فلسفه گره زدن سبزه در روز سیزده بدر چیست؟

ستاره/ يکي از سنت‌هاي خاص بين ايرانيان گره زدن سبزه بعد از تعطيلات عيد نوروز و در روز طبيعت است. ايرانيان پيرو آداب و سنن نوروز در روز سيزدهم فروردين ماه که به سيزده بدر شناخته مي‌شود به بيرون از خانه‌هاي خود مي‌روند و سبزه‌اي را که در عيد نوروز بر سر سفره‌هاي هفت سين گذاشته بودند گره زده و به آب مي‌اندازند. برخي نيز اعتقاد دارند روز ۱۳ بدر روز نحسي است! شايد خيلي‌ها تمام اين کارها را بدون اطلاع از دليل آن انجام دهند. اگر کنجکاو هستيد درباره علت اين سنت خاص بدانيد تا انتهاي اين مقاله با ما همراه باشيد. از نگاه برخي افراد ، ارتباط ازدواج و گره زدن سبزه در روز ۱۳ فروردين (سيزده بدر) به عنوان راهي براي باز شدن بخت در نظر گرفته مي‌شود. گره زدن سبزه، به نيت باز شدن گره دشواري‌ها و برآورده شدن آرزوها، از جمله بيرون کردن نحسي است. در تاريخچه سيزده بدر اين باور معروف است که سبزه گره زدن دختران دم بخت، شگوني براي ازدواج و همسر يابي، مي‌باشد اما اين ارتباط تا چه حدي درست است و آيا واقعا اين کار تاثيري در امر ازدواج و يا گشايش کار افراد دارد؟! تاريخچه گره زدن سبزه در سيزده بدر در اوستا (کتاب باستاني زرتشت) از کيومرث سخن گفته شده است و وي را نخستين بشر و اولين پادشاه ناميده‌اند. براساس اين کتاب ، پسر و دختر دوقلوي کيومرث ("مشيه” و "مشيانه”) براي اولين بار در روز ۱۳ فروردين با يکديگر ازدواج کردند. به دليل آنکه در آن دوران ، مراسم عقد و عروسي وجود نداشت ؛ مشيه و مشيانه با گره زدن دو شاخه ، مراسم پيمان زناشويي را برگزار کردند. اين مراسم از آن زمان توسط دختران و پسران دم بخت برگزار مي‌گرديده ولي در دوره کيانيان تقريبا متروک گرديد. تا اينکه در دوره هخامنشيان دوباره اين رسم شروع گرديد و تا امروز نيز باقي مانده است. دليل سند مذکور در کتاب "مجمل التواريخ” بدين صورت آمده است: اول مردي که به زمين ظاهر شد ، پارسيان او را "کل شاه” گويند. پسر و دختري از او ماند که مشيه و مشيانه نام گرفتند و روز سيزده نوروز با هم ازدواج کردند و در مدت پنجاه سال هيجده فرزند بوجود آوردند و چون مردند جهان نود و چهار سال بي پادشاه بماند. بنابراين براساس تاريخچه عنوان شده ؛ رسم سبزه گره زدن ، شيوه‌اي جهت اعلام پيوند زناشويي بوده است و کاملا واضح است که با توجه به مراسم‌هاي ازدواج کنوني ، گره زدن سبزه منسوخ گرديده است. بر همين اساس کردهاي ايران و عراق که زرتشت را از خود مي‌دانند روز سيزدهم فروردين را جزو جشن نوروز به حساب مي‌آورند. رفع مشکلات با سبزه گره زدن رفع مشکلات با گره زدن به سبزه نشان دهنده آن است که مردم اعتقاد داشتند که خداوند زمين و آنچه که در کائنات است را آفريده و اگر گره‌اي در کارشان مي‌افتد، به خاطر چينش کائناتي است، به همين دليل در اين چينش کائناتي از ستارگان بيشتر الهام مي‌گرفتند و ايامي را قمر در عقرب و فعل سعد (سعد به معني خوب و فرخنده) مي‌خواندند. در روز سيزده بدر کساني که از خدا فرزند مي‌خواهند و يا خواسته‌هاي ديگري دارند، به سبزه گره مي‌زنند تا خداوند مشکلات و خواسته‌هايشان را برآورده کند. ارتباط گره زدن سبزه با بخت گشايي در گذشته جامعه ما جامعه بسته‌اي بوده است. زن هميشه در خانه بوده و منتظر بوده تا به خواستگاري‌اش بروند. امروزه تغييراتي بوجود آمده اما در گذشته دختران نمي‌توانستند همسرشان را خودشان انتخاب کند. بنابراين مهم‌ترين آمال و آرزوهاي هر دختري در گذشته اين بود که شوهر خوبي بکند يا زودتر به خانه بخت برود. درباره دخترها اين حرف وجود داشت که: دختر که رسيد به ۲۰، بايد نشست و به حالش گريست. اينها جزء فرهنگ ما بوده است. دختر در ۱۶، ۱۷ سالگي بايد به خانه بخت مي‌رفت وگرنه مايه ننگ به حساب مي‌آمد. اين‌ها واقعياتي بود که وجود داشت. به همين دليل دخترها به امامزاده مي‌رفتند، سبزه گره مي‌زدند و سفره‌هاي نذري پهن مي‌کردند تا شايد نيروهاي غيبي کمک کنند و شوهري برايشان پيدا شود زيرا دختري که ازدواج نمي‌کرد جايگاهي در جامعه نداشت. سنت گره زدن سبزه از نگاهي ديگر دکتر "نيک نام" در رابطه با رسم سبزه گره زدن نظر ديگري دارد که بدين قرار مي‌باشد: برخي از آداب نوروز مربوط به قبل از زرتشت است و به مردمان آريايي باز مي‌گردد. براساس باور مردمان آريايي ، "تشتر” فرشته باران و به شکل اسب سپيد است که هرگاه ديوي به نام اپوش را از پاي درآورد ، سالي پر از باران و سرسبزي را خواهند داشت. به همين دليل ايرانيان و مخصوصا بانوان (که نماينده آناهيتا يا همان الهه آب و آباداني هستند) در روز ۱۳ فروردين با نوازش سبزه‌ها و گره زدن آن‌ها ، حمايت خود را از فرشته باران اعلام مي‌کنند. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد