هرآنچه باید درباره اعمال مستحبی در عید نوروز بدانید

باشگاه خبرنگاران

بروزرسانی 1396/12/24 - 08:41

هرآنچه باید درباره اعمال مستحبی در عید نوروز بدانید

باشگاه خبرنگاران/ در کتاب مفاتيح الجنان که طي دهه هاي گذشته يکي از بزرگ ترين کتاب هاي مورد رجوع عموم براي انجام مستحبات مذهبي بوده به نماز عيد نوروز اشاره شده که نمازي است توأم با قرائت سوره حمد و سوره هاي قدر، کافرون، توحيد، فلق و ناس و بسيار شبيه به نمازي است که ضمن آداب و اعمال روز جمعه و روز عيد غدير خم وارد شده است. مفاتيح الجنان همچنين روايتي از معلي بن خنيس را درباره نوروز ذکر کرده است که اعمال اين روز و دعاي مربوط به آن را همراه دارد. بي آنکه اشاره اي به فضيلت اين روز کرده باشد. ولي بحارالانوار مجلسي روايات معلي بن خنيس را به تفصيل آورده است. در آن روايات به فضيلت و برتري اين روز نسبت به ساير ايام بسيار پرداخته است و يکي از روايات مفصل معلي بن خنيس از نوروز را اين گونه تجليل کرده است: نوروز روزي است که کشتي نوح بر کوه جودي قرار گرفت، روزي است که جبرئيل بر نبي عليه السلام نازل شد، روزي است که رسول اکرم صلي الله عليه وآله، علي عليه السلام را بر دوش کشيد تا بت هاي قريش را از بالاي کعبه مي کند، روزي است که نبي عليه السلام به وادي جن رفت و از ايشان بيعت گرفت، روزي است که براي علي عليه السلام از مردم بيعت گرفت (غدير خم) روزي است که قائم آل محمد ظهور خواهد کرد و روزي است که امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف بر دجال پيروز خواهد شد.

و اما روايت خنيس به نقل از امام صادق عليه السلام در مفاتيح الجنان: فرمود: چون نوروز شود غسل کن و پاکيزه ترين جامه هاي خود را بپوش و به بهترين بوي هاي خوش خود را معطر گردان پس چون از نمازهاي پيشين و پسين و نافله هاي آن فارغ شدي، چهار رکعت نماز بگذار يعني هر رکعت به يک سلام و در رکعت اول بعد از حمد ده مرتبه اناانزلنا و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل يا ايهاالکافرون و در رکعت سوم بعد از حمد ده مرتبه قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق را بخوان و بعد از نماز به سجده شکر برو و اين دعا را بخوان. همان طور که مشاهده مي شود اين روز نيز چون اعياد اسلامي با غسل کردن، پوشيدن جامه نو و معطر گرديدن به بوي هاي خوش و روزه داشتن آغاز مي شود، ضمن آنکه نمازي مشابه نمازهاي ساير اعياد اسلامي دارد. نماز عيد نوروز نماز عيد نوروز مشتمل است بر قرائت سوره حمد و سوره هاي قدر، کافرون، توحيد، فلق و ناس و بسيار شبيه به نمازي است که ضمن آداب و اعمال روز جمعه و همين طور اعمال روز عيد غدير خم وارد شده است. از آنجا که قرائت سوره قدر در نماز عيد نوروز توصيه شده است مي توان دريافت که عيد نوروز نيز چون ديگر اعياد اسلامي با نزول برکات و آيات الهي همراه بوده است. تاکيد بر قرائت سوره هاي کافرون، توحيد، معوذتين نيز مي تواند اشاره به درخواست دفع انواع شرور و بدي ها داشته باشد. دعاي عيد نوروز دعاي مخصوص عيد نوروز با درود و صلوات بر رسول اکرم صلي الله عليه وآله و آل او و اوصيا و همه انبيا و رسولان آغاز مي شود آنگاه با فرستادن درود بر ارواح و اجساد ايشان ادامه مي يابد. در اين دعا آمده است: (هذا الذي فضله و کرمته و شرفته و عظمت خطره) اين فراز با اندکي جابجايي در کلمات در دعاي مخصوص ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن نيز آمده است. فراز پاياني دعاي مخصوص عيد نوروز: ( اللهم. ... ما فقدت من شي فلا تفقدني عونک عليه حتي لا اتکلف مالا احتاج اليه يا ذالجلال و الاکرام ) از آن جهت که در آن سخن از گم شدن و گمشده ها به ميان مي آيد بيش از اندازه قابل توجه است زيرا، چنانکه نقل شده است عيد نوروز همان روزي است که حضرت سليمان عليه السلام انگشتري خويش را پس از مدتي پيدا کرده است. توصيه برخي مراجع درباره آداب تحويل سال نو در معارف اسلامي آمده است هر روزي که در آن گناه صورت نگيرد، عيد است چنان که حضرت علي(ع) مي فرمايد: "کل يوم لا يعصي الله فيه فهو يوم عيد." عيد نوروز که با تحويل سال و چرخيدن يک دور کامل زمين به گرد خورشيد شروع مي شود، از جمله اعيادي است که تاريخ پيدايش آن قبل از اسلام است. اين عيد با آمدن اسلام و زدودن خرافات از چهرۀ آن مورد موافقت و تأييد اسلام قرار گرفت؛ در روايات نيز آمده است که روزي براي حضرت علي(ع) هديه اي آوردند، حضرت فرمود اين چيست؟ گفتند: اي امير المؤمنين، امروز نوروز است. فرمود هر روز را براي ما نوروز قرار دهيد. امام صادق(ع) درباره نوروز فرموده است: "هيچ نوروزي نيست که ما در آن متوقع گشايش و فرجي نباشيم؛ زيرا نوروز از روزهاي ما و شيعيان ما است." امام خميني(ره) در يکي از پيامهاي نوروزي مي فرمايد: "اين عيد، هر چند يک عيد اسلامي نيست ولي اسلام آن را نفي نکرده است." مرحوم محمد حسين کاشف الغطاء در جواب اين سؤال که اعتقاد شيعه و روش شما دربارۀ روز اول سال(نوروز) چيست؟ چنين نوشت: نوروز مقتضاي جهان است در بشر و حيوان و جماد، بلکه در آسمان و زمين و هوا و فضا و بر اين اساس رواياتي از اهل بيت(ع) دربارۀ نوروز به ما رسيده که عيد گرفتن را تأييد کرده اند و نيز به نماز، ذکر و عبادت سفارش نموده اند و. .. حضرت آيت الله العظمي مظاهري، نکات مهمي را در سه بخش قرائت دعا، توسل به اهل بيت ومحاسبه اعمال ودوري از اختلافات خانوادگي يادآور شده و مرقوم نمودند: 1- بهترين چيزها در موقع تحويل، خواندن اين دعا، با توجه به معني است: «يا مقلّب القلوب و الابصار يا مدبّر الّيل و النّهار يا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الي احسن الحال». اي خدايي که همه چيز در دست تو است، سال خوشي به همۀ ما عنايت فرما. و از خداوند متعال با توسل به اهل بيت«عليهم السلام» بخواهيد در اين سال، تقوا و رابطه با خودش و سلامتي و امنيت، مقدّر شما بکند و فرج حضرت ولي عصر«ارواحنافداه» انشاءالله حاصل شود.همچنين محدث قمي در مفاتيح، در آخر دستورات ماهها، نمازي در آن روز نقل مي کند و بعد از نماز دعائي و در آن دعا شرافت و کرامت آن عيد را نقل مي کند که خواندن آن خوب است. 2- هرکس بايد جداً حساب سال را و گذشته را بکند و اگر گناهکار است، جداً توبه کند و با حالت توبه وارد سال شود. 3- بايد اين آتش اختلاف که در همه خانه ها رفته است، با دامن نزدن به آن خاموش شود و از گذشته ها هيچ حرفي زده نشود و گرمي و اتّحاد خانه و خانواده و مجالس با يگديگر حفظ شود. همچنين حضرت آيت الله العظمي مبشر کاشاني، ضمن توصيه همگان به رعايت آداب واعمال وارده در کتب ادعيه به شرح دعاي يا مقلب القلوب پرداخت و سپس نکات مهمي را جهت زمان تحويل سال متذکرشده و مرقوم نمودند: نماز و دعاهاي خاصي جهت تحويل سال در مفاتيح الجنان و کتب ادعيه ديگر آمده که سزاوار است به آنها عمل شود،مطلب مهم توجه به لزوم تحول در سير انفسي انسان است که به تحول در طبيعت بايد در انسان ايجاد شود پس بايد باتوجه دعاکنيم وبگوييم: "يا مقلب القلوب والابصار،يامدبرالليل والنهار،يامحول الحول والاحوال،حول حالناالي احسن الحال "مدبر ودبير آفرينش در حوزه حالات بشري، مقلب القلوب والابصار،ودر طبيعت مدبرالليل والنهار ومحول الحول الاحوال است که باتدبير خود، جهان را از حالي به حالي متحول نموده ودوآيت خود"ليل ونهار " راتدبير مي کند تا نظام احسن، مستقر وپايدار باشد. پس از حضرتش مسئلت مي نمائيم که حال ما را به "احسن حال"تبديل نمايد زيرا طبيعت بشر به جهت تعاقب وتنازع دوآيت "نفس اماره ولوامه"دستخوش تحولاتي مي شود که باتمايلات نفساني و وساوس شيطاني غالبا سير نزولي داشته و (اسوء الحال) مي گردد وفقط اوست که قدرت تحويل اسوءالحال به احسن الحال را دارد. پس از او مي خواهيم تا نظام هستي انسان نيز به احسن الحالات تبديل شود. ترک گناه، تطهير ظاهر وباطن، نظافت لباس وخانه ومحيط کار، تغيير روشهاي غلط زندگي، به روشهاي صحيح، تجليل از والدين، ديد وبازديد وصله ارحام، اداءحقوق الناس،راضي شدن از مردم وراضي نمودن ديگران که به عللي از ما ناراضي باشند، شادنمودن دلها با هبه وبخشش،عيادت مريض،دستگيري از فقرا ومستمندان، ذکر وتوجه قلبي ولساني به خداوند متعال وتوسل به اهل البيت عليهم السلام و. .. تماما از اموري هستند که از علائم استجابت دعاي ما هنگام سال تحويل وتحول وتکامل روح ونفس انسان مي باشد. همچنين حضرت آيت الله العظمي علوي گرگاني، ضمن بيان ضرورت تحول درروح وروان آدمي در زمان تحويل سال به هفت سين قرآني اشاره نموده ومرقوم نمودند: تحويل سال بايد در حقيقت تحول در روح و روان انسانها و زنده شدن نفس غفلت زده انسان باشد همانطور که در عالم طبيعت نيز بيداري طبيعت به وجود مي آيد و اين همان معناي حقيقي يا محول الحول و الاحوال است و لذا در روايات سفارش شده که در هنگام تحويل سال سيصد و شصت مرتبه ذکر يا محول الحول و الاحوال الي آخر خوانده شود که اين خود شايد باعث بيداري نفس انسان در اين دنياي ظلماني و پر از فتنه شود و چقدر خوب است که علاوه بر هفت سين باستاني از هفت سين قرآني که امير المومنين علي عليه السلام دستور داده اند استفاده شود و آن اين است که: بر روي ظرف چيني با زعفراني که با گلاب مخلوط شده اين هفت ذکر قرآني نوشته شود: 1 _ سلام علي آل ياسين 2 _ سلام علي نوح في العالمين 3 _ سلام علي ابراهيم 4 _ سلام علي موسي و هارون 5 _ سلام قولا من رب رحيم 6 _ سلام عليکم طبتم فادخلوها خالدين 7 _ سلام هي حتي مطلع الفجر سپس اين نوشته ها با آب شسته شود (که بهتر است آب زمزم و يا باران باشد) و آب جمع شده را به افراد خانواده بنوشانيد اميد است که باعث دفع بلا و کسب سلامتي در طول سال جديد شود. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar