌دهد. به طور کلي وقتي از خواص چاي زرد گفته مي‌شود آن را يک سم زداي قوي مي‌دانند. اين چاي اندام‌هاي بدن به خصوص کبد و کليه را از شر سموم موجود در آنها خلاص مي‌کند.
 براي همين هم به بيماران ديابتي توصيه مي‌شود چاي زرد بنوشند؛ چراکه چاي زرد تاثير به شدت زيادي روي تنظيم قند خون و انسولين بدن دارد.» 

چاي ماسالا
اين روزها نام چاي ماسالا را زياد مي‌شنويم. اين چاي از ترکيب مختلف چندين ادويه با شير تهيه مي‌شود. طعم خوش و عطر بي‌نظير اين چاي آن را به يکي از پرطرفدارترين چاي‌ها تبديل کرده است. «اين چاي از ترکيب چاي سياه، دارچين، زنجبيل، هل، باديان، رازيانه، جوز هندي، ميخک و در نهايت شير تهيه مي‌شود.» غلامپور اين چاي را چاي هندي معرفي کرده و مي‌گويد: «اصالت چاي ماسالا به هندوستان بر مي‌گردد و آنها از 10 هزار سال پيش اين چاي را مي‌نوشيدند. همان‌قدر که چاي سياه در خانه‌هاي ما طرفدار دارد، طبع هندي‌ها هم طرفدار ماسالا‌ست. ماسالا بدن را تا مدتي گرم نگه مي‌دارد و مي‌تواند به عنوان يک داروي موثر براي سردردهاي ميگرني توصيه شود. به همين دليل اين چاي بيشتر براي کساني تجويز مي‌شود که حداقل ماهي يک بار با سردردهاي شديد رو به رو مي‌شوند. اين چاي ضد سرطان و چربي‌سوز است؛ اما من تاثير مثبت آن را در کاهش دفعات حمله‌هاي ميگرني ديده‌ام. البته دقت داشته باشيد اين چاي به دليل ادويه‌هاي فراواني که در ترکيب‌اش دارد بايد با دقت مصرف شود. بهتر است اين نکته را بدانيد که ادويه‌هاي به کار رفته در اين چاي طبع گرمي دارند و ممکن است همه به راحتي نتوانند از آن بنوشند. »

چاي اولانگ
احتمالا گوش شما هم به نام اين چاي ناآشناست. چاي اولانگ، يک نوع چاي نيمه اکسيد شده است که براقي و شادابي چاي سبز و خصوصيات فيزيکي و درهمي چاي سياه را دارد. چاي اولانگ از لحاظ طبقه‌بندي، بين چاي سياه و چاي سبز قرار مي‌گيرد. ميزان کافئين چاي اولانگ متوسط بوده و کافئين متعادلي هم دارد. اين چاي در رفع خستگي، تقويت سيستم ايمني، لاغري، تنظيم قند خون و... موثر است و خواص مشترکي با چاي سياه و سبز دارد. «شما هم بعد از مدتي سر و کله زدن با طرفداران نوشيدني‌هاي گرم و سنتي متوجه نيازها و خواسته‌هاي آنها مي‌شويد. بيشتر کساني که طرفدار چاي هستند، آنها را بي‌دليل و بي‌بهانه و از سر عادت مي‌نوشند؛ اما اگر آگاهانه چاي بنوشيد متوجه تاثير آنها بر روي بدن و روحيات خود خواهند شد.» 

    آيس تي
از متفاوت‌ترين نوشيدني‌هاي خانواده چاي‌ها که در چند سال گذشته در ايران متداول شد و البته از دسته نوشيدني‌هاي گرم به دسته نوشيدني‌هاي سرد رفت آيس تي است. آيس‌تي يا همان يخ چاي يا چاي گلاسه يا چاي سرد از ترکيب چاي کيسه‌اي شکر، آبليمو و يخ به دست مي‌آيد و در هواي گرم زياد نوشيده‌مي‌شود.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar