سيمرغ/ ريتالين دارويي است که براي درمان بيش فعالي و افزايش توجه و تمرکز افراد تجويز مي شود، اما گاهي افراد بدون نسخه پزشک اين دارو را مصرف مي کنند. در اين مقاله به طور کامل قرص ريتالين معرفي مي شود.
قرص ريتالين Ritalin يا متيل فنيديت Methylphenidate چيست و چه عوارضي دارد؟
داروي ريتالين Ritalin يا متيل فنيديت Methylphenidate براي درمان اختلال بيش فعالي و نقص توجه يا ADHA استفاده مي شود و مصرف آن بدون نسخه پزشک ممنوع مي باشد. اين دارو از طريق تغيير مقدار برخي مواد طبيعي در مغز کار مي کند. ريتالين در گروه داروهاي محرک قرار مي گيرد. اين دارو به افزايش توانايي شما براي توجه کردن، تمرکز بر روي يک فعاليت و کنترل مشکلات رفتاري کمک مي کند. همچنين مي تواند به سازماندهي وظايف و بهبود مهارت هاي گوش دادن کمک مي کند. ريتالين همچنين براي درمان برخي اختلالات خواب، از جمله نارکولپسي يا حمله خواب Narcolpsy، استفاده مي شود.
قرص ريتالين را چطور مصرف کنيم؟
قبل از شروع مصرف قرص ريتالين بهتر است راهنماي مصرف دارو را با دقت مطالعه کنيد. اگر درباره نحوه مصرف دارو سوالي داريد، با پزشک مطرح کنيد.
قرص ريتالين خوراکي است و بايد درست طبق دستور پزشک مصرف شود، معمولا 2 يا 3 بار در روز. بهترين زمان مصرف قرص ريتالين 30 تا 45 دقيقه قبل از وعده غذايي است. به هرحال اگر دچار ناراحتي معده هستيد، مي توانيد آن را همراه با غذا يا ميان وعده يا بعد از آن مصرف کنيد.مصرف دير هنگام قرص ريتالين در روز ممکن است باعث بي خوابي شود.
قرص ريتالين را به طور منظم مصرف کنيد تا بيشترين مزيت را از آن بگيريد. براي اينکه زمان مصرف را به خاطر داشته باشيد، هميشه در يک زمان خاص در روز قرص ريتالين را مصرف کنيد.
ميزان مصرف قرص ريتالين بر اساس شرايط بيماري و نوع واکنش بدن به دارو تعيين مي شود. در زمان مصرف قرص ريتالين پزشک شما را راهنمايي خواهد کرد که ميزان مصرف را افزايش يا کاهش دهيد. به علاوه اگر براي مدت زيادي است که قرص ريتالين مصرف مي کنيد، مصرف دارو را به طور ناگهاني و بدون مشورت با پزشک قطع نکنيد.
قطع ناگهاني مصرف قرص ريتالين ممکن است باعث بروز نشانه هاي ترک دارو شود، به ويژه اگر براي مدت طولاني و به طور منظم مصرف مي شده است.نشانه هاي ترک دارو عبارتند از افسردگي، فکر به خودکشي يا ديگر مشکلات و تغييرات روحي. براي پيشگيري از بروز نشانه هاي ترک پزشک مصرف دارو را به تدريج کاهش مي دهد. براي جزئيات بيشتر با پزشک خود مشورت کنيد و در صورت بروز هر گونه نشانه به پزشک مراجعه کنيد.
زماني که قرص ريتالين براي مدت زيادي مصرف مي شود، اثربخشي خوبي مانند قبل نخواهد داشت، بنابراين اگر اثربخشي دارو تغيير کرد به پزشک خود اطلاع دهيد.
گرچه قرص ريتالين به خيلي ها کمک مي کند، اما گاهي اعتياد آور است. اگر مبتلا به نوعي اختلال سوء مصرف مواد مخدر باشيد، احتمال اعتياد به قرص ريتالين نيز بيشتر خواهد بود. داروي ريتالين را درست طبق دستور پزشک مصرف کنيد تا احتمال بروز هر گونه خطر و اعتياد را کاهش دهيد.
در زمان مصرف قرص ريتالين اگر شرايط بيماري شما بهبود پيدا نکرد يا بدتر شد، حتما به پزشک مراجعه کنيد.
عوارض جانبي ريتالين
رايج ترين عوارض ريتالين عبارتند از:
عصبي شدن
مشکل در خوابيدن
از دست دادن اشتها
کاهش وزن
سرگيجه
تهوع
استفراغ
سردرد
اگر هر يک از اين نشانه ها ادامه داشته يا بدتر شدند، حتما به پزشک مراجعه کنيد.
به ياد داشته باشيد که پزشک با در نظر گرفتن عوارض دارو، ريتالين را تجويز کرده و تشخيص داده است که مزيت هاي دارو براي شما بيشتر از عوارض آن است.
ريتالين ممکن است باعث افزايش فشار خون شود. فشار خون خود را به طور منظم چک کنيد، و در صورت بالا بودن نتيجه حتما به پزشک اطلاع دهيد.
در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبي جدي بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد، برخي عوارض جانبي جدي عبارتند از:
- بروز علائم مشکل در گردش خون در انگشت هاي دست و پا (مانند سردي، بي حسي، درد يا تغيير در رنگ پوست)
- زخم هاي غيرعادي بر روي انگشت هاي دست و پا
- ضربان قلب سريع يا نامنظم
- تغيير در روحيات، خلق و خو و رفتار (از قبيل تحريک پذيري، خشونت، نوسانات خلقي، بروز افکار غير طبيعي و فکر به خودکشي)، حرکات غيرقابل کنترل عضلات، بيان ناگهاني و غير قابل کنترل لغات و صداها، تغييرات بينايي (مانند تاري چشم).
به ندرت رخ مي دهد که ريتالين در پسران نوجوان باعث بروز نعوظ دردناک و طولاني مدت شود، نعوظي که بيشتر از 4 ساعت طول مي کشد. والدين بايد مراقب بروز اين عارضه جانبي جدي در پسرها باشند. در صورت نعوظ طولاني مدت يا دردناک مصرف ريتالين قطع شده و بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد. براي جزئيات بيشتر با پزشک مشورت کنيد.
بروز واکنش هاي حساسيتي به ريتالين به ندرت بروز مي کند، اما در صورت مشاهده هرگونه نشانه حساسيتي، مانند بثورات پوستي، خارش، التهاب (به ويژه در صورت، زبان و گلو)، سرگيجه شديد و مشکل تنفسي به پزشک مراجعه کنيد.
موارد اشاره شده ليست کامل عوارض ريتالين نبودند. اگر عوارض ديگري را مشاهده کرديد که در اين ليست به آنها اشاره نشده به پزشک مراجعه کنيد.
اقدامات احتياطي در زمان مصرف ريتالين
قبل از شروع مصرف ريتالين اگر به اين دارو يا هر داروي ديگري حساسيت داريد، حتما به پزشک خود اطلاع دهيد. قرص ريتالين ممکن است حاوي ترکيبات غيرفعال باشد که مي توانند باعث بروز واکنش هاي حساسيتي يا مشکلات ديگر شوند. براي جزئيات بيشتر با پزشک مشورت کنيد.
قبل از مصرف ريتالين سوابق پزشکي خود را به پزشک اطلاع دهيد، به ويژه اگر دچار هر يک از اين مشکلات هستيد: فشار خون بالا، مشکل در گردش خون (مانند بيماري رينود* Raynaud s disease)، گلوکوم glaucoma يا آب سياه، مشکلات قلبي (مانند ضربان نامنظم قلب، نارسايي قلبي، سابقه ابتلا به حمله قلبي، مشکل در ساختار قلب)، سابقه خانوادگي مشکلات قلبي، مانند مرگ ناگهاني به خاطر بيماري قلبي، ضربان نامنظم قلب)، شرايط روحي و رواني (مانند اختلال دو قطبي، افسردگي، روان پريشي و فکر به خودکشي)، سابقه خانوادگي يا شخصي ابتلا به حرکات غيرقابل کنترل عضلات (تيک هاي حرکتي و سندروم تورت يا توره* Tourette s syndrome)، پرکاري تيروئيد و اختلال تشنج.
* بيماري رينودRaynaud s disease : بيماري رينود شرايطي است که طي آن قسمتهايي از بدن مانند انگشتان دست و پا، نوک بيني و گوشها بيحس و سرد ميشوند. در رينود عروق خوني انگشتان دست و پا، بيني و گوش درگير ميشوند. استرس و سرما از جمله عوامل مستعد کننده بيماري هستند.
*سندروم تورت يا تورهTourette s syndrome : سندروم توره يا سندروم تورت مشکلي مربوط به سيستم عصبي است که باعث مي شود فرد حرکات يا صداهاي ناگهاني توليد کند که تيک ناميده مي شوند و قابل کنترل نيستند.
ريتالين ممکن است باعث سرگيجه شود، بنابراين در زمان مصرف اين دارو رانندگي نکنيد يا از ماشين هايي که نياز به دقت بالايي دارند استفاده نکنيد و از انجام فعاليت هايي که نيازمند هوشياري هستند اجتناب کنيد.
قبل از انجام هرگونه جراحي به پزشک يا دندانپزشک اطلاع دهيد که در حال مصرف داروي ريتالين يا داروهاي با نسخه و بدون نسخه ديگر، مکمل ها و داروهاي گياهي هستيد.
مصرف طولاني مدت ريتالين بر روي ميزان رشد و وزن کودک و قد نهايي وي در بزرگسالي تاثير مي گذارد. براي کاهش اين تاثير پزشک ممکن است براي کودک مصرف دارو را هر از گاهي متوقف کند. اگر کودک شما در حال مصرف ريتالين است، قد و وزن وي را به طور منظم بررسي کنيد و براي جزئيات بيشتر با پزشک مشورت کنيد.
بزرگسالان نسبت به عوارض ريتالين آسيب پذيرتر هستند، به ويژه بروز اختلال خواب، کاهش وزن و درد قفسه سينه.
مصرف ريتالين در بارداري
ريتالين در بارداري تنها در صورتي استفاده مي شود که مصرف آن کاملا ضروري باشد. در مورد خطرات مصرف ريتالين و مزيت هاي آن در بارداري با پزشک مشورت کنيد.
مصرف ريتالين در دوران شيردهي
داروي ريتالين وارد شير مادر مي شود. بنابراين در مورد مصرف ريتالين در شيردهي با پزشک مشورت کنيد.
تداخلات دارويي با ريتالين
تداخلات دارويي ممکن است بر روي اثربخشي دارو تاثير بگذارد و خطر بروز عوارض جانبي را افزايش دهد. ليستي از تمام داروهايي که مصرف مي کنيد، تهيه کنيد (از جمله داروهاي با نسخه، بدون نسخه و داروهاي گياهي) و اين ليست را به پزشک خود ارائه دهيد. مصرف دارو را به طور ناگهاني متوقف نکنيد و ميزان مصرف آن را بدون مشورت با پزشک قطع نکنيد. به علاوه مصرف ريتالين بدون تجويز پزشک به هيچ عنوان توصيه نمي شود.
مصرف داروهاي مهارکننده مونوآمين اکسيداز Monoamine oxidase inhibitor يا MAO با ريتالين باعث بروز تداخل دارويي جدي و کشنده مي شود. در دوران مصرف ريتالين از مصرف داروهاي مهار کننده مونوآمين اکسيداز (از جمله ايزوکربوکسازيد isocarboxazid، لينزوليد linezolid، متيلن آبي methylene blue، موکلوباميد moclobemide، فنلزين phenelzine، پروکاربازين procarbazine، رازاگلين rasagiline، سافيناميد safinamide، سلگيلين selegiline، ترانيلسيپرومين tranylcypromine) جدا اجتناب کنيد.
به علاوه بسياري از داروهاي مهار کننده مونوآمين اکسيداز دو هفته قبل از شروع مصرف ريتالين بايد کنار گذاشته شوند. در مورد شروع و قطع مصرف اين داروها با پزشک مشورت کنيد.
ريتالين بر روي نتايج برخي آزمايش ها تاثير مي گذارد، از جمله اسکن مغز براي بيماري پارکينسون و در نتيجه نتايج آزمايش اشتباه خواهد بود. بنابراين قبل از اجام هر گونه آزمايش اطمينان حاصل کنيد که پزشک و پرسنل آزمايشگاه در جريان مصرف ريتالين هستند.
اوردوز کردن ريتالين
اگر کسي ريتالين را بيش از حد مصرف کرد يا به اصطلاح اوردوز کرد، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنيد. نشانه هاي اوردوز ريتالين عبارتند از: استفراغ، آشفتگي، سردرگمي، عرق کردن، گرگرفتگي يا فلاشينگ، تکان هاي عضلاني، توهم، تشنج و از دست دادن هوشياري.
داروي ريتالين را با ديگران به اشتراک نگذاريد. در زمان مصرف ريتالين برخي آزمايش ها، مانند فشار خون، تعيين تعداد سلول هاي خون و کنترل قد و وزن کودک، به صورت مرتب انجام مي شود تا اثربخشي دارو و عوارض مربوط به آن بررسي شوند.
بازار