اصول کاشت و نگهداری از گل نیلوفر پیچ در منزل

ستاره

بروزرسانی 1399/05/17 - 11:26

اصول کاشت و نگهداری از گل نیلوفر پیچ در منزل

ستاره/ گل نيلوفر پيچ رونده يک گل زيباي تزييني است که مي‌تواند شکوه و رنگ زيبايي به خانه شما ببخشد. اين گل اساطيري در فرهنگ، اعتقادات و حتي معماري بسياري از کشورها جايگاه ويژه‌اي دارد. اگر بدانيد گل نيلوفر نماد چيستو چه مفاهيم مثبتي از صلح و عشق و زيبايي تا جاودانگي را القا مي‌کند در کاشت و پرورش آن در نزديکي خود مصمم تر مي‌شويد. در اين مطلب با اطلاعاتي در مورد گل پيچک نيلوفر و اصول کاشت و نگهداري آن آشنا مي‌شويد.

گل نيلوفر پيچ چه گياهي است؟
مورنينگ گلوري مکزيکي (Mexican Morning Glory)، گل نيلوفر، پيچک نيلوفر و يا نيلوفر پيچ (با نام علمي Ipomoea tricolor) همه نام‌هايي هستند براي تعبيري که مرحوم دهخدا در فرهنگ دهخدا از آن به اين صورت ياد مي‌کند: "نيلوفر در تداول امروزي قسمي پيچک است. گل آن، چون شيپوري است به رنگ آبي سخت مطبوع يا سرخ کم رنگ و لطيف، در نهايت صفا و طراوت که صبح زود باز شود و چند ساعت پس از زدن آفتاب بپژمرد."
اگر تا به حال به زمين‌هاي پرورش سيب زميني شيرين سر زده باشيد حتما شباهتي بين برگ‌ها و گل‌هاي آن‌ها و مورنينگ گلوري مشاهده کرده‌ايد. با کمال تعجب، اين گياهان از يک رسته و متعلق به سرده پيچکيان هستند.
شکوه صبحگاهي (Morning glories) نام ديگري است که براي اين گل برگزيده‌اند. گل نيلوفر رونده، گياه يک ساله‌اي است که ساقه‌هايي باريک، برگ‌هاي قلب شکل و گل‌هاي شيپوري صورتي، بنفش-آبي، ارغواني و يا سفيد دارد. شکوفه‌هاي جذاب و خيره کننده از ديگر مشخصات اين گل زيباست.

معمولا از گياه نيلوفر پيچ، به عنوان يک گياه تزئيني ياد مي‌شود؛ چرا که با استفاده از آن مي‌توان به راحتي يک طاق قوسي شکل طبيعي و دوست داشتني ايجاد کرد و يا آن‌ها را مي‌‌توان به عنوان تزئيني براي آلاچيق‌ها و سايبان‌ها و يا به عنوان گلهاي مخصوص تراس و بالکن به کار برد.
يکي ديگر از مشخصات اين گياهان رونده سرعت رشد بالاي آن‌هاست به طوري که هر فصل چيزي حدود ۴.۵ متر رشد مي‌کنند. افزون بر اين گل نيلوفر پيچ، از جمله گياهاني است که بذر آن به طور خود بخودي افشانده مي‌شود، بنابراين هنگام انتخاب جا براي نگهداري به اين نکات توجه ويژه‌اي داشته باشيد.

نکته قابل توجه در مورد اين گياهان اين است که در برابر کم آبي و خشکسالي مقاوم هستند. بهتر است بدانيد که زمان شکوفه کردن و گل دادن گل نيلوفر از اوايل تابستان تا اولين يخبندان فصلي (first frost: اولين باري که دماي هوا در بازه ۰ تا -۲ درجه سانتي گراد قرار مي‌گيرد) به طول مي‌انجامد.
گل‌هاي رنگارنگ، خوشبو و بزرگ گياه نيلوفر پيچ، پروانه‌ها و مرغ مگس خوار را به خود جذب مي‌کند.
اگر بخواهيم به يکي از خواص گل نيلوفر اشاره کنيم، بايستي خاصيت سمي بودن بذر گل نيلوفر پيچ را در اينجا متذکر شويم. از ديگر مواردي که در بسياري از مراجع به آن‌ اشاره شده است خاصيت توهم زايي اجزاء اين گياه فريبنده و زيباست. به عنوان يک توصيه جدي، بذر اين گياه را از دسترس کودکان و حيوانات خانگي دور نگه داريد.

نحوه کاشت گل نيلوفر پيچ در باغچه و گلدان
زمان کاشت گل نيلوفر
بهترين زمان کاشت گل نيلوفر پيچ اواخر بهار يا اوايل تابستان است؛ زماني که دماي هوا به اندازه ۱۸ درجه سانتي گراد گرم شده باشد.

مکان کاشت گل نيلوفر
گل‌هاي نيلوفر به يک مکان آفتابي براي رشد احتياج دارند. اين گل‌ها با تابش مقادير زيادي از پرتو‌هاي خورشيد بهترين عملکرد در شکوفه دادن را خواهند داشت.
خاک حاصلخيز و زهکشي شده از ديگر ملزومات کاشت اين گياهان است.
مکاني را انتخاب کنيد که از وزش باد شديد در امان باشد.

مراحل کاشت گل نيلوفر پيچ
خيساندن بذر‌ها به مدت ۲۴ ساعت در آب؛ اين کار سرعت جوانه زني را بهبود مي‌بخشد و در نهايت منجر به بيرون آمدن ريشه‌اي خواهد کرد که شبيه يک کرم است.
بذر‌ها را با فاصله‌اي حدود ۱۵ سانتي متر از هم بکاريد و با خاک (ارتفاع خاک نبايد زياد باشد چيزي حدود ۱ سانتي متر کفايت مي‌کند) روي آن‌ها را بپوشانيد.
در هنگام کاشت آبياري بذر را فراموش نکنيد.

اصول نگهداري از گل نيلوفر
کود مايع متوسط (کود‌هاي نه چندان قوي مثل کود اسبي) را بعد از کاشت به محل کاشت تزريق کنيد. دقت داشته باشيد که کود بيش از اندازه، موجب رشد بيشتر شاخ و برگ نسبت به خود گل‌ها خواهد شد.
مثل اکثر گياهان رونده بايستي شاخ و برگ نيلوفر رونده را نيز مهار کنيد تا از شکسته شدن ساقه آن‌ها جلوگيري شود.
گل نيلوفر پيچ از گياهاني است که به نگهداري زياد و پردردسر نياز ندارد، تنها کافي است يک برنامه آبياري منظم برايش تدارک ببينيد.
مي‌توانيد از انواع مالچ يا خاکپوش براي حفظ رطوبت و جلوگيري از رويش علف‌هاي هرز استفاده کنيد.
اگر قصد داريد از رشد خود بخودي پيچک نيلوفر جلوگيري کنيد، گل‌هاي قديمي را پيش از آن که نهاندانگان (seedpods) به بذر تبديل شوند، بچينيد.
کارشناسان بهترين برنامه براي آبياري اين گياه را يکبار در هفته در نظر گرفته‌اند.

بيماري‌ها و آفات گل نيلوفر پيچ
از انواع آفات و بيماري‌هاي گل نيلوفر مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:

آفات
شته‌ها، به ويژه شته پنبه که شيره گياه را از طريق برگ‌ها مي‌مکد. اين آفت به راحتي از طريق روغن چريش (neem oil) و يا اسپري آب (با شدت زياد) به روي برگ‌ها از بين مي‌رود.
کنه تار عنکبوتي، که دقيقا مانند شته پنبه عمل مي‌کند و راه از بين بردن آن روغن چريش و اسپري دافع حشرات است.

آفت معدنچي برگ يا مينوز برگ (Leaf miner)، که با حرکت در داخل برگ ريشه کن کردن آن‌ها بسيار سخت است. در صورت رويت چنين آفتي برگ آلوده را از گياه جدا کنيد و آن را معدوم نماييد. راه ديگر استفاده از روغن چريش و يا اسپري باسيلوس تورنجينسيس (bacillus thurigiensis spray) است.

بيماري‌ها
زرد شدن برگ‌ها، در اثر کمبود نور يا آب؛ آبياري بيش از حد يا کمبود آب در هر دو باعث برگ زرد شدن آن مي‌شود. گفتني است که کمبود نور آفتاب نيز باعث زردي خواهد شد.
تاول سفيد، نوعي بيماري است در اثر فعاليت قارچ‌هاي اُاُميست (Oomycetes) به وجود مي‌آيد و لکه‌هاي سفيدي را روي برگ ايجاد مي‌کند. تها راه درمان اين بيماري جدا کردن برگ‌ها و ساقه‌هاي مشکوک و آلوده به تاول سفيد است.

انواع گل نيلوفر
نيلوفر معمولي يا نيلوفر آبي (نيلوفر مرداب)
نيلوفر بزرگ
نيلوفر سفيد (Ipomoea alba)
نيلوفر هندي (Ipomoea indica)
نيلوفر باغي
نيلوفر صحرائي
نيلوفر ارغواني (Ipomoea purpurea)

تفاوت هاي گل نيلوفر با پيچک صحرايي
گل نيلوفر پيچ در اکثر موارد با عمو زاده‌ي خود يعني پيچک صحرايي (Field bindweed) با نام علمي Convolvulus arvensis اشتباه گرفته مي‌شود. اين گياه که نوعي علف هرز مهاجم است بيشتر در مناطق آسيايي و اروپايي يافت مي‌شود و فعالان اين حوزه نام‌هاي ديگري نظير شکوه صبحگاهي چندساله و يا جني خزنده (creeping jenny) براي او انتخاب کرده‌اند.
از تفاوت‌هايي که مي‌توان ميان گل نيلوفر پيچ و جني خزنده قائل شد مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:

جني خزنده برخلاف گل نيلوفر پيچ، ريشه‌هاي عميقي دارد که همين دليل موجب جان سخت شدنش خواهد شد و در مناطقي که امکان کاشت گل نيلوفر جود ندارد، اين گياه قابل کاشت خواهد بود.
برگ‌هاي پيچک صحرايي معمولا از گل نيلوفر پيچ کوچکتر هستند. برگ‌هاي قلبي شکل گل نيلوفر پيچ عرضي حدود ۵ سانتي متر يا بيشتر دارد، ولي برگ‌هاي پيکاني پيچک‌هاي صحرايي به ندرت عرضي معادل ۵ سانتي متر دارند.
گل‌هاي پيچک صحرايي فقط با رنگ‌هاي صورتي يا سفيد شکوفه مي‌دهند، در حالي که گل‌هاي شکوه صبحگاهي گل‌هايي بزرگتر با رنگ‌هاي صورتي، سفيد، سرخابي، آبي، بنفش و يا قرمز دارند.
پيچک‌هاي گل نيلوفر معمولا ضخيم‌تر از پيچک‌هاي صحرايي هستند.