نمناک/ عذرخواهي کردن معمولا کار ساده اي نيست حتي براي بزرگسالان. به عنوان والدين يک فرزند، آموختن چگونگي عذرخواهي کردن مي تواند امري بسيار پيچيده باشد بدان دليل که کودکان به صورت طبيعي و ذاتي همدلي دارند اما درک کاملي از مفهوم عذرخواهي کردن ندارند. اکثر والدين سعي مي کنند معذرت خواهي کردن را به کودک خود آموزش دهند. اما روش نامناسب در يادگيري اين کار مي تواند نتيجه اي ناموفق در پي داشته باشد.
کودکان بطور ذاتي همدلي مي کنند، ممکن است حين تماشاي يک کارتون غم انگيز حلقه زدن اشک در چشمان کودک را شاهد بوده باشيد. اين امر بدان دليل است که آن ها موجوداتي بسيار دلسوز هستند اما همانند بزرگسالان رفتار نمي کنند و از قوانين مقرر شده از لحاظ اجتماعي پيروي نخواهند کرد.
شما بايد در نقش والدين به فرزند خود بياموزيد که طبق هنجارهاي اجتماعي رفتار کند. در اين قسمت از خانواده پلاس نمناک نکات عملي را براي آموزش عذرخواهي به کودک معرفي خواهيم کرد.
چگونه معذرت خواهي کردن به کودک را بياموزيد؟
براي عذرخواهي کردن ابتدا شما بايد مسئوليت اقدامات خود را بر عهده بگيريد و احساسات ديگران را درک کنيد. جلوي کودک از او بابت رفتار اشتباهي که انجام داده ايد عذرخواهي کنيد.
هرگز از جملاتي چون:« از من عذرخواهي کن و با من حرف نزن» و يا « منتظرم از من عذر خواهي کني» استفاده نکنيد. گاهي اوقات کلماتي را ميگوييد که به آن ها حتي فکر نکرده ايد.
آيا اعتقاد شما بر اين است که کودک بايد اجباراً عذرخواهي کند؟ حقيقت اين است که نبايد فرزند را به زور مجبور به انجام کاري کنيد زيرا او مي آموزد که ناچار بايد از والدين خود پيروي کند.
هدف نهايي آن است که کودک مسئوليت اشتباهات خود را برعهده گيرد و کار اشتباهي که انجام داده است را بپذيرد.
به فرزندتان کمک کنيد تا آرام شود:
در اکثر مواقع زماني که کودک بايد معذرت خواهي کند عصبانيت او خارج از کنترل مي شود. حال، درخواست اينکه فرزندتان در آن لحظه عذرخواهي کند ميتواند به دلايل زير زيان بخش باشد:
کودک نمي فهمد و نمي داند که چرا بايد عذرخواهي کند.
کودک ممکن است حتي اضطراب بيشتري را تجربه کند.
کودک از آنچه اتفاق افتاده است چيزي نخواهد آموخت.
در عوض نفس عميقي بکشيد و به فرزند خود نزديک شويد و او را از محلي که درگيري رخ داده است خارج کنيد. به او اجازه دهيد تا آرام شود سپس با صحبت کردن به او عذرخواهي کردن را بياموزيد.
موقعيت کودک را تجزيه و تحليل کنيد:
با کودک خود در مورد اوضاع و شرايط صحبت کنيد و بگذاريد احساسش را آزادانه نشان دهد. هنگامي که فرزند شما آرام شد وقت آن است که اتفاقي که رخ داده است را تحليل کند و احساس خود را بيان کند که دقيقا چه اتفاقي افتاده است. هنگام درگيري بيان احساسات مهم است و در واقع محرک اقدامات کودک خواهد بود.
دلايل کودک براي انجام کار اشتباه را از او بپرسيد:
از کودک خود بپرسيد چرا اين کار اشتباه را انجام داده است. پرسيدن دلايل از کودک براي انجام کار اشتباهي که مرتکب شدهاند، انگيزه بيشتري براي بخشيده شدن به کودک خواهد داد.
کودک را به همدلي تشويق کنيد و به فرزندتان آموزش دهيد چگونه عذرخواهي کند:
اکنون که شما مي دانيد چه اتفاقي افتاده است و چرا فرزندتان به آن واکنش نشان داده است از او بپرسيد که اگر جاي کودک ديگري بود چه احساسي داشت. حتي مي توانيد آن ها را از وضعيت مشابهي که تجربه کرده است به ياد آورد. هدف آن است که کودک خود را در جاي کودک ديگري قرار دهيد تا اشتباه خود را بفهمد.
برايش زماني تعيين کنيد تا به اشتباهش فکر کند:
کودک شما نبايد پس از انجام کار اشتباه براي فرار از تنبيه عذرخواهي کند بلکه بايد براي او زماني تعيين کنيد تا به اشتباهش فکر کند و پي به اشتباه خود ببرد و از کارش پشيمان شود، زيرا مهمترين شرط براي اينکه عذرخواهي شکل واقعي و حقيقي پيدا کند، پشيماني است پس چنانچه در اين بخش از نمناک نيز اشاره شده است تا زماني که از کارش پشيمان نيست، لازم نيست عذرخواهي کند.
با فرزند خود در مورد آنچه که مي توانست متفاوت انجام دهد تحليل کنيد:
اگر مي توانستيد به موقعيت قبل برگرديد چه کار مي کرديد؟ اين تمرين به کودک اجازه مي دهد تا راه هاي ديگري را براي حل و فصل تعارض بيانديشد. اگر چه درست است که طوفان مغزي وضعيت فعلي را حل نمي کند اما روشي خوب براي مديريت احساسات در آينده خواهد بود.
تکرار نکردن اشتباه از مهمترين شرطهاي يک عذرخواهي واقعي است:
به کودک خود بگوييد اگر کار بدي انجام داده و بابت آن عذرخواهي مي کند نبايد اين کار خود را دوباره تکرار کند زيرا يکي از مهمترين شرطهاي يک عذرخواهي واقعي تصميم جدي براي تکرار نکردن کار اشتباه هست.
اگر کودک يک عذرخواهي واقعي انجام داده و بعد ناخواسته دوباره همان کار را تکرار کرده، عذرخواهي او را بپذيريد و تاکيد کنيد که چون واقعا قصد انجامش را نداشته، اشکالي ندارد. خودتان نيز بعد از عذرخواهي از کودک، دوباره آن کار را انجام ندهيد.
از او بپرسيد که چگونه مي تواند کاري انجام دهد تا کودک ديگر احساس بهتري داشته باشد:
والدين بايد الگوي مهمي براي کودک باشند. بگذاريد فرزندتان نحوه عذرخواهي کردن را انتخاب کند. گفتن «ببخشيد» گاهي اوقات چيزي نيست که يک کودک نياز دارد. آن ها را در آغوش بگيريد و به بازي يا نقاشي دعوت کنيد. هدف آن است که کودک مسئوليت اعمال خود را به نحوي برعهده گيرد.
از او بپرسيد که چگونه مي تواند کاري انجام دهد تا کودک ديگر احساس بهتري داشته باشد و کار خود را جبران کند. در آموزش مستقيم به کودک توضيح بدهيم که با جبران کردن نشان ميدهيم مسئوليت کار اشتباهمان را پذيرفتهايم و احساس طرف مقابل را به خوبي درک کردهايم اينکار باعث ميشود هم طرف مقابل را خوشحال کنيم و هم خودمان احساس بهتري داشته باشيم.
اما به کودکمان نشان دهيم که براي جبران اشتباهمان هرگز مجبور نيستيم کاري انجام دهيم که به ما آسيب بزند يا براي جبران اشتباه و بخشيده شدن تحت فشار قرار گيريم. اينگونه کودک در مي يابد که براي جبران اشتباه هرگز به کسي باج ندهد و مورد سوء استفاده قرار نگيرد.
يک عذرخواهي خوب بايد نشان دهد که چرا کودک بايد عذرخواهي کند که نه تنها به خاطر آن چه انجام داده است بلکه به خاطر صدمه زدن به احساسش است. در نهايت براي آموزش عذرخواهي به فرزند بايد الگو باشيد.
شما نيز هروقت اشتباهي کرديد عذرخواهي کنيد. عذرخواهي کردن نقطه ضعف نيست بلکه قدرت و شجاعت است. به عنوان والدين بايد شجاع باشيد تا فرزندانتان نيز آن چه که انجام مي دهيد را بياموزند.
بازار