کودکت/ رشد حرکتي کودکان به رشد استخوانها و عضلات کودک، توانايي او در حرکت پيراموني و دستکاري و اثرگذاري بر محيطي که در آن قرار گرفته است اشاره ميکند. رشد حرکتي کودک را ميتوان به دو بخش کلي تقسيمبندي کرد: رشد مهارتهاي حرکتي درشت و رشد مهارتهاي حرکتي ظريف.
رشد مهارتهاي حرکتي درشت شامل توسعه و پيشرفت عضلات بزرگ در بدن کودک است. چنين عضلاتي به شما اجازه ميدهند بنشينيد، بايستيد، راه برويد، بدويد و کارهاي ديگر را انجام دهيد.
رشد مهارتهاي حرکتي ظريف عضلات کوچک موجود در بدن را، بهويژه آنهايي که در دست قرار دارند، دربرميگيرد.
رشد حرکتي کودک، همچنين، چگونگي عملکرد عضلات و ماهيچههاي او را شامل ميشود. تونوس ماهيچهاي عبارت ديگري است که براي تعريف اين مفهوم به کار ميرود. واقعيت اين است که کودکان براي رشد عضلات خود و استفاده راحت از آنها هنگام ايستادن، نشستن، چرخيدن، راه رفتن، دويدن، شنا کردن و تمامي حالتها و اعمال ديگر به تونوس عضلاني متعادل نياز دارند. توسعه دستگاه دهليزي و دستگاه احساس عمقي نيز در زمره رشد موتورهاي حرکتي قرار ميگيرند. هر دوي اين موارد جزئي از سيستم حسي کودک محسوب ميشوند.
دستگاه دهليزي در گوش مياني قرار گرفته است و به بدن اجازه ميدهد تعادل خود را حفظ کند.
دستگاه حس عمقي شامل گوش مياني (عضلات، مفاصل و تاندونها) است. اين سيستم باعث ميشود بدن درک کند در کجا قرار گرفته است. حفظ تعادل، حفظ حالت و داشتن حرکات هماهنگ تنها در صورتي ممکن است که دستگاه حس عمقي بهدرستي عمل کند.
توجه داشته باشيد که رشد و توسعه مهارتهاي حرکتي کودک معمولا از ترتيب يا دنبالهاي قابل پيشبيني پيروي ميکند:
رشد از داخل بدن شروع ميشود و سپس در خارج از بدن اتفاق ميافتد. اين گفته به آن معناست که کودکان معمولا، پيش از آنکه بتوانند انگشتان خود را تحت اختيار درآورند، بر بازوهايشان کنترل پيدا ميکنند.
رشد، همچنين، از بالا به پايين بدن کودک به پيش ميرود. کودک ابتدا نياز دارد بتواند سر خود را تحت اختيار بگيرد و طي مراحل بعدي، بر پاهايش کنترل پيدا ميکند.
رشد حرکتي کودکان چگونه بر زمينه هاي رشدي ديگر آنها تاثير مي گذارد؟
چگونگي رشد مهارتهاي حرکتي کودک بر عملکرد او در تمامي زمينههاي رشدي اثر ميگذارد:
ارتباط ميان مهارتهاي حرکتي و رشد شناختي: کودکان ميتوانند هرچه بهتر محيط پيرامون خود را کشف کنند، اگر قادر باشند بهراحتي حرکت کنند يا موقعيت خود را تغيير دهند. کودکان، همچنين، در صورت داشتن اختيار و کنترل بر عضلات انگشتان، بهتر ميتوانند بنويسند و نقاشي بکشند.
رشد حرکتي کودک
ارتباط ميان مهارتهاي حرکتي و رشد مهارتهاي خودياري: بهرهمندي از مهارتهاي استوار و مستحکم کنترل حرکتي به کودکان کمک ميکند ياد بگيرند با دست غذا بخورند و بعدا از ابزارهايي مانند قاشق، چنگال و چوب غذاخوري استفاده کنند. چنين مهارتهايي، همچنين، کودکان را به پوشيدن و درآوردن لباسهايشان، مسواک زدن، شستن دستها و صورت و حمام کردن توانا ميکند.
ارتباط ميان مهارتهاي حرکتي و توسعه ارتباطات کودک: داشتن کنترل بر فضاي دهاني/حرکتي به کودکان اجازه ميدهد کلمات و اصوات را بهدرستي تلفظ کنند. اين موضوع به طرز بيان و گفتار آنها ارتباط دارد.
ارتباط ميان مهارتهاي حرکتي و رشد اجتماعي و عاطفي: بهرهمندي از مهارتهاي حرکتي براي نشستن صحيح، صحبت کردن، غذا خوردن و نوشيدن مايعات کودک ضروري است. همچنين، اينکه افراد ديگر چگونه به نحوه عملکرد کودک در اين زمينهها واکنش نشان ميدهند، به نوبه خود، بر توسعه اجتماعي و عاطفي او به شکل مثبت يا منفي تاثير ميگذارد.
بازار