کابوس جدیدی به نام طاعون خیارکی!

ايسنا/ با شنيدن گزارشهايي مبني بر ديده شدن موارد ابتلا به "طاعون خيارکي"، نگراني در مورد شيوع آن افزايش يافته است اما متخصصان حوزه سلامت باور دارند که نيازي به نگراني نيست. متخصصان حوزه سلامت چين، گونه جديدي از بيماري موسوم به "طاعون خيارکي"(Bubonic plague) را در اين کشور کشف کردهاند که اخيرا موجب نگراني بسياري شده است. طاعون خيارکي، متداول ترين حالت طاعون است که در سالهاي بين ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۱ ميلادي اوج گرفت و شيوع "مرگ سياه" يا "طاعون سياه" را در پي داشت. شيوع اين بيماري در آن زمان، جان افراد بسياري را گرفت و بحرانهاي اقتصادي و اجتماعي قابل توجهي را نيز به همراه داشت. در صورت ابتلا به طاعون خيارکي، پس از ۲۴ ساعت، خيارکهايي روي بدن فرد مبتلا ظاهر ميشوند که در اصل غدد لنفاوي متورم شده هستند. خيارکها به تدريج بزرگ ميشوند و درد بسياري را به همراه دارند. اين نوع جديد از طاعون خيارکي که به تازگي تاييد شده است، در چوپاناني ديده شد که در شهر بايانور چين زندگي ميکنند. مقامات محلي حوزه سلامت چين در پي تاييد اين بيماري، به مردم هشدار دادند تا از شکار، خوردن و يا انتقال دادن حيواناتي که احتمال دارد حامل اين بيماري باشند، خودداري کنند. در شرايط کنوني جهاني که با کوويد- ۱۹ دست و پنجه نرم ميکند، تصور شيوع يک بيماري ديگر ميتواند ترسناک باشد اما جاي نگراني نيست زيرا طاعون خيارکي برخلاف کوويد- ۱۹، درمانهاي واضحي دارد. به علاوه، طاعون خيارکي در حال حاضر سالانه به ندرت مبتلاياني را به خود اختصاص ميدهد. اين دلايل نشان ميدهند که ديگر شاهد شيوع طاعون خيارکي در سطح گذشته آن نخواهيم بود. دکتر "شانثي کاپاگودا"(Shanthi Kappagoda)، از پزشکان متخصص بيماريهاي عفوني "مرکز سلامت استنفورد"(SHC) گفت: ما اکنون برخلاف گذشته ميدانيم که طاعون خيارکي چگونه منتقل ميشود. ما ميدانيم که چگونه از آن پيشگيري کنيم و خود را از حيوانات بيمار يا مرده دور نگه داريم. ما ميتوانيم افراد مبتلا به طاعون خيارکي را با آنتيبيوتيکهاي موثر درمان کنيم و با تجويز آنتيبيوتيک براي افرادي که در معرض اين باکتري قرار دارند، جلوي بيمار شدن آنها را بگيريم. طاعون خيارکي چگونه منتقل ميشود؟ طاعون خيارکي، يک عفونت جدي در دستگاه لنفاوي است که از باکتري "يرسينيا پستيس"(Y. pestis) ناشي ميشود. اين باکتري، ککها و حيواناتي مانند جوندگان، سنجابها و خرگوش صحرايي را مبتلا ميکند و ميتواند از اين حيوانات به انسانهايي منتقل شود که توسط آنها گزيده يا زخمي شدهاند. طاعون خيارکي ميتواند با نشانههايي مانند تب، استفراغ، خونريزي، نارسايي اندامها و زخمهاي باز همراه باشد. اگر باکتري به ريهها برسد و آنها را آلوده کند، به بروز ذاتالريه ميانجامد. کاپاگودا افزود: اگر طاعون خيارکي به سرعت درمان نشود، باکتري ميتواند به واسطه جريان خون در بدن گسترش يابد و موجب "گندخوني" يا "سپتيسمي"(sepsis) شود. براساس گزارش "سازمان جهاني بهداشت"(WHO)، طاعون خيارکي در صورت درمان نشدن ميتواند به مرگ ۶۰ درصد از مبتلايان بيانجامد. در هر حال تا زماني که حيوان مبتلا را لمس نکرده باشيد، امکان ابتلا به طاعون خيارکي، بسيار کم خواهد بود. بيشترين موارد ابتلا به طاعون خيارکي در چه کشورهايي است؟ ابتلا به طاعون خيارکي، بسيار به ندرت رخ ميدهد و بيشتر موارد ابتلا به اين بيماري معمولا در آفريقا، هند و پرو ديده ميشوند. آمريکا معمولا سالانه حدود هفت مورد ابتلا به طاعون خيارکي را گزارش ميدهد که بيشتر در ايالاتي مانند آريزونا، کاليفرنيا، کلرادو، نيومکزيکو و تگزاس هستند. کاپاگودا ادامه داد: انتقال اين بيماري ميان جوندگان، تنها در نواحي خاصي از آمريکا گزارش ميشود که عموما کمجمعيت هستند؛ در نتيجه احتمال تماس انسانها با حيوانات آلوده و ابتلاي آنها به طاعون خيارکي، بسيار کم است. سلاحي به نام نور خورشيد دليل ديگر نادر بودن موارد ابتلا به طاعون خيارکي، اين است که باکتري عامل آن معمولا نميتواند در معرض نور خورشيد زنده بماند. دکتر "رابرت گلاتر"(Robert Glatter)، از پزشکان "بيمارستان لنوکس هيل"(Lenox Hill Hospital) آمريکا گفت: باکتري يرسينيا پستيس، به سادگي با تابش نور آفتاب از بين ميرود. اگر اين باکتري در هوا منتشر شود، با توجه به شرايط محيطي ميتواند تا يک ساعت زنده بماند. وي افزود: علاوه بر همه اين موارد، اين بيماري نميتواند از فردي به فرد ديگر منتقل شود. اگرچه با سرفه فرد بيمار و پخش قطرات آب دهان او، انتقال فرد به فرد نيز رخ ميدهد اما اين مورد به ندرت پيش ميآيد. انتقال فرد به فرد تنها هنگامي ممکن است که تماس با فرد مبتلا، بسيار نزديک و مستقيم باشد. طاعون خيارکي قابل درمان است طاعون خيارکي برخلاف همهگيري آن در گذشته، اکنون قابل درمان است. اين بيماري در حال حاضر، با کمک آنتيبيوتيکها و با موفقيت درمان ميشود و اين راهبرد درماني ميتواند ميزان مرگ و مير را کاهش دهد. اگر آنتيبيوتيکها طي ۲۴ ساعت پس از ديدن نشانههاي ابتدايي به بيمار داده شوند، بهترين عملکرد خود را خواهند داشت. در موارد شديدتر طاعون خيارکي، بيمار به اکسيژن، تزريق وريدي و پشتيباني تنفسي نياز خواهد داشت. کاپاگودا گفت: اين موضوع بسيار مهم است که طاعون خيارکي، در مراحل ابتدايي درمان شود زيرا تاخير در درمان ميتواند خطر مرگ بيمار را افزايش دهد. افرادي که به طاعون خيارکي مبتلا نشدهاند اما با حيوانات يا افراد مبتلا در تماس هستند نيز آنتيبيوتيکهايي را دريافت ميکنند تا از ابتلاي آنها پيشگيري شود. با توجه به اين مطالب ميتوانيم مطمئن باشيم که طاعون خيارکي حداقل به زودي باز نخواهد گشت و حتي اگر بازگردد، دانش و منابع مورد نياز براي کنترل آن وجود دارد.