خراسان/ آنورکسيايا بي اشتهايي عصبي، اختلالي به ظاهر بي خطر اما مرگبار در کمين دختران و زنان جوان است
در اختلال بياشتهايي عصبي يا آنورکسيا، فرد با وضعيت کاهش وزن غيرطبيعي، ترس از افزايش وزن و خود نتيجهگيري نادرست از مقدار وزنش مواجه است. فرد مبتلا، کنترل وزن و تناسباندام خود را زير ذرهبين دارد. فشارهاي اجتماعي و اعتماد به نفس پايين باعث ايجاد اين بيماري در فرد ميشود که ميتواند آثار جبرانناپذيري بر سلامت جسم و روان او بگذارد و زندگي شخصي اش را مختل کند. وسواس کنترل وزن در اين افراد تا جايي پيش ميرود که فرد با بالا آوردن عمدي غذا بعد از خوردن يا استفاده از ملينها، مواد ادرارآور و... کالري مصرفي را حذف ميکند. آنورکسيا راه ناسالمي براي روبه رو شدن با هيجانهاي عاطفي است. مبتلايان، ارزش خود را با کاهش وزن و لاغري ميسنجند. اين اختلال بيشتر در ميان زنان و دختران جوان به خصوص بازيگران، مدلها و ورزشکاران شايع است. گفته ميشود آنجلينا جولي هنرپيشه هاليوود و سلين ديون سلبريتي کانادايي که به تازگي عکسهاي به شدت لاغر آنها واکنش شديد طرفداران شان را به همراه داشت مبتلا به کمخوري عصبي هستند.پيش از اين در سال 2010 «ايزابل کارو» بازيگر و مدل فرانسوي با ۱۶۰ سانتيمتر قد و حدود30 کيلوگرم وزن در سن ۲۸ سالگي درگذشت. وي از سن 13 سالگي و در تلاش براي لاغر نگه داشتن خود، به اين اختلال دچار شده بود. در سال 2007، يک عکاس ايتاليايي، با انتشار تصاوير بسيار لاغر او در نشريهها و بيلبوردهاي بزرگ شهر، دختران جوان را با آسيبهاي ناشي از آنورکسيا آشنا کرد. کارو قبل از مرگش گفت: «اين کار را کردم تا دختران جوان سراسر دنيا و دستاندرکاران مد متوجه شوند که ديکتاتوري لاغري، تا چه اندازه وحشتناک است. لاغري بيش از حد باعث مرگ ميشود و لاغري يعني همه چيز به غير از زيبايي. من ميخواستم رنج خود را فرياد بکشم».
نشانههاي آنورکيسا را بشناسيم
تشخيص آن کمي پيچيده است چون دليل کاهش وزن در افراد مختلف، متفاوت است و در برخي کاهش وزن با لاغري ظاهري همراه نيست و از طرفي اين افراد، لاغري، عادت غذايي نادرست يا مشکلات فيزيکي خود را مخفي ميکنند. در کنار کاهش وزن و لاغري نشانههاي ديگري همچون فشار خون غيرطبيعي، خستگي، بيخوابي، سرگيجه، تيرگي انگشتان، ريزشمو، قاعدگينامنظم، پوست خشک و زرد، تپشقلب، فشارخون پايين، بيماريهاي گوارشي مثل يبوست، نفخ شکم و حالت تهوع، پوکي استخوان، نابودي عضله، فشار دندانها به روي هم نيز همراه است.اين اختلال نشانههاي عاطفي و رفتاري نيز دارد از جمله ايجاد محدوديت شديد غذايي با رژيم و روزه، ورزش سنگين، پرخوري و بعد از آن بالا آوردن عمدي غذا و مصرف ملينها و داروهايي براي کم کردن وزن، علاقه به آشپزي و نخوردن غذا، پنهان کردن گرسنگي، بهانهجويي براي نخوردن، مصرف مواد غذايي کم چربي و کم کالري، شکايت از چاقي، پوشيدن لباس زياد، انزوا، بيحوصلگي وکاهش ميل جنسي.
علتهاي آن را بدانيم
دلايل اين بيماري ناشي از عوامل بيولوژيکي، روان شناسي و محيطي است. هر چند ژن عامل اين اختلال مشخص نيست اما احتمالا تغييرات ژنتيکي خطر ابتلا به اين بيماري را افزايش مي دهد. تمايل افراد به کمالگرايي در ظاهر و داشتن وسواس و لجاجت در آن ها بيارتباط با اين اختلال نيست.
راه تضمينشدهاي براي پيشگيري وجود ندارد
درمان از طريق گروهي شامل پزشک، روان شناس و متخصص تغذيه انجام مي شود. پزشک با طرح پرسشهايي درباره عادتهاي غذايي بيمار، نشانههاي اوليه را تشخيص ميدهد و جلوي گسترش آنرا ميگيرد. با تشخيص اوليه، چندين آزمايش فيزيکي مثل قد، وزن، فشارخون، دماي بدن و ظاهر فرد و آزمونهاي آزمايشگاهي همچون تراکم استخوان، تپش قلب و روانشناسي براي تشخيص بيماري انجام ميشود. در صورت تشخيص قطعي بيماري و با توجه به شرايطي که فرد دارد؛ پزشک عمومي کمک ميکند با توصيههايي در مراقبتهاي پزشکي و با نظارت بر کالري مصرفي، بيمار را به وزن مناسب برساند. روان شناس، راهکارهاي رفتاري لازم براي رسيدن به وزن ايدهآل ارائه ميدهد و کارشناس تغذيه راه رسيدن به مصرف وعدههاي غذايي معمولي را هموار ميکند. او برنامه غذايي و کالري موردنياز بدن براي رسيدن به وزن مناسب را تنظيم ميکند. نقش خانواده در فرايند درمان مبتلايان به اين اختلال انکارناپذير است. روشهايي همچون ماساژ و مديتيشن براي کم کردن اضطراب ميتواند با افزايش آرامش و ايجاد سلامت جسم و روان در درمان اين اختلال کمک بزرگي باشد.
نويسنده : فاطمه قاسمي مترجم
منبع: nytimes، mayoclinic، thedailybeast
بازار