ايرنا/ ورزش همگاني تامين کننده سلامت و تندرستي جامعه با قرارگرفتن در سبد خانوار با کمترين و ارزان ترين امکانات است که براي توسعه به تغيير نگرش ها و باورها در بطن جامعه نياز دارد.
ورزش عاملي است که اثر توانبخشي و بهسازي جسمي و رواني افراد يک جامعه توسط آن به اثبات رسيده است؛ با رشد و توسعه ورزش در دنيا، سازماني به نام «ورزش براي همه» در سال ۱۹۸۴ به عنوان يک سازمان از سوي کميته بين المللي المپيک به رسميت شناخته شد.
ابن سازمان در ايران به طور رسمي از سال ۱۳۵۸ با عنوان ورزش محلهاي آغاز به کار کرد و در ۱۳۶۲ به صورت تشکل قانوني تحت عنوان «جهاد تربيت بدني» رسميت يافت و رشد و گسترش آن به عنوان نخستين وظيفه قانوني تمامي نهادهاي ورزشي جمهوري اسلامي ايران تعيين شد.
فدراسيون ورزشهاي همگاني جمهوري اسلامي با هدف ايجاد امکانات و بستر مناسب براي تکوين نشاط و شادابي در مردم و در پي آن بالا بردن سطح مهارتها در سال ۱۳۷۱ بر اساس اساسنامه فدراسيونها تشکيل شد که اين فدراسيون در جهان به نام مخفف TAFISA و در آسيا به نام مخفف ASFA فعاليت ميکند.
سادهترين تعريف در خصوص ورزش همگاني، ورزشي است که عامه مردم حتي در زمان کوتاه با توجه به امکانات موجود و شرايط به ورزش بپردازند که شامل پياده روي، دوچرخه سواري، کوهپيمايي، دوهاي عمومي و ورزشهاي بومي و محلي است.
توسعه ورزشهاي همگاني با ارتقاي اميد، شادي و نشاط در جامعه حکم پادزهري براي پيشگيري از هزينههاي هنگفت در زمينه درمان و کاهش آسيبهاي اجتماعي دارد.
توسعه اين رشته ورزشي، زمينه ساز ورزش قهرماني است اما نکته قابل تأمل اثر ورزش در بهبود زندگي فردي و اجتماعي است.
با وجود اينکه ورزش حلال مشکلات روحي و جسمي است، اما متاسفانه فرهنگ ورزش کردن هنوز در جامعه به شکل مطلوب نهادينه نشده و اگر مردم از پيامدهاي مثبت و اثرگذار ورزش ولو در حد پياده روي ساده آگاهي يابند ديگر در آمارها ايران رتبه پاييني در رده بندي شادي کسب نميکند.
برآيند آمارها نشان ميدهد، ميزان مشارکت جامعه در ورزشهاي همگاني قبل از دولت يازدهم ۱۶ درصد بود و اين رقم از سال ۹۲ تاکنون حدود ۲۱.۵ درصد رشد يافته است.
به گفته کارشناسان، چشم انداز ورزشهاي همگاني در کشور، ايجاد ايراني شاداب، فعال و سالم تا سال ۱۴۰۴ با شرکت ۵۰ درصد مردم کشور در اين رشته ورزشي است
آمارها حاکي از اين است که سرانه ورزشهاي همگاني در ايران از ۱۲ دقيقه در سال ۹۲ به ۱۶ دقيقه در سال ۹۷ ارتقا پيدا کرده است و سالانه به طور متوسط بيش از يک هزار و ۸۰۰ ميليارد ريال به بخش ورزشهاي همگاني کشور اختصاص مييابد.
به منظور تحقق مشارکت ۵۰ درصدي شرکت کنندگان در ورزشهاي همگاني تا سال ۱۴۰۴، حدود ۸۰ طرح در زمينه سند تحول و توسعه به منظور گسترش اين ورزش در استانها تدارک ديده شده که براساس برنامهها بايد ۱۴ طرح توسعهاي اين رشته ورزشي از مجموع اين طرحها در استان سمنان به صورت آزمايشي اجرا شود.
ورزش با تضمين سلامت جسم و روح و تقويت شادي و نشاط در خانواده زمينه ساز کاهش آسيب اجتماعي مانند اعتياد، طلاق و خودکشي و عامل گسترش و تقويت نشاط اجتماعي و پيشرفت جامعه است.
يکي از مهمترين علتها و مؤلفه کشيده شدن جوانان در دام آسيبهاي اجتماعي، هيجان و سرگرمي است و در مقابل، ورزش همگاني يک سرگرمي هيجان آور و راهکاري سازنده براي حفظ جامعه از گزند آسيبهاي اجتماعي است.
از جمعيت ۷۰۲ هزار نفري استان سمنان، ۱۹۳ هزار نفر معادل ۲۷.۵ درصد را جوانان به خود اختصاص دادند، جواناني که براي داشتن زندگي سالم توام با شادي نيازمند برنامه ريزي و سياست گذاري اصولي مسؤولان و دولتمردان هستند.
نکته ديگر اينکه به گفته کارشناسان ميانگين عمر مفيد و اميد به زندگي در ايران ۷۳ سال است و از هر ۲۰ نفر يک نفر به خاطر ورزش نکردن دارو مصرف ميکند، با توجه به اينکه ۸۰ درصد مرگها به دليل سکته و فشار خون است، تحقيقات نشان داده بعد از ۱۲ هفته و با تمرين مداوم ميشود فشار خون را از ۶۱ به ۱۳ کاهش داد.
افرادي که در ورزشهاي همگاني فعاليت دارند به طور معمول داراي ويژگيهاي پويايي، تقويت روحيه انتقادپذيري، کسب مهارتهاي ايستادگي و مقاومت در برابر رخدادهاي ناخوشايند و کسب موفقيتهاي اجتماعي هستند و تقويت اين ويژگي هاست که آستانه تاب و تحمل فرد را بالا ميبرد و از او يک فرد با نشاط ميسازد.
رسانه با آگاه سازي و اطلاع رساني به آحاد جامعه نقش مهم در ترويج فرهنگ ورزش کردن و توسعه ورزش همگاني دارد که بايد از اين ظرفيت رسانه براي وارد شدن ورزش همگاني در سبد هزينهاي خانوادهها و تقويت نشاط اجتماعي بيش از پيش استفاده کرد.
داشتن نوآوري و خلاقيت، تغيير نگرش مسؤولان، فرهنگ سازي و اطلاع رساني به خانوادهها از اثرات مطلوب ورزش همگاني در لايههاي مختلف جامعه در بسترسازي براي توسعه ورزش همگاني اقدامي مهم و اجتناب ناپذير است و بي شک ترغيب مادر خانواده به انجام فعاليتهاي ورزشي نقشي مؤثر در سوق دهي فرزندان به ورزشهاي همگاني دارد.
طرحهاي هميار ورزشي و پوشش لباسهاي ورزشي در مقطع ابتدايي به منظور گسترش ورزش همگاني در مدرسهها از جمله همکاريهاي اين فدراسيون و آموزش و پرورش است.
سمنان در سالهاي اخير در بين پنج استان برتر در ورزشهاي همگاني شناخته شده است هرچند اين مساله تلاشها را در توسعه اين رشته ورزشي نبايد کمرنگ کند.
سمنان بيش از ۴۰۰ هزار شرکتکننده در ورزش همگاني دارد و هيأت ورزشهاي همگاني اين استان، داراي ۲۸ انجمن و ۵۵ رشته زيرمجموعه است که در سال ۹۶-۹۷ بيش از ۲ هزار برنامه برگزار کرده که از اين تعداد ۶۵۰ برنامه ويژه بوده است.
استان سمنان با جمعيت بيش از ۷۰۲ هزار نفر، ۳۷ هزار و ۲۱۹ ورزشکار بيمه شده در سال ۹۶ داشت که اين امار در سال ۹۷ به ۴۱ هزار و ۷۴۷ نفر رسيد؛ ۲ هزار و ۱۴ مدال در عرصه ورزش توسط ورزشکاران اين استان کسب شده است.
*مادران ترغيب کننده اعضاي خانواده براي ورزش
يکي از بانوان سمناني که در حال پياده روي در پارک ۱۷ شهريور سمنان بود، با اشاره به بيماري قلبي و عروقي خود، گفت: از پنج سال پيش زماني که متوجه بيماري شدم، به پيشنهاد پزشک معالج به صورت مداوم و يک روز در ميان و با صرف وقت تقريبي ۳۰ دقيقهاي به ورزش ميپردازم.
مهين شهرابي افزود: پزشک علت بيماري را نبود فعاليت و کم تحرکي بيان کرد که بعد از آن مرتب ورزش ميکنم و اکنون ديگر ناراحتياي ندارم.
وي با اشاره تأثيرگذاري مادران در خانواده، تصريح کرد: مادران با ورزش کردن علاوه بر ايجاد تندرستي فردي سبب علاقه و رغبت ساير اعضا خانواده در انجام فعاليتهاي ورزشي ميشوند.
اين بانوي ورزشکار سمناني به ضرورت ايجاد فضاي مناسب و جذاب به منظور ورزشهاي دسته جمعي و افزايش حضور خانوادهها اشاره و خاطرنشان کرد: توجه داشتن به اين نکات و ايجاد انگيزه در جامعه به ويژه نسل جوان براي حضور پررنگتر در اماکن ورزشي از جمله مسائلي است که از بسياري مشکلات اجتماعي ديگر جلوگيري ميکند
*توسعه ورزش همگاني زيربناي ورزش قهرماني
کارشناس ارشد و مدرس تربيت بدني به ايرنا، گفت: توسعه ورزش در نگاه و رويکرد کلان از طريق گسترش ورزش همگاني ايجاد ميشود، تا جايي که ميتوان زيربناي پيشرفت ورزش قهرماني و حرفهاي را از همين مسير دانست.
مهديه واحدي با بيان اينکه سرمايه گذاري بر روي ورزش حرفهاي تأثير چنداني نميتواند در گسترش ورزش همگاني داشته باشد، افزود: هدف توسعه ورزش همگاني پرورش قهرمان نيست، اما اين مساله زمينه ساز ورزش قهرماني است.
*نقش پيشگيرانه ورزش همگانه از بيماريها
متخصص قلب و عروق با بيان اينکه ورزش به عنوان علمي ترين و سادهترين راههاي درمان بسياري از بيماريها از جمله بيماريهاي قلبي و عروقي محسوب ميشود، گفت: اين مهم سبب بهبود عملکرد قلب، کاهش فشارخون و کلسترول بد در بدن افراد شده و از بسته شدن شريانها جلوگيري ميکند.
نسترن خاکي در گفت و گو با ايرنا افزود: کاهش وزن يکي از اثرات ورزش منظم است که کليد حل بسياري از بيماريها است.
وي با اشاره به مزاياي ورزش کردن در فضاي باز و جذب ويتامين مورد نياز بدن، بيان کرد: ورزش از بروز پوکي استخوان به ويژه در افراد مسن جلوگيري کرده و سبب ترشح هورمونهاي نفرين، دوپامين، سروتونين و اندروفين شده که علت اصلي شادي، کاهش استرس و ضدافسردگي است.
خاکي با بيان اينکه در جامعه امروزي يکي از مهمترين علل کشيده شدن جوانان در دام آسيبهاي اجتماعي همچون اعتياد هيجان و سرگرمي است، ادامه داد: ورزش همگاني يک سرگرمي هيجان آور و راهکاري سازنده براي حفظ جامعه از گزند آسيبهاي اجتماعي است.
*ورزش همگاني تقويتکننده روحيه جمعي
معاون سياسي، امنيتي و اجتماعي استانداري سمنان اظهار داشت: ورزش همگاني به عنوان کار نشاط آور نقشي مؤثر در تقويت نشاط اجتماعي و روحيه جمع گرايي دارد.
حبيب الله خجسته پور در گفت و گو با ايرنا، افزود: ترويج و تقويت ورزش همگاني در دستور کار و مد نظر دستگاههاي اجرايي مرتبط است و به طور ويژه اداره کل ورزش و جوانان استان سمنان باهدف تقويت نشاط اجتماعي و افزايش مشارکت جمعي است.
وي، به نقش نظام آموزشي در ترويج و اشاعه ورزش همگاني در جامعه اشاره کرد و اظهار داشت: وظيفه آموزش و پرورش قهرمان پروري نيست، بلکه گسترش فرهنگ ورزش همگاني و نهادينه کردن آن به منظور پيشگيري از آسيبهاي اجتماعي است.
معاون سياسي، امنيتي و اجتماعي استانداري سمنان تاکيد کرد: آموزش و پرورش با انجام فعاليتهاي ورزشي مستمر و نشاط آور از روي آوردن دانش آموزان به اعتياد و مصرف مواد مخدر جلوگيري کند.
*توسعه ورزش همگاني مشروط به فرهنگ سازي
مدرس تربيت بدني، به آمار نامطلوب ورزش در سبد خانوارهاي ايراني اشاره و بيان کرد: در حالي که، امروز با تغيير و ماشيني شدن سبک زندگي مردم و رواج کم تحرکي در لايههاي مختلف زندگي اقشار مختلف، نياز به ورزش بيش از پيش احساس ميشود، آمارها بيانگر مشارکت ۲۱ درصدي افراد جامعه در مقوله ورزش دارد.
واحدي ادامه داد: گسترش ورزش همگاني، برخلاف ورزش قهرماني که وابسته به ايجاد زيرساختهاي سخت افزاري است، بيشتر مشروط به فرهنگ سازي بهينه است.
کارشناس ارشد تربيت بدني، به ضرورت تغيير نگرشها براي فرهنگ سازي با هدف توسعه ورزش همگاني تاکيد و تصريح کرد: به منظور تغيير نگرش عمومي در اين زمينه، با ارائه اطلاعات و دانش کاربردي به مردم از طريق رسانه، ادارات ورزش و جوانان، هيأت ورزشهاي همگاني، شهرداري، آموزش و پرورش، دانشگاه و ساير نهادها رقم ميخورد.
*همکاريهاي بين بخشي حلقه گمشده ورزش همگاني
کارشناس ارشد تربيت بدني ادامه داد: حلقه مفقوده توسعه ورزشهاي همگاني فقدان همکاريهاي بين بخشي دستگاهها اجرايي است.
وي گفت: هر دستگاهي در مناطق و محلههاي مختلف اماکن ورزشي دارد که حتي مردم آن محله امکان بهره گيري از خدمات آن فضا را ولو با هزينه کم را ندارند.
واحدي با اشاره به دريغ کردن اماکن ورزشي دستگاههاي اجرايي از هم، تاکيد کرد: علت اين مساله نبود برنامه و اراده همکاري در بين دستگاههاي اجرايي به منظور ارتقاي سلامت شهروندان به واسطه ورزش است.
نماينده مردم شهرستانهاي سمنان، مهديشهر و سرخه در شوراي اسلامي با تاکيد بر بهره گيري حداکثري فضاهاي عمومي و ورزشگاهها، بيان کرد: سالنهاي ورزشي دولتي و غيردولتي در اختيار عموم مردم به ويژه جوانان قرار گيرد.
احمد همتي خاطرنشان کرد: اماکن ورزشي ادارات ساعتهاي مديدي بدون استفاده است، در صورتي که استفاده از اين فضاها در ايجاد شادي و نشاط براي مردم يک فرصت است.
*ورزش همگاني لازمه تحقق نشاط و سلامت اجتماعي
رئيس هيات ورزشهاي همگاني استان سمنان در گفت و گو با ايرنا، افزود: توسعه و توجه به ورزشهاي همگاني براي داشتن جامعهاي بانشاط و سالم ضروري است.
محمدرضا هاشمي با تاکيد بر تأثيرگذاري اين رشته ورزشي بر آحاد جامعه در زمينههاي مختلف، خاطرنشان کرد: امروزه حفظ سلامتي و داشتن شادابي مردم از دغدغههاي مسؤولان ورزشي است و ورزش همگاني ميتواند در نيل به اين هدف نقش اساسي ايفا کند.
وي با اشاره به جايگاه مطلوب ورزش همگاني سمنان در سالهاي اخير، تصريح کرد: توسعه اين ورزش در سالهاي اخير، سمنان را در بين پنج استان برتر کشور قرار داد.
هاشمي ادامه داد: هيأت ورزش همگاني در دورترين نقاط شهرهاي اين استان فعال است و بيش از ۲ هزار برنامه در سال ۹۶-۹۷ در سمنان برگزار کرد.
رئيس هيات ورزشهاي همگاني استان سمنان با بيان اينکه ۲۳ هزار بانو به صورت ثابت در اين رشته ورزشي فعاليت دارند، يادآور شد: باشگاهاي ورزشي بانوان، ورزشهاي ايروبيک، پيلاتس و کل ورزش کارمندان دولت زيرمجموعه کميته ورزشهاي همگاني قرار دارند.
بازار