چه کنیم تا آثار و برکات ماه رمضان را در خود حفظ کنیم؟

حوزه/ بدون ترديد يک ماه روزه داري و مبارزه عملي با هواهاي نفساني، تأثير بسيار عميقي در روح و روان و سلامت جسماني انسان دارد؛ اما چه کنيم روزه ما اثرش بر نفس و جان باقي بماند؟ در مرحله نخست بايد بکوشيم تا روزه ما کامل و واقعي باشد و آن گاه اثر آن تا سال آينده، بلکه براي هميشه، باقي مي ماند. امام جعفر صادق عليه السلام مي فرمايد: «هرگاه روزه دار هستي، پس بايد گوش و چشم تو از حرام به دور و جوارح و اعضاي تو از زشتي ها پاک باشد و بايد کارهاي بيهوده و لغو را از خود دور کني... لازم است بر تو حلم و وقار و خشوع روزه واقعي [زيرا روزه دار واقعي کسي است که [کاملاً مراقب و مواظب تمامي شئون زندگي اش باشد تا کوچک ترين نواقص شرعي، عرفي و اخلاقي از او مشاهده نگردد... روزه دار بايد در حد امکان، سکوت و خاموشي را اختيار کند؛ مگر ذکر خدا و بيان نيازمندي هايش؛ از قهقهه و بلند خنديدن بپرهيزد؛ زيرا خداوند بر خنده هاي قهقهه خشم دارد».1 از اين سخنان پر معناي امام صادق عليه السلام، استفاده مي شود که روزه وقتي کامل است و ما روزه دار واقعي محسوب مي شويم که اين عمل، فقط خودداري از خوردن و آشاميدن نباشد؛ بلکه همه اعضا و جوارح ما روزه دار باشند و چنين روزه اي، کامل و واقعي است و طبعاً اثر آن پايدار خواهد بود. علاوه بر آن چه گفته شد، دو عمل مهم ديگر بايد انجام دهيم تا اثر روزه تا ماه مبارک رمضان بعدي باقي بماند که عبارتند از: 1. پرهيز از آن چه که موجب زايل شدن اثر روزه مي شود. علت غايي روزه، دست يابي به «تقوا» (دوري از گناه) است؛ زيرا گناه با هدف روزه منافات دارد و ما هنگامي مي توانيم از اثر روزه (تقواي الهي)به طور مستمر بهره مند شويم که رفتارمان، همسو و هم جهت و در راستاي پرهيزگاري باشد. 2. علاوه بر اجتناب از گناه، بايد ارتباط خود را با آن چه در ماه مبارک رمضان انجام داده ايم، قطع نکنيم؛ يعني براي تقويت آثار روزه، گاهي روزه بگيريم؛ البته اين روزه ها واجب نيست؛ ولي از نظر کيفيت بايد به همان صورتي باشد که در ماه مبارک رمضان روزه مي گيريم؛ يعني، همه اعضا و جوارح ما روزه باشند. بنابراين، استواري عمل و مداومت بر آن، موجب مي شود تا اثر آن عمل باقي بماند. امام باقر عليه السلام فرمود: «دوست داشتني ترين عمل نزد خداوند، عملي است که بنده آن را ادامه دهد؛ هر چند اندک باشد».2 و يکي از دلايل استمرار عمل، حفظ و بقاي اثر آن است. از نظر علمي و تجربي نيز اين حقيقت ثابت شده است که براي ماندگاري يادگيري و نهادينه شدن صفات اخلاقي و معنوي، يک فرآيند دو مرحله اي را بايد طي کرد؛ شکل گيري و تثبيت و بقا. هر مهارتي که انسان به دست مي آورد، براي تثبيت و بقاي آن، بايد ارتباط خود را با آن مهارت - اگر چه به صورت اندک - حفظ کند. اين مطلب در مورد مسائل معنوي و اخلاقي نيز صدق مي کند؛ يعني اگر بخواهيم اثرات ماه مبارک رمضان، نه تنها تا ماه رمضان بعدي حفظ شود، بلکه به عنوان يک سرمايه معنوي براي هميشه باقي بماند، بايد ارتباط خود را با اين ماه حفظ کنيم. نگه داشتن اين ارتباط، ممکن نيست؛ مگر با انجام دادن همان اعمالي که در ماه رمضان انجام مي داديم. از اين رو، توصيه مي شود که بعد از ماه مبارک رمضان، گاهي روزه بگيريد و تلاوت قرآن را - هر چند روزي يک صفحه - قطع نکنيد و دعاهاي مربوط به ماه هاي بعد از رمضان را هر روز بخوانيد؛ سيره عملي بزرگان دين - مانند پيامبر و ائمه عليهم السلام همواره اين بود که بعضي از روزها را روزه مي گرفتند و توصيه مي کردند که حداقل هر ماه سه روز، روزه بگيريد (اول، وسط و آخر ماه) و حداقل هر روز پنجاه آيه قرآن را تلاوت کنيد و... . اين سيره و سفارش ها، براي استمرار و بقاي آثار ماه مبارک رمضان و تبديل آن حالات معنوي، به صفات و ملکات ماندگار و هميشگي است؛ به گونه اي که اين آثار، جزء وجود و شخصيت انسان شود و همواره رفتارهاي او را تحت تأثير قرار دهد. 1. بحارالانوار، ج 96، ص 292. 2. اصول کافي، ج 3، ص 129، ج2.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar