تاثیر آلودگی هوا بر جنین و زنان باردار چیست؟

ستاره/ دوازده هفته اول بارداري، دوران حساسي براي مادر و جنين بوده و آلودگي هوا و سکونت در نزديکي مناطق پرتردد تهديد کننده سلامت مادر باردار و جنين است. به گفته کارشناسان آلاينده‌هاي هوا از عواملي هستند که بر سلامت جنين اثر نامطلوب داشته و در دوران بارداري و به ويژه در هشت تا ۱۲ هفته نخست توصيه مي‌شود مادر کمتر در معرض اين آلاينده‌ها قرار گيرد و توجه بيشتري به سلامتي خود و جنين نشان دهد. تاثير آلودگي هوا بر جنين چيست؟ هفته‌هاي ۸ تا ۱۲ بارداري مغز جنين شروع به رشد و شکل گيري مي‌کند؛ بنابراين اختلال رشد در اين زمان مي‌تواند بر ضريب هوشي و توانايي‌هاي مغزي جنين تأثير مخربي بگذارد. گاهي وزن کم هنگام تولد نيز، از تاثير آلودگي هوا بر جنين حکايت مي‌کند. مرگ داخل رحمي تاخير رشد داخل رحمي ناهنجاري‌هاي جنيني مانند لب و کام شکري از اثرات آلودگي هوا بر جنين است. مهم‌ترين تاثير آلودگي هوا بر جنين، سقط جنين است که بيشتر مربوط به سه ماهه اول بارداري است. ناهنجاري‌هاي قلبي عروقي زايمان زودرس عقب ماندگي رشد جنين آلودگي هوا حتي مي‌تواند ناشي از مصرف سيگار توسط مادر باردار و يا اطرافيان وي باشد که در اين صورت با اختلالات رشد جنين و يا تولد نوزادان با وزن کم روبرو خواهيم شد. تنفس هواي آلوده توسط مادر ممکن است براي جنين اختلال ايجاد کند و در نهايت منجر به اختلالات تنفسي مانند آسم در نوزادان شود. اوتيسم (اختلال رشدي که با رفتارهاي ارتباطي، کلامي و غيرطبيعي مشخص مي‌شود) تاثير آلودگي هوا بر جنين موجب مي‌شود سلول‌هاي جنسي در فرايند فيزيولوژيکي آسيب جدي ببينند. خطر مرگ و مير نوزادان در مناطق آلوده چهار برابر است. تاثير آلودگي هوا بر زنان باردار چيست؟ تنفس هواي آلوده توسط مادران، ممکن است باعث ابتلاي مادر باردار به تنگي نفس و سوء تغذيه شود. سوء تغذيه مادر باردار باعث کاهش وزن او و جنين مي‌شود. آلودگي هوا سبب نازايي در زنان و سقط جنين در زنان باردار مي‌شود. زنان باردار در روزهاي آلوده چه کنند؟ در طول بارداري در روزهايي که آلودگي هوا بحراني و يا در مرز هشدار اعلام شده است نبايد از خانه خارج شوند و در صورتي که ناچار به بيرون آمدن هستند حتماً از وسايل محافظتي استفاده کنند. زنان باردار بهتر است در رژيم غذايي خود مصرف مايعات فراوان به ويژه شير و همچنين سبزي و ميوه‌ها را که حاوي مواد آنتي اکسيداني هستند، بگنجانند. مصرف شير تاثيرات مضر آلودگي هوا بر بدن را کاهش مي‌دهد، زيرا شير به دليل دارا بودن فسفر، منيزيم و کلسيم، خنثي کننده سموم است. در روزهاي آلوده در و پنجره‌هاي خانه را ببنديد. از پياده روي در خيابان‌هاي پر رفت و آمد خودداري کنيد. از ماندن در اتاقي که پر از دود سيگار است خودداري کنيد. هنگام خروج از منزل استفاده از ماسک‌هاي فيلتردار را فراموش نکنيد. در منزل و به ويژه در اتاق خواب از دستگاه‌هاي تصفيه هوا استفاده کنيد. آلاينده‌هاي موجود در هوا و تاثير آن بر جنين عمده ترکيب آلاينده‌هاي موجود در هوا مونوکسيد کربن، ذرات معلق، سرب، دي اکسيد گوگرد و دي اکسيد کربن است که قرار گرفتن در مجاورت اين آلاينده‌ها براي زنان باردار و جنين ضرر دارد. ترکيب گاز مونواکسيدکربن با هموگلوبين خون ۲۵۰ برابر بيشتر از اکسيژن است و با ورود اين گاز به بدن قدرت حمل اکسيژن از هموگلوبين خون گرفته مي‌شود و اکسيژن مورد نياز بدن براي سوخت و ساز بسيار کم شده و در نهايت موجب مسموميت مي‌شود. مونواکسيد کربن موجود در هوا در سه ماهه اول بارداري به راحتي از جفت عبور کرده و در صورت شدت مسموميت، منجر به سقط جنين مي‌شود. مونوکسيدکربن مي‌تواند باعث کاهش اکسيژن خون و منجر به تنگي نفس، سوزش چشم و مجاري تنفسي شود. استنشاق طولاني‌مدت يا تنفس حجم زياد گاز مونوکسيدکربن مي‌تواند منجر به بيهوشي و حتي مرگ شود. از آنجا که زنان باردار، آسيب‌پذيرتر از افراد عادي هستند، ورود مونوکسيدکربن به خون مي‌تواند در روند اکسيژن‌رساني به جنين اختلال ايجاد کند و آسيب‌هايي را براي جنين به همراه داشته باشد. تنفس دي‌اکسيد‌گوگرد مي‌تواند موجب نارسايي تنفسي و کاهش سيستم دفاعي ريه‌ها در مادر شود. کاهش سيستم دفاعي ريه در زنان باردار مي‌تواند آن‌ها را در معرض ابتلا به عفونت‌هاي ريوي قرار دهد. در صورت افزايش سطح ذرات معلق در هوا اين ذرات مي‌تواند تأثير‌هاي منفي بر سلامت مادر باردار و جنين داشته باشد. اين ذرات مي‌تواند باعث کاهش اکسيژن‌رساني به جنين و ايجاد نقص‌هاي ساختاري و اسکلتي و يا حتي سقط شود. گاز‌هاي تاسيسات صنعتي و نيروگاه‌ها ممکن است حاوي ازن باشد يا باعث به وجود آمدن آن شود. گاز ازن باعث وخيم‌تر شدن برونشيت و آسم نيز مي‌شود. صدمه ديدن ريه مي‌تواند باعث کاهش اکسيژن دريافتي شود و در زنان باردار ممکن است اکسيژن مورد نياز جنين تأمين نشود. سموم موجود در هوا مي‌تواند عملکرد ريوي و تکامل مغزي جنين را مختل يا شرايط موجود مانند آسم را تشديد کند. نوزادان نارس ممکن مثلاً بعلت نارسايي ريوي در هنگام تولد آسيب پذيرتر باشند. گزارش شده است نوزاداني که در معرض غلظت بالاي آلاينده دي اکسيد نيتروژن قرار مي‌گيرند، در خطر افزايش مرگ ناشي از سندرم مرگ ناگهاني نوزاد (SIDS) بودند. برخي از آسيب‌هاي قلبي وابسته به سطوح بالايي از منواکسيدکربن و احتمالاً ازن در طول ماه دوم باردراي يافت شده، زيرا ماه دوم مهم‌ترين دوره زماني براي توسعه قلب جنين است. مادراني که در طول دوران بارداري در معرض سطوح بالايي از منواکسيدکربن و ذرات معلق بودند در معرض ريسک بالاتري از سقط جنين، زايمان زودرس، تولد کودک با وزن و نقص قلبي مادرزادي هستند. مطالعات انجام شده در ساير نقاط جهان نيز اثرات مشابهي از آلودگي هوا (بخصوص آلاينده‌هاي منواکسيد کربن، دي اکسيد گوگرد و ذرات معلق) بر روي جنين نشان مي‌دهد، اما سقط جنين و تولد نوزاد با وزن کم به تازگي به آلاينده‌هاي ازن و دي اکسيد نيتروژن نيز مرتبط شده است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد