هنر زندگي/ تاثير اضطراب مادر بر جنين، تنها به دوران بارداري و رشد جنين در داخل رحم محدود نميشود. اضطراب مادر، نوزاد را بعد از تولد و در تمام دوران رشدي تحت تاثير قرار ميدهد. بسياري از مشکلات اضطرابي در بزرگسالي ريشه در دوران کودکي و حتي دوران جنيني فرد دارد. براي مثال زماني که دچار استرس ميشويد هورمون کورتيزول در بدن شما افزايش مييابد، اين هورمون از طريق بند ناف به جنين نيز منتقل ميشود و او را تحت تاثير قرار ميدهد. بعد از تولد نيز ارتباط شما همچنان از طريق شيردهي، آغوش گرفتن، ارتباط کلامي و... با کودک حفظ ميشود. هر مادري در تلاش است تا کودک خود را از هر نوع آسيب احتمالي دور بکند. به کارگيري روشهاي مديريت کنترل استرس براي شما بسيار موثر واقع خواهد شد.
تاثير اضطراب مادر بر جنين در دوران بارداري
بر اساس پژوشها استرس طولاني مدت مادر در دوران بارداري ميتواند تاثيرات آسيبزايي مانند وزن کم هنگام تولد، احتمال نارسي يا حتي سقط جنين، وقفه يا تاخيرهاي رشدي بر جنين در حال رشد داشته باشد. همچنين ارتباط بين استرسهاي شديد بارداري با مشکلات نوزاد از قبيل بي قراري، اضطراب، بيش فعالي و ناآرامي در مطالعات نشان داده شده است.
مشخص شده که جنين در حال رشد استرسهاي شديد مادر را درک ميکند و دچار ناآرامي ميشود. همچنين تغييرات مواد شيميايي در ساختار مغز مادرِ مضطرب ميتواند بر جنين تاثير گذار باشد. افزايش استرس باعث افزايش فعاليت غده فوق کليوي، آزاد کننده کورتيکوتروپين ميشود. اين هورمون بر طول مدت حاملگي تاثير ميگذارد. به اين ترتيب استرسهاي شديد مادر در زايمان زودرس و به دنيا آمدن نوزاد نارس موثر است. به علاوه بر اساس مطالعات مواد شيميايي ناشي از استرس ميتواند از طريق جفت به جنين در حال رشد منتقل شود.
مواد شيميايي که در پاسخ به استرس در مغز مادر ترشح ميشوند، به طور مستقيم بر مغز جنين اثر ميگذارند. اضطراب و استرس در بارداري باعث ايجاد تغييرات در ساختار و عملکرد مغز جنين ميشود و زمينه را براي ابتلاي کودک به اسکيزوفرني، افسردگي و بيش فعالي در آينده فراهم ميکند.
مطالعات انجام شده نشان دادهاند اضطراب مادر بر جنسيت جنين تأثير دارد؛ ترشح ميزان زيادي از هورمون کورتيزول که بر اثر استرس در بدن آزاد ميشود، لانه گزيني جنين پسر در رحم را سخت ميکند و به همين دليل احتمال دختر شدن جنين در مادران پر استرس بيشتر از سايرين است.
تاثير اضطراب مادر بر جنين | چطور مادري خواهم بود؟
بسيار ديده ايد مادراني را که در تمامي زمينهها دچار نگراني بيش از حد هستند. براي مثال ممکن است اضطرابهايي درباره نقش و وظايف مادر بودن بعد زايمان، تربيت کودکشان، چگونگي تغذيه مناسب نوزاد و... داشته باشند. اين مادران اصولا همان کساني هستند که در مورد کارايي خود ترديد دارند و در هر زمينهاي ممکن است براي خودشان سختگيري داشته باشند، انتظارات بالا براي خود تعيين کنند و در صورت داشتن نقص يا کارايي پايين در هر کار خود را سرزنش کنند.
چنين افرادي با مادر شدن هم از خود انتظارات سختگيرانه اي در مورد مادر خوب و بي نقص دارند، با کمترين کمبودي در مورد کودک خود را سرزنش ميکنند بنابراين سعي ميکنند با مراقبت بيش از حد از کودک خود از هر کمبودي جلوگيري کنند. چنين مادري در مورد هر چيزي مثل غذا خوردن کودک، برخورد ديگران با او، داشتن لباس و اسباب بازيهاي کافي نگراني بيش از حد دارند و سعي ميکنند خدمات بيش از حدي به کودک ارائه دهند.
اصولا کودکان چنين مادراني وابستگي زيادي به آنها پيدا ميکنند و به تدريج به آنها القا ميشود که خودشان به تنهايي توانايي از پس مسائل برآمدن را ندارند و براي حل مساله نياز به ديگري دارند. اين کودکان ممکن است در مورد مواجه شدن با تجربيات جديد يا عملکرد مستقل ترس و اضطراب پيدا کنند. به اين ترتيب احساس کارايي پايين، اعتماد به نفس پايين، وابستگي زياد ميتواند از تبعات اين محافظت بيش از حد باشد. با کمک گرفتن از مشاوره کودک و يادگيري مهارتهاي فرزندپروري ميتوانيد از نگرانيهاي خود کم کنيد.
تاثير اضطراب مادر بر جنين | اضطراب جدايي کودک در پاسخ به اضطراب مادر
کودکاني که مشکلات رفتاري دارند و يا بسيار مضطرب و ترسو هستند، احتمال ميرود در دوران جنيني در معرض استرسهاي مادر قرار گرفته باشند. خيلي اوقات مادراني که از اضطراب جدايي کودک خود شکايت دارند، در واقع نميدانند که اضطراب خود آنها است که به فرزند خردسالشان منتقل شده است.
مادراني که در مورد جدا شدن از کودکشان به هر دليل نگراني دارند، به طور ناخودآگاه تمايل دارند کودک را به خود بيشتر وابسته نگه دارند. براي مثال از جدا کردن و سپردن کودک يا جدا کردن محل خوابش تا مدتها اجتناب ميکنند. ممکن است در مورد آسيب ديدن کودک وقتي تنها است يا با ديگران مشغول بازي و فعاليت است نگراني شديد پيدا کنند و اين نگرانيها را به کودک خود انتقال دهند.
در واقع بسياري از مادران به دليل ترس از جدايي، به طور ناخودآگاه، اين چنين به کودک القا ميکنند که جدايي اش از مادر ميتواند به شدت خطرناک باشد. بنابراين اين کودکان به تدريج به مادر وابسته ميشوند و اضطراب جدايي شديدي در آنها شکل ميگيرد. اضطراب جدايي مادر نسبت به کودک ميتواند تحت تاثير عواملي مثل روابط اوليه کودکي، تجربيات آسيب زاي قبلي، داشتن ويژگيهاي کلي اضطرابي، يا به دنيا آمدن نوزاد بعد از مدت طولاني باشد.
فرزند من بايد بهترين باشد
شما به عنوان مادر انتظار داريد فرزندتان بهترين باشد و موفقيتهاي زيادي کسب کند. عموما اين انتظارات خود را در سالهاي بعد در عملکرد شناختي و تحصيلي نشان ميدهد. انتظارات بيش از حد نسبت به توانايي کودک باعث ميشود والدين کوچکترين شکست يا عملکرد پايين کودک را تحمل نکنند و به شدت کودک را سرزنش يا تنبيه کنند.
اين کمالگرايي به تدريج به شخصيت کودکتان منتقل شده و باعث ميشود او به فردي تبديل شود که با کوچکترين شکست احساس حقارت و گناه را تجربه کند. چنين کودکاني در بزرگسالي معمولا داراي مشکلات اضطرابي زياد و کمبود اعتماد به نفس ميشوند و عموما ارزشمندي خود را با موفقيتها و دست آوردهاي بزرگ در ارتباط ميدانند.
کودکان اضطراب را ياد ميگيرد
تاثير اضطراب مادر بر جنين ممکن است به شکل مضطرب شدن کودک در آينده بروز پيدا کند. کودکان مشاهده گران بسيار فعالي هستند. هرگونه رفتار والدين ميتواند براي کودکان الگوسازي شده و به عنوان رفتار درست پذيرفته شود. اصولا پدر و مادري که از هر چيز نگراني داشته باشند، به راحتي ميتوانند اين ترسها و نگرانيها را براي کودک خود الگوسازي کنند. ترس از حيوانات، ترس از ارتفاع، اضطرابهاي اجتماعي و اضطراب در مورد بيماري و آلودگي همه ميتواند از طريق مشاهده و الگوسازي به کودک آموخته شود.
چگونه به کودکم اضطرابم را انتقال ندهم؟
بهتر است پيش از آن که باردار شويد به دنبال راهي براي کاهش اضطرابهاي خود باشيد. شما ميتوانيد براي رسيدن به اين منظور درباره منابع استرس زاي خود با يکي از اعضاي خانواده يا دوست خود صحبت کنيد، با اين کار بخشي از انرژي منفي و هيجانهايتان را تخليه ميکنيد. اما احتمال دارد بعد از مدتي اطرافيان از شنيدن افکار منفي شما خسته شوند، در نتيجه شما نيز ترجيح ميدهيد ناراحتيهاي خود را اکثرا براي خود نگه داريد.
راه ديگر براي کاهش اضطرابها کسب مهارتهايي براي کنترل آنها است. همچنين در مرتبه بعدي بهتر است به دنبال راهي اساسي براي درمان اضطرابهاي خود برآييد. مشاوران و درمانگران متخصص با استفاده از دانش خود در اين زمينه به شما کمک ميکنند تا ريشههاي اضطراب را شناسايي کرده و راههاي مقابله با آنها را فرا بگيريد.
راههايي براي کاهش تاثير اضطراب مادر بر جنين
ورزش روزانه به شما شادي و نشاط ميبخشد و از ميزان ترشح کورتيزول (هورمون استرس) در بدن ميکاهد.
براي کاهش استرس و اضطراب در دوران بارداري ميتوانيد از ورزشها، تکنيکهاي آرام سازي مانند يوگا و مديتيشن و تمرينهاي تنفسي استفاده کنيد. اين روشها به زايمان راحتتر نيز کمک ميکنند.
سعي کنيد به اندازه کافي استراحت کنيد. نداشتن خواب کافي و با کيفيت و تغذيه نامناسب خود باعث تشديد علائم استرس ميشوند و شما را در برابر محرکهاي استرسزا آسيبپذيرتر ميکنند. از خوردن نوشيدنيهاي کافئين دار خودداري کنيد.
بهتر است اميدوار باشيد و با نگرش مثبتي به مسائل نگاه کنيد. ديدگاه شما در ميزان استرستان تأثير ميگذارد پس سعي کنيد مثبت انديشي را بياموزيد.
بچه دار شدن تغييري بسيار بزرگ در زندگي است و براي سازگاري با آن نياز به کمک اطرافيان و دريافت حمايت وجود دارد. بنابراين با نزديکان مورد اعتماد خود در مورد نگرانيهايتان صحبت کنيد و از حمايتهاي آنان بهرهمند شويد.
بازار