ايرنا/ هنگامي که نيروي سومي وارد دعواي کودکان ميشود که از هر دوي آنها برتر و قدرت بالاتري دارد اثرات منفي به بار ميآورد.
مشاجره و رقابت امري جدانشدني از زندگي و رشد کودکان است. به طوري که تمامي والدين در بين فرزندان خود و دوستان آنها به کرات شاهد چنين اتفاقهايي هستند. اما در اين بين بسياري از والدين، با اينکه ميدانند درگيري کودکان با يکديگر خيلي زود خاتمه پيدا خواهد کرد، سريع مداخله ميکنند و واکنش نشان ميدهند. به عبارتي نيروي سومي وارد دعواي کودکان ميشود که از هر دوي آنها برتر و قدرت بالاتري دارد. ورود والدين به اين مشاجرات در نگاه اول کمک کننده و رهايي بخش فرزندشان است. اما در باطن اتفاق ديگري در حال انجام است.
چرا نبايد سريع مداخله کرد؟
دعواي کودکان در زمين بازي يا درگيري آنها با هم باعث تقويت مهارتهاي اجتماعي و همدلي بين کودکان خواهد شد. ورود سريع والدين به کودک آنها اين پيام را ميرساند که «تو به تنهايي قادر به حل مسيله و دفاع از خود نيستي و من هميشه بايد در کنار تو باشم». بيشتر درگيريهاي کودکان فرصت مناسبي براي رشد و ايجاد مهارتهاي اجتماعي است. در چنين شرايطي، بهتر است والدين ابتدا صبر و حوصله به خرج دهند و منتظر بمانند و ببينند کودکان چه عکسالعملي نشان ميدهند. کودکان بايد نحوه تعامل اجتماعي با ديگران را ياد بگيرند و مشکلاتشان را به کمک همين تجربيات اوليه در دعواها حل کنند. در حقيقت بايد دانست که اين دعواها تنها بازي زندگي بزرگسالي آنها است و دخالت بزرگترها در اين مشاجرات فرصت تجربه آموزي براي آينده را از آنها ميگيرد.
فراز و نشيبهاي «زندگي حقيقي» بدون حمايت والدين
گاهي والدين از مداخله کردن احساس خوبي پيدا ميکنند. آنها بر اين باورند که با مداخله کردن مهارتهاي لازم را براي حل دعواهايشان و يا مقابله با قلدري را به کودکشان ياد ميدهند. در نهايت چون مداخله آنها پايان درگيري را در پي دارند، احساس ميکنند مؤثر واقع شدهاند. البته کودکانشان هم، از اينکه احساساتشان شنيده شده است و پدر و مادر حامي آنها بودهاند، احساس مثبتي دارند.
با وجود اين، چرا والدين نبايد هميشه وارد درگيري شوند و مداخله کنند؟ چون زندگي فراز و نشيبهاي فراواني دارد و والدين هميشه و در هر شرايطي حضور ندارند. پس بهتر است کودک از قبل مهارتهايي براي حل تعارضات کسب کرده باشد. علاوه بر اين در بين همسالان کودک آنها در آينده با القابي شناخته ميشوند که نقطه مرکزي اعتماد به نفس آنها براي ابراز وجود در بين همسالانشان را مورد هدف قرار ميدهد.
به عنوان يک والد تنها در صورتي که به اين نتيجه رسيديد که دعوا وارد مسير خطرناکتري شده، وقت مداخله رسيده است. فراموش نکنيد که اين مشاجرات تنها يک رزمايش براي آينده کودکتان است. پس از کودکان بخواهيد هر کدام مشکل را بيان کنند و شما نيز خيلي واضح مشکل را دوباره بازگو کنيد. سپس بخواهيد راهحلهاي مشکل را بيان کنند و اختلافات بين خودشان را به شيوه ديگري غير از گلاويز شدن حل کنند. يادگيري اين مهارت تنها براي خاتمه دادن به دعوا نيست، بلکه آنها را مجبور ميکند به روش پختهتر و منطقيتري با هم مذاکره کنند.
چه زماني بهتر است والدين يا بزرگترها وارد درگيري شوند و آن را خاتمه دهند؟
وقتي قلدري اتفاق ميافتد. قلدري به معني اين است که يکي از کودکان، با تکرار حرکاتي، قصد آسيب رساندن به کودک ديگر را دارد. در چنين وضعيتي، نوعي تفاضل قدرت هم وجود دارد. معمولا يکي از آنها از لحاظ سني يا جسمي از ديگري بزرگتر است. يا وقتي خطر آسيب جسمي وجود دارد نيز والدين بايد براي مراقبت و محافظت از کودک اقدامي انجام دهند.
پروين محمدي | کارشناس ارشد روانشناسي
بازار