بهداشت نيوز/ ز ضربان قلب با توجه به سطح فعاليت فرد تغيير خواهد کرد. طي يک فعاليت جسماني شديد، قلب سريعتر و سختتر عمل پمپاژ را انجام ميدهد، از اين رو ضربان آن افزايش مييابد.
ضربان قلب انسان به طور کلي با افزايش سن و در زمان استراحت کندتر ميشود. در بيشتر بزرگسالان، ضربان قلب آهسته کمتر از 60 تپش در دقيقه است. با اين وجود، ورزشکاران و افرادي که خواب هستند، ممکن است داراي ضربان کمتر از 60 تپش در دقيقه داشته باشند.
علائم
ضربان قلب آهسته نشانه اوليه کندتپشي قلب يا براديکاردي (Bradycardia) است. برخي افراد هيچ نشانه ديگري ندارند.
ديگران ميتوانند علائمي را تجربه کنند. در برخي موارد، ضربان قلب آهسته احتمال دارد به واسطه يک مسئله جدي شکل گرفته باشد.
از علائم شايع کندتپشي قلب ميتوان به موارد زير اشاره کرد:
* احساس خستگي شديد و ضعف
* غش کردن يا سرگيجه
* سردرگمي
* تنگي نفس
* دشواري در تنفس هنگام ورزش
زماني که يک شرايط پزشکي جدي موجب کندتپشي قلب ميشود، و فرد اين شرايط را درمان نميکند، علائمي شديدتر ممکن است پديدار شوند که از آن جمله ميتوان به موارد زير اشاره کرد:
* ايست قلبي، به معناي توقف فعاليت قلب
* درد سينه
* فشارخون پايين يا بالا
* نارسايي قلبي
اندازهگيري ضربان قلب
هر فردي ميتواند با گرفتن نبض خود وضعيت ضربان قلبش را بررسي کند.
براي آزمايش دقيق و بررسي کندتپشي، فرد بايد ضربان قلب خود در حالت استراحت را اندازهگيري کند. از اين رو، پس از ورزش يا بيدار شدن از خواب نبايد نبض خود را کنترل کنيد.
براي بررسي نبض، فرد بايد در يک وضعيت راحت و آرام نشسته و با گرفتن مچ دست نبض خود را احساس کند. اگر نبض روي مچ دست قابل احساس نيست، ميتوان انگشت دست را در کنار گردن قرار داد.
براي اندازهگيري، فرد ميتواند ضربان قلب را براي 10 ثانيه شمارش کرده، سپس آن را در عدد شش ضرب کند. براي اندازهگيري دقيقتر ميتوان ضربان قلب طي يک دقيقه کامل را شمارش کرد. اين عدد نشاندهنده نبض در حالت استراحت هستند.
اگر عدد کمتر از 60 باشد، معمولاً به عنوان کندتپشي قلب در نظر گرفته ميشود.
کودکان و جوانان نسبت به بزرگسالان داراي ضربان قلب سريعتري هستند. ضربان قلب عادي در افراد جوان در ادامه ارائه شده است:
نوزادان تازه متولد شده: 100 تا 180 تپش در دقيقه
نوزادان: 80 تا 150 تپش در دقيقه
کودکان 2 تا 6 سال: 75 تا 120 تپش در دقيقه
کودکان 6 تا 12 سال: 70 تا 110 تپش در دقيقه
ضربان قلب آهستهتر در يک کودک، به ويژه نوزادان تازه متولد شده، يک موقعيت اورژانسي پزشکي است.
زماني که بدن به ميزان کافي اکسيژن دريافت نميکند، شرايطي به نام هيپوکسي رخ ميدهد که ميتواند آهسته شدن ضربان قلب را در پي داشته باشد
دلايل کندتپشي قلب
برخي افراد داراي کندتپشي متوسط هستند و برخي ديگر گاه به گاه اين شرايط را تجربه ميکنند.
اگرچه دريافت کمک پزشکي در صورت ابتلا به کندتپشي قلب اهميت دارد، اما همه نيازمند درمان نيستند. زماني که کندتپشي قلب موجب هيچ علائمي نميشود، يا زماني که فرد به يک بيماري زمينهاي مبتلا نيست، ضربان قلب کند ممکن است بيضرر يا مسئلهاي جزئي باشد.
ضربان قلب با افزايش سن کاهش مييابد، از اين رو، افراد پيرتر ممکن است دورههاي کندتپشي قلب را تجربه کنند. اگرچه شرايطي عادي محسوب ميشود، اما همچنان مراجعه به پزشک و بررسي دقيق شرايط بهترين گزينه است.
ورزش موجب تقويت قلب ميشود. ورزشکاران، به ويژه آنهايي که درگير فعاليتهاي قلبي عروقي شديد هستند، به طور معمول داراي قلبهايي کارآمدتر هستند. قلب اين افراد ممکن است ضربان آهستهتري داشته باشد زيرا نيازي به پمپاژ سخت يا سريع براي تأمين خون قسمتهاي ديگر بدن وجود ندارد.
برخي شرايط پزشکي ممکن است موجب ضربان قلب آهسته شوند که از آن جمله ميتوان به موارد زير اشاره کرد:
مشکلات تنظيمکننده طبيعي ضربان قلب
مشکلاتي که قلب يا گره سينوسي-دهليزي (Sinoatrial Node) را تحت تأثير قرار ميدهند ميتوانند موجب تپش غيرعادي آهسته يا سريع قلب شوند.
شرايطي که به نام سندرم سينوس بيمار شناخته ميشود به مشکلات تنظيم کننده طبيعي ضربان قلب ارجاع ميشود. به طور معمول، مشکلات قلبي ديگر مانند بافت زخمي در قلب، عوارض ديابت، يا بيماري عروق کرونر موجب اين مشکلات ميشوند.
ديگر مسائل الکتريکي قلب
قلب با ارسال سيگنالهاي الکتريکي ارتباط برقرار ميکند. به عنوان مثال، يک محفظه قلب سيگنالهاي الکتريکي را به محفظه ديگر ارسال کرده و چگونگي و زمان انقباض براي ارسال خون به محفظه بعدي را بيان ميکند.
تنظيم کننده ضربان قلب به تنظيم اين سيستم الکتريکي کمک ميکند. اگر قلب به واسطه انسداد يا بيماري قلبي قادر به ارسال سيگنالهاي الکتريکي درست نباشد، اين شرايط ميتواند موجب کندتپشي شود.
انسداد قلبي کامل شرايطي است که حرکت سيگنالهاي الکتريکي از دهليزها، دو محفظه بالايي قلب، به بطنها، دو محفظه پاييني قلب، را غيرممکن ميسازد. در انسداد قلبي کامل، دو دهليز ممکن است ريتم کاملاً متفاوتي نسبت به بطنها داشته باشند.
مشکلات متابوليک
برخي اختلالات متابوليک ميتوانند موجب ضربان قلب آهسته شوند. کم کاري تيروئيد يکي از شايعترين نمونههاست که در آن غده تيروئيد به ميزان کافي هورمونهاي تيروئيد را ترشح نميکند.
کم کاري تيروئيد ميتواند سلامت رگهاي خوني را تحت تأثير قرار دهد که ممکن است ضربان قلب را کند سازد.
اختلالات تيروئيد شرايطي شايع هستند و ممکن است افراد جوان و سالم را نيز تحت تأثير قرار دهند.
بيماري قلبي
آسيب ديدن قلب به واسطه نارسايي احتقاني قلب، بيماري عروق کرونر، حملات قلبي پيشين و مشکلات قلبي ديگر ممکن است سيستم الکتريکي قلب را تحت تأثير قرار داده و موجب کندتپشي و کارايي کمتر قلب شود.
داروهاي قلب
برخي داروها، از جمله داروهاي بيماري قلبي و فشارخون بالا، ممکن است ضربان قلب را کاهش دهند. مسدودکنندههاي بتا که پزشکان براي درمان ضربان قلب سريع و برخي شرايط قلبي ديگر تجويز ميکنند نيز ممکن است ضربان قلب را کند سازند.
افرادي که مصرف داروي جديدي را آغاز کرده و علائم کندتپشي قلب را تجربه ميکنند بايد با پزشک خود در اين زمينه مشورت کنند.
فقدان اکسيژن
زماني که بدن به ميزان کافي اکسيژن دريافت نميکند، شرايطي به نام هيپوکسي رخ ميدهد که ميتواند آهسته شدن ضربان قلب را در پي داشته باشد.
هيپوکسي يک وضعيت پزشکي اورژانسي است و به عنوان مثال ميتواند زماني که فرد در حال خفه شدن است يا با يک حمله آسم شديد مواجه شده، رخ دهد. بيماريهاي مزمن، مانند بيماري مزمن انسدادي ريه نيز ممکن است موجب هيپوکسي شوند.
زماني که ضربان قلب به واسطه هيپوکسي کاهش مييابد، درمان دليل زمينهاي اين شرايط اهميت دارد.
چه زماني به پزشک مراجعه کنيم؟
نوزادي که داراي نبضي ضعيف و آهسته است بايد بلافاصله کمک پزشکي دريافت کند.
بزرگسالان و کودکاني که داراي نبضي آهسته به همراه علائم شديد، مانند درد سينه يا غش هستند بايد به بيمارستان مراجعه کنند.
تغييري بيدليل در ضربان قلب که هفت روز ادامه داشته است.
فردي که به کندتپشي و عوامل خطرآفرين ديگر براي سلامت قلب مانند ديابت يا سيگار کشيدن مواجه است.
فردي که به بيماري قلبي و کندتپشي مبتلا است.
کندتپشي قلب با علائم ديگر، مانند حالتي شبيه به غش را تجربه ميکنيد.
دورههاي کندتپشي و تندتپشي قلب را تجربه ميکنيد.
گزينههاي درمان
ممکن است همواره نيازي به درمان ضربان قلب آهسته وجود نداشته باشد. با اين وجود، زماني که کندتپشي قلب موجب مشکلات سلامت جدي ميشود يا هنگامي که بيماري قلبي موجب کاهش ضربان ميشود، درمان اين شرايط ضروري است.
يک تنظيم کننده ضربان مصنوعي، دستگاهي الکتريکي که پزشک آن را در قلب وارد ميکند، ميتواند از طريق تنظيم ريتم قلب به بهبود شرايط کمک کند.
با توجه به دليل، پزشک ممکن است موارد زير را نيز توصيه کند:
* تغيير در داروهاي قلب
* مصرف دارو براي درمان مشکل تيروئيد يا اختلالات متابوليک ديگر
* تغييرات سبک زندگي مانند دنبال کردن يک رژيم غذايي کم چربي، انجام ورزش بيشتر يا ترک سيگار
* نظارت مکرر بر ضربان قلب يا فشارخون
بازار