وقتی رنگ سفیدی چشم تغییر می کند
بهداشت نیوز/ دکتر علیرضا رجعتی حقی، فوق تخصص شبکیه چشم درباره تغییر رنگ سفیدی چشم اظهار می کند:
«تغییر رنگ سفیدی چشم یا صلبیه به دلایل مختلفی ایجاد می شود و می تواند یک نشانه باشد.
در صورتی که سفیدی چشم (اسکلرا) زرد شود، می تواند دلیل آن بیماری های کبدی مثل یرقان و هپاتیت باشد.
گاهی بیماری های چشمی مانند عفونت ها و التهابات چشمی می تواند باعث تغییر رنگ صلیبه چشم شود و رنگ آن به سمت قرمزی برود.
بیماری های ارثی و مادرزادی سبب می شود که سفیدی چشم، رنگ آبی بگیرد.
وجود خال هایی در چشم می تواند سبب تغییر رنگ سفیدی چشم شود و این خال ها می توانند قهوه ای، مشکی و آبی باشند که موجب عوض شدن رنگ سفیدی چشم می شود.
افرادی که صلیبه چشم آنها تغییر رنگ پیدا کرده ، بهتر است برای معاینه به چشم پزشک مراجعه کنند و در صورت نیاز و صلاحدید پزشک آزمایشات لازم و درمان صورت بگیرد. همچنین علل زمینه ای آن برطرف شوند.»
زرد شدن سفیدی چشم
فرامرز اندری، فوق تخصص چشم پزشکی اطفال و انحراف چشم می گوید:
«بیماری های کبدی از جمله هپاتیت مهم ترین عامل زرد شدن سفیدی چشم ها هستند.
در بیماری یرقان به علت گرفتاری کبد تمام قسمت های بدن از جمله چشم زرد می شوند.
با درمان یرقان، زردی چشم هم برطرف می شود. این زردی در سفیدی چشم بارز است و از این طریق تشخیص یرقان ساده تر است.
تشخیص زردی از قسمت سفیدی چشم بسیار ساده تر از قسمت های دیگر بدن است.»
آبی شدن سفیدی چشم
تغییرات ساختمان کلاژن و متعاقب آن نازک شدن صلبیه (سفیدی چشم)، ممکن است موجب رویت رنگدانه یووه آ (لایه ای از چشم که دارای رگ های خونی و رنگدانه است) و در نتیجه آبى رنگ شدن صلبیه گردد.
این حالت در بیماری هایی مانند سندرم مارفان دیده مى شود. البته مشاهده صلبیه آبى رنگ گاهى در نوزادان طبیعی است.
دکتر بهروز باوریان، متخصص اطفال بیان می کند:
«معمولا دو ماهگی زمانی است که نوزاد به تدریج کم خون می شود و این کم خونی در نوزادان طبیعی است که باعث می شود سفیدی چشم هایشان به رنگ آبی نزدیک تر گردد.
معمولا نوزادانی که فقر آهن دارند و یا کم خون هستند این تغییر رنگ سفیدی چشم در آن ها بیشتر وجود دارد که این مسئله نمی تواند خطرناک باشد و به مرور زمان از بین می رود.»
قرمز شدن سفیدی چشم
از میان عوامل موثر در بروز قرمزی چشم، ورم ملتحمه از بقیه شایع تر است، زیرا بافت ملتحمه یا پرده نازکی که سفیدی چشم را می پوشاند، نسبت به هر نوع محرکی واکنش نشان می دهد و قرمز می شود.
دکتر احمد عامری، جراح و متخصص چشم با اشاره به این که علائم ورم ملتحمه چشم از یک پرخونی ملایم و اشک ریزش تا التهاب های شدید چرکی متفاوت است، می گوید:
«عفونت های میکروبی، ویروسی، قارچی، انگلی، آلودگی های شیمیایی و آلرژی باعث ورم ملتحمه چشم می شوند. همچنین این بیماری چشمی ممکن است در بیماری های دیگری نظیر مشکل تیروئید، سل، نقرس و عفونت های کیسه اشکی مشاهده شود. بعضی از بیماری های پوستی نظیر آکنه نیز ممکن است ورم ملتحمه ایجاد کند.
البته علائم و نشانه های این بیماری در افراد مختلف و بیماری های مختلف متفاوت است. این علائم شامل احساس وجود جسم خارجی در چشم، سوزش در چشم، خارش، اشک ریزش، قرمزی، احساس سنگینی اطراف چشم و ترس از نور است.
گاهی نیز ورم ملتحمه با التهاب، پرخونی و ترشح چرکی از چشم و در برخی مواقع با افتادگی پلک همراه است. حتی در بعضی از مواقع به دنبال ابتلا به این بیماری یک لایه التهابی پشت پلک ها مشاهده می شود.
ویروس ها از شایع ترین عوامل موثر در بروز ورم ملتحمه عفونی هستند.در واقع ویروس هایی که موجب سرماخوردگی و علائمی مانند گلودرد و آبریزش بینی می شوند، می توانند سبب بروز ورم ملتحمه با علائمی همچون قرمزی چشم و ترشحات آبکی از هر دو چشم نیز شوند. البته ورم ملتحمه ویروسی معمولاً با ترشحات آبکی همراه است و یک تا دو هفته طول می کشد تا بهبودی پیدا کند.
از سوی دیگر، عفونت های باکتریایی نیز باعث قرمزی چشم می شوند که با ترشحات عفونی همراه است که در برخی موارد صبح ها به صورت پوسته های خفیفی روی پلک دیده می شود.
اگر عامل ورم ملتحمه، عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد، می تواند از فرد مبتلا به اشخاص سالم منتقل شده و به یک بیماری مسری تبدیل گردد.
البته هر قرمزی چشم را هم نباید ناشی از ورم ملتحمه دانست، چرا که خونریزی های چشم، ورود جسم خارجی به ملتحمه و قرنیه، ضربات وارده به چشم، ضایعات قرنیه و نیز التهاب های داخل چشم نیز می توانند سبب قرمزی چشم شوند.
مجرای اشکی از لبه داخلی پلک های فوقانی و تحتانی، شروع و به داخل بینی ختم می شود و وظیفه انتقال اشک به داخل بینی را به عهده دارد.
در بعضی از کودکان هنگام تولد این مجرا هنوز تکامل پیدا نکرده و کاملا باز نشده است و به این علت، اشک کودک به طور طبیعی خارج نمی شود و به صورت اشک ریزش که گاهی با عفونت همراه است، ظاهر می شود. به همین دلیل، معمولا اگر بین شش ماه تا یک سال پس از تولد، این مجرا باز نشود، باید از سوی پزشک با میل زدن باز شود.
کسانی که با مواد شیمیایی سر و کار دارند مانند خانم های خانه دار که از مواد سفیدکننده به طور زیاد استفاده می کنند یا کسانی که با گل و گیاه سر و کار دارند و نیز افرادی که با بیماران مبتلا به ورم ملتحمه ویروسی و باکتریایی در تماس هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل قرار دارند.
کسانی که زمینه بیماری های آلرژیک دارند، بیشتر در معرض نوع آلرژیک ورم ملتحمه چشم هستند. حتی افرادی که زمینه آلرژی دارند، موقع استفاده از لنز نیز ممکن است دچار ورم ملتحمه آلرژیک شوند. بر این اساس مواقعی که عامل بیماری واکنش های آلرژیک است، ضرورت دارد از عوامل حساسیت زا دوری شود.
همچنین برای تسکین علائم این بیماری می توان از کمپرس آب سرد برای مواقعی که ورم ملتحمه ناشی از واکنش های آلرژیک است و از کمپرس آب گرم برای مواردی که بیماری ناشی از عفونت های ویروسی یا باکتریایی است، استفاده کرد.»