بی‌تحرکی؛ مهم‌ترین عامل کمردرد

ايسنا/ مدير آموزش سازمان نظام پزشکي گفت: حدود ۷/۵ درصد افراد جامعه مبتلا به کمردرد هستند. همچنين ۸۰ تا ۸۵ درصد ايراني‌ها حداقل يکبار در طول زندگي خود کمردرد را تجربه مي‌کنند که مهم‌ترين علت آن الگوي نامناسب زندگي مردم و بي‌تحرکي است. دکتر محمدرضا عزيزي با اشاره به اينکه طي دهه‌هاي گذشته اختلالات اسکلتي_ عضلاني به طور روز افزون در سراسر جهان در حال گسترش است، گفت: امروزه کمردرد به عنوان يک پديده چند علتي و يک مشکل بزرگ در اکثر جوامع مورد توجه است. شيوع چشمگير کمردرد در کنار هزينه‌هاي درماني آن از دلايل توجه به کمردرد است. وي ضمن بيان اينکه بيش از ۸۵ درصد از مردم دنيا کمردرد را تجربه مي‌کنند، ادامه داد: در کشور آمريکا دومين علت مراجعه به پزشک کمردرد بوده و سالانه بيش از ۵۰ بيليون دلار براي درمان اين بيماري هزينه مي‌شود. در انگلستان نيز کمردرد از عوامل اصلي عدم حضور در محل کار محسوب مي‌شود. در سوئد نيز عامل اصلي از کار افتادگي و مرخصي‌هاي متعدد به شمار مي‌آيد و کمردرد دليل عمده ناتواني‌ها در سراسر جهان محسوب مي‌شود. عزيزي دومين علت مراجعه به پزشک پس از سردرد را کمردرد معرفي کرد و افزود: طبق آمار سازمان بهداشت جهاني کمردرد از مهم‌ترين دلايل غيبت از کار بعد از سرماخوردگي، دومين دليل عمده مراجعه به پزشک، سومين دليل جراحي‌ها و چهارمين علت بستري به شمار مي‌آيد. وي در ادامه گفت: طي غربالگري‌هاي انجام شده در ايران کمردرد دومين بار بيماري را در کشور دارا بوده و حدود ۷/۵ درصد افراد جامعه مبتلا به کمردرد هستند. همچنين ۸۰ تا ۸۵ درصد ايراني‌ها حداقل يکبار در طول زندگي خود کمردرد را تجربه مي‌کنند که مهم‌ترين علت آن الگوي نامناسب زندگي مردم و بي‌تحرکي است. اين متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات با اشاره به مطالعات صورت گرفته در کشور، تصريح کرد: اين مطالعات نشان مي‌دهد که دو سوم مردم در طول زندگي خود به کمردرد مبتلا مي‌شوند و با توجه به اينکه جامعه ايراني رو به صنعتي شدن است، شيوع کمردرد رو به افزايش است. به عنوان مثال بر اساس برخي از مطالعات شيوع کمردرد در کادرهاي پزشکي هم رو به افزايش است. ۷۰ درصد پرستاران ايران با مشکل کمردرد مواجه هستند و برخي دندانپزشکان نيز به سبب نوع کار کردن از مشکلات کمر و گردن رنج مي‌برند. وي درخصوص پراکندگي شيوع کمردرد در ايران، اظهار کرد: بيشترين شيوع کمردرد در استان مازندران و کمترين ميزان شيوع در جنوب ايران است. نکته قابل توجه آن است که سن بروز کمردرد در ايران رو به کاهش است و امروزه با زندگي مدرن جوانان و نوجوانان نيز درگير اين بيماري شده‌اند. در اين بين شيوع بيماري کمردرد در زنان در سنين باروري بيشتر از ساير گروه‌ها است که از عمده دلايل اين موضوع تغييرات هورموني و مکانيکي در طي بارداري، تغييرات بزرگ شدن رحم، فشار آوردن بر مهره‌هاي کمري، چند قلوزايي، تعدد زايمان، افزايش وزن و زايمان‌هاي سخت است. عزيزي عوامل مختلفي را در ايجاد درد کمر موثر دانست و تصريح کرد: سندرم بي‌تحرکي يکي از مهم‌ترين عوامل ابتلا به کمردرد به شمار مي‌آيد و گفته مي‌شود بيش از ۸۵ درصد علل دردهاي عضلاني مربوط به بي‌تحرکي است. تغيير سبک زندگي با ناديده گرفتن اقدامات پيشگيرانه مثل روش صحيح نشستن و کم‌تحرکي به مشکلي جهاني تبديل شده است که ۹۰ درصد موارد را مي‌توان با اقدامات پيشگيرانه برطرف کرد. وي ضمن اشاره به نقش دخانيات در ابتلا به کمردرد، مهم‌ترين دلايل کمردرد را برشمرد و افزود: بي‌تحرکي، چاقي، نوع شغل، مشکلات رواني، عفونت‌ها، تومورها و مشکلات عروقي و دردهاي مکانيکي شامل کشيدگي عضلاني، ‌ پيچ خوردگي، آسيب مفاصل بين مهره‌اي، فتق ديسک، لغزش مهره، انحراف ستون فقرات، آرتروز، تنگي مجراي نخاعي، شکستگي‌ها و در رفتگي‌ها شايعترين دلايل کمردرد هستند. کساني که سيگاري هستند و حتي افرادي که در معرض دود ناشي از سيگار هستند بيشتر از افراد سالم به کمر درد مبتلا مي‌شوند. مدير آموزش سازمان نظام پزشکي وضعيت ايستادن بدون تحرک بخصوص وقتي کج و نامتقارن باشد را براي ستون فقرات بسيار مضر دانست و افزود: افرادي که با کامپيوتر کار مي‌کنند بطور مداوم در يک وضعيت ايستا قرار دارند؛ در اين حالت سر فرد خم شده، دست‌ها بر روي کليد قرار گرفته و تنها انگشتان حرکت مي‌کنند و اين حالت سبب فشار بر نواحي شانه‌اي و گردن شده و سبب توليد درد مي‌شود. وي کاهش تحرک و کاهش دامنه طبيعي حرکات ستون فقرات را منجر به سفتي و لاغري عضلات نگهدارنده ستون فقرات معرفي کرد و افزود: کار سنگين و مداوم در يک وضعيت ثابت براي ستون فقرات بسيار مضر است و بهتر است زماني هر چند کوتاه با تغيير حالت به بدن استراحت داد؛ البته تغيير وضعيت ناگهاني و حرکت نادرست جهت انجام کار مثل خم شدن براي برداشتن اجسام به شيوه غلط سبب فشار به ستون فقرات کمري و بروز کمردرد مي‌شود. عزيزي نشستن بيش از ۱۵ دقيقه و استفاده از صندلي‌هايي که اصول ارگونومي در آنها رعايت نشده است را از علل مهم بروز کمردرد دانست و اضافه کرد: وقتي فردي طولاني مدت مي‌ايستد يا مي‌نشيند پس از ۱۵ دقيقه بافت‌هايش دچار افت مي‌شوند و ديسک‌ها آب خود را از دست مي‌دهند که در نتيجه مهره‌ها به هم نزديک شده و نقش ثباتي ربات‌ها کاهش مي‌يابد که سبب اختلال در حرکت عضلات مي‌شود. بنابر آمار ۳۶ درصد از شاغلين کشور داراي وضعيت بدني نامناسب هستند و در آينده نزديک شاغلين بيشتري در معرض ناراحتي‌هاي اسکلتي و عضلاني ناشي از کار قرار مي‌گيرند. وي ضمن آنکه پيشگيري از دردهاي کمر را يک عامل مهم جهت ارتقاي مشارکت بيشتر افراد در جامعه و کاهش هزينه‌هاي درماني دانست، به ارائه راهکارهايي براي کاهش آسيب‌هاي ناشي از کمردرد پرداخت و گفت: پرهيز از يک وضعيت ثابت بويژه نشستن طولاني مدت روي صندلي، اجتناب از حرکات سريع و چرخشي در ستون فقرات، جلوگيري از خم کردن تنه، پرهيز از بلند کردن اجسام سنگين به خصوص در حالت ايستاده، استانداردسازي محيط کار و خانه، کاهش وزن، تقويت ماهيچه‌هاي ستون فقرات، پرهيز از رانندگي طولاني مدت، پرهيز از تشک‌هاي نرم و حجيم و همچنين لزوم استفاده از بالش‌هاي مناسب زير سر مي‌باشد. وي با اشاره به اهميت استفاده از صندلي‌هاي طبي براي کاهش آسيب به مهره‌هاي کمر و ستون فقرات، اظهار کرد: قوس پايين ستون فقرات يا همان لومبار به سمت جلو تحدب دارد و از پنج مهره تشکيل شده است. اين ناحيه وزن تنه را تحمل کرده و کمردرد بيشتر در اين محل احساس مي‌شود و از آنجايي که اکثر صندلي‌ها فاقد قسمت حمايت‌کننده براي اين ناحيه ستون فقرات هستند، استفاده از پشتي طبي توصيه مي‌شود. اين متخصص مغز و اعصاب به ارائه توصيه‌هايي براي کاهش آسيب‌ها پرداخت و گفت: هرچه فعاليت بدني فرد بيشتر باشد احتمال کمردرد نيز کمتر مي‌شود. همچنين ورزش‌هايي مثل پياده‌روي، شنا و دوچرخه سواري در بهبود کمردرد مفيد هستند؛ چراکه سبب تقويت عضلات اطراف ستون فقرات و مفاصل و باعث تعادل و تناسب بدن مي‌شوند. وي به اهميت تغذيه صحيح اشاره کرد و افزود: مصرف ويتامين‌ها و سبوس جو، گندم، ميوه‌هاي تازه و ماهي مي‌تواند به کاهش کمردرد کمک کند. اصلاح سبک زندگي در پيشگيري و کاهش کمر درد نقش بسيار مهمي دارد و ساده‌ترين راه‌ها شامل توجه به نکاتي ساده است؛ مانند اينکه هنگام ايستادن، ‌ راه رفتن و نشستن پشت فرد کاملا راست باشد، هنگام ايستادن و راه رفتن بيشتر وزن خود را روي پاشنه‌ها قرار دهند و وزن خود را بطور مساوي روي هردو پا تقسيم کنند. تا حد امکان از پوشيدن کفش‌هاي پاشنه بلند خودداري کنند. عزيزي خاطرنشان کرد: بهتر است هنگام برداشتن اجسام بيشتر از زانو و عضلات قوي پا استفاده کنند. رعايت بهداشت خواب نيز در بهبود کمردرد موثر است. بنابراين خوابيدن روي شکم به هيچ عنوان مناسب نيست. حالت ايده‌آل خواب طاق باز و با زانوهاي خم و يا به پهلو خوابيدن و يکي از دو زانو را خم کردن است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد